حذف یارانه به‌ خاطر داشتن پراید!

تکلیفی که ناقص اجرا می‌شود

طبق تبصره ۲۰ قانون بودجه امسال، دولت موظف است «خانوارهای پردرآمد را براساس شرایط اقلیمی، بعد خانوار، محل سکونت و میزان درآمد تعیین و یارانه آنها را قطع کند»، اما شواهد نشان می‌دهد که این حذف به دهک‌های نیازمند رسیده؛ گویا سازوکار مناسبی برای حذف یارانه افراد وجود ندارد.

 دولت مکلف است افراد پردرآمد را از فهرست یارانه‌ بگیران حذف کند تا با کسری بودجه مواجه نشود، اما تعداد حذف‌شدگان ـ که طبق آخرین آمار حداکثر سه میلیون نفر است ـ نشان می‌دهد هنوز تعهد دولت به صورت کامل عملی نشده و از سوی دیگر، معیار مشخصی هم برای حذف یارانه اعلام نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد وزارت رفاه به عنوان متولی حذف یارانه‌، به صورت تصادفی این کار را انجام می‌دهد و افرادی از این فهرست حذف می‌شوند که نیاز مبرمی به دریافت یارانه دارند. دولت معتقد است افرادی از فهرست یارانه‌ بگیران حذف می‌شوند که دارای درآمدهای میلیاردی هستند، اما تماس‌های مکرر عموم مردم و حضور آنها در دفتر روزنامه جام‌جم نشان می‌دهد که این افراد از درآمد بالایی برخوردار نیستند و حتی برخی از آنها درآمد زیر یک میلیون تومان دارند.

برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که ‌دولت باید عملکرد خود را به صورت شفاف اعلام کند، زیرا‌ اگر قرار به اجرای قانون است، باید شفافیت در اجرای آن حاکم باشد و گزارش آن به دست مردم برسد. دولت باید خیلی شفاف معیارهای حذف پردرآمدها را از طریق رسانه‌ها به مردم اعلام کند تا افراد کم‌درآمد خیالشان راحت باشد که یارانه آنها قرار نیست قطع شود. این درحالی است که سال گذشته علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی در مجلس اعلام کرد که ده میلیون پردرآمد شناسایی شده‌اند و بزودی از فهرست یارانه‌بگیران حذف خواهند شد.

اختلاف‌ نظر مقامات دولت از اینجا مشخص می‌شود که مدتی بعد از این اعلام وزیر اقتصاد، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و سخنگوی دولت گفت: حذف یارانه‌ها با دقت و حساسیت خاصی انجام می‌شود. اگر افراد شناسایی شده‌اند خب باید حساسیت‌ها قبل از اعلام در نظر گرفته می‌شد و اگر هم شناسایی نشده‌اند، چرا اعلام کردند که ده میلیون پردرآمد شناسایی شدند.

مردم چه می‌گویند

برای بررسی بیشتر موضوع به سازمان هدفمندی یارانه‌ها رفتیم و با برخی افراد که نسبت به قطع یارانه‌شان اعتراض داشتند، گفت‌وگویی انجام دادیم. یکی از آنها می‌گفت که بنده کارگر هستم و اصلا دارایی زیادی ندارم که بخواهم مشمول حذف یارانه شوم. بنده در یک شرکتی کار می‌کنم که رئیس من هنوز یارانه دریافت می‌کند، اما یارانه من قطع شده است. فرد دیگری نیز عنوان کرد یک خانه داریم که آن هم از پدرم ارث رسیده و به نام من است، اما افرادی که خانه‌های زیادی هم دارند، هنوز یارانه دریافت می‌کنند. فرد دیگری که با خودروی پرایدی آمده بود با صدای بلند می‌گفت: به دلیل داشتن این خودرو از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌ام. در سامانه یارانه ذکر کردند که به دلیل دارا بودن خودروی گران‌قیمت یارانه‌ام حذف شده است.

شخص دیگری که برای قطع یارانه خود به سازمان هدفمندی یارانه‌ها مراجعه کرده بود، به خبرنگار ما گفت: من مستأجرم و ماهانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان حقوق دارم که مبلغ ۴۰۰ هزار تومان آن برای اجاره پرداخت می‌شود. جالب است که صاحبخانه ما یارانه می‌گیرد، اما یاران منِ مستأجر قطع می‌شود. همچنین یک سرپرست خانوار نیز نسبت به قطع یارانه برای ثبت اعتراض مراجعه کرده بود. وی بیان کرد بهتر است اموال را بهتر بررسی کنند، چون هنوز میلیاردرهایی هستند که یارانه می‌گیرند.

یکی از افراد معترض به حذف یارانه‌اش به‌نام صالحی به خبرنگار ما گفت: «‌بازنشسته صنایع دفاع هستم، حقوق بازنشستگی‌ام هنوز هم حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. در پاسخ به اعتراض، به ما گفتند چون خانه ملکی داری، یارانه‌ات را حذف کردیم؛ یک خانه ۸۰ متری در خیابان پیروزی که خیلی ارزش داشته باشد حدود ۲۵۰ میلیون تومان. به ما گفتند چون ارزش خانه‌ات بیش از ۲۰۰ میلیون تومان است، یارانه‌ات حذف شده. مسئولان سازمان هدفمندی همچنین گفتند به نوبت یارانه همه آنهایی که خانه‌شان بیش از ۲۰۰ میلیون ارزش دارد، قطع می‌شود و این شانس شما بوده که یارانه‌تان زودتر قطع شد.»

این افراد می‌گویند پولدارتر از ما نیز وجود دارد، اما احتمالاً دولت برای حذف یارانه پردرآمدها نیز فرق می‌گذارد و معیار مشخصی برای حذف یارانه ندارد.‌ حال عملکرد دولت ابهاماتی را در رابطه با بانک‌های اطلاعاتی شناسایی میزان درآمد این میلیاردرها ایجاد کرده است. آنچه از گفته‌های مردم معلوم است دولت معیار مشخصی برای حذف یارانه پردرآمدها ندارد.

حذف یارانه‌ ها شفاف نیست

آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران درخصوص عدم شفافیت دولت در مورد حذف یارانه پردرآمدها در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد: دولت نباید به صورت آدرسی یا تصادفی بر طبق منطقه مسکونی، یارانه مردم را حذف کند و منتظر بنشیند که آیا اعتراضی پیش خواهد آمد یا خیر؟

وی افزود: دولت باید خیلی شفاف معیارهای حذف پردرآمدها را به مردم از طریق رسانه‌ها اعلام کند تا افراد کم‌درآمد و فقیر خیالشان راحت باشد که یارانه آنها قرار نیست، قطع شود. این‌که یارانه فردی حذف می‌شود و در سامانه به وی اعلام می‌کنند شما دارای خودروی گران‌قیمت هستید، اما همچنان اعتراض وجود دارد، مشخص است که یک پای این ماجرا می‌لنگد. بغزیان ادامه داد: اگر دولت معیار مشخصی برای حذف یارانه داشته باشد و به طور قطع بگوید که درآمد شما نیاز به یارانه ندارد، قطعا فرد معترض قانع خواهد شد.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: دولت برای حذف یارانه پردرآمدها باید به حساب‌های مردم سرکشی کند.‌ همچنین حساب افرادی را که مالیات می‌پردازند، بررسی کند.‌ البته این شرط مستلزم شناسایی و دریافت مالیات از همه فعالان اقتصادی است.‌ این استاد دانشگاه تهران گفت: عملکرد دولت تاکنون نشان داده که کارهای خود را به صورت آزمایشی انجام می‌دهد، اما باید قبل از هر کاری جزئیات آن را بررسی کند و قبل از اجرا گزارش آن را بدهد.‌ همچنین بعد از اتمام کار نیز باید گزارش کار ارائه کند.‌

دولت اطلاعات کامل ندارد

مهدی تقوی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز به خبرنگار ما گفت: دولت هنوز اطلاعات خود را به صورت جامع جمع‌آوری نکرده و به همین علت کارهای خود را نمی‌تواند به صورت برجسته گزارش دهد.

وی افزود: دولت باید معیارهای شناسایی خود را قوی کند.‌ چطور است که دلارفروش در خیابان استانبول که هیچ‌جا و مکانی برای فعالیت ندارد و در کنار خیابان کار می‌کند، در زمان افزایش قیمت دلار شناسایی می‌شود، اما برای حذف یارانه پردرآمدها سازوکار مناسبی در اختیار ندارد.‌

درباره حذف یارانه صحبت نمی‌کنم

احمد میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی حاضر به گفت‌وگو با خبرنگار ما نشد و در پاسخ به این پرسش مبنی بر این‌که معیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای حذف یارانه پردرآمدها چیست، گفت: بنده در مورد یارانه فعلاً صحبتی نمی‌کنم. میدری ادامه داد: حذف شش میلیون پردرآمد از فهرست یارانه‌بگیران دستور مجلس به دولت است و ما خلاف قانون عمل نمی‌کنیم. افرادی هم که از فهرست یارانه‌بگیران حذف شدند، علت حذفشان در سامانه ذکر شده است.