چرا چای دا هونگ پائو گران است؟ /یک قوری چای ۳۴ میلیون تومان!

دا هونگ پائو (Da Hong Pao) یک چای تولید شده از بوته های چای روییده در کوه های وویی در چین است. موقع فراوری به شدت اکسید می شود. در واقع یک نوع چای اولانگ بسیار تیره است که به گران ترین چای دنیا شناخته شده است.

چای «دا هونگ پائو» Da Hong Pao ریشه‌ای کهن در چین داشته و یکی از گران‌ترین چای‌های جهان محسوب می‌شود: قیمت این چای ۳۰ برابر معادل وزنش به طلا است!

فردی ثروتمند در سال ۲۰۰۲ حدود ۱۸۰ هزار یوآن (تقریبا ۲۸ هزار دلار) به ازای تنها ۲۰ گرم از چای افسانه‌ایِ دا هونگ پائو پرداخت کرد. این رقم در کشوری که سنت چایخوری سابقه‌ای بیش از ۱۵۰۰ سال در آن داشته و تقریبا هیچ رقیبی در جهان ندارد، باز هم بسیار بالا است.

ارزش چای اصل دا هونگ پائو با طلا برابری نمی‌‎کند، بلکه از آن هم بیشتر است: قیمت این چای ۳۰ برابر معادل وزنش به طلا است! به عبارت بهتر، هر گرم چای دا هونگ پائو حدود ۱۴۰۰ دلار (چهار میلیون هفتصد و شصت هزار تومان) قیمت دارد. بدین ترتیب برای سفارش یک قوری چای دا هونگ پائو باید ۱۰ هزار دلار خرج کرد.

نسل‌ها است که ژیائو هوئی در مزارع کشت چای در فوجیان در جنوب چین فعالیت می‌کند. او می‌گوید: «این چای مناسب گداها است، اما هزینه‌ی آن را فقط شخص امپراتور می‌تواند پرداخت کند.» ژیائو و اعضای خانواده‌اش در مزارع چای در وایشان کار می‌کنند. آن‌ها چون پدران خود به کوه‌ها می‌روند تا بتوانند این «چای خدایی» را پیدا کنند.

وایشان از دیرباز در کشت چای بسیار فعال بوده و مزارع این منطقه شهرت بین‌المللی دارند. امروزه تقریبا اکثر مغازه‌های منطقه یک میز مخصوص برای رسم «کونگ فو چای» دارند تا افراد بتوانند به سلیقه خود برگ چای مورد نظر را انتخاب کنند. کارکنان نیز اغلب با حرکاتی خاص چای را برای آن‌ها سرو می‌کنند.

چرا چای دا هونگ پائو این‌قدر گران است؟
در سفر به وایشان متوجه شدم که چای دا هونگ پائو چندان هم گران نیست و می‌توان یک کیلو از آن را ۱۰۰ دلار خرید، اما مسئله این بود که چای اصل دا هونگ پائو تنها از چند درخت خاص و قدیمی گرفته می‌شود. به همین دلیل است که چای اصل تا این اندازه گران است و هر کسی نمی‌تواند آن را خریداری کند.

در واقع از آنجایی که تعداد درختان کهن دا هونگ پائو کم است، قیمت چای اصل گرفته شده از این درختان نیز نجومی است. در چین، افراد زیادی برای چای پول خرج می‌کنند و اکثر آن‌ها دوست دارند که در صورت امکان از چای اصل دا هونگ پائو استفاده کنند.

جاسوس انگلیسی
این فقط چینی‌ها نیستند که از ارزش چای دا هونگ پائو مطلع‌اند. در سال ۱۸۴۹ میلادی، یک گیاه شناس بریتانیایی به نام «رابرت فرچون» تحت یک برنامه جاسوس صنعتی-کشاورزیِ کمپانی هند شرقی و طی یک ماموریت مخفی به کوه‌های وایشان رفت.

بریتانیایی‌ها که آن سال‌ها شیفته چای شده بودند، علاوه بر خرید چای، ابریشم و ظروف چینی نیز از آن‌ها می‌خریدند. اما بریتانیایی‌ها با سیاست‌های خود علاقه نداشتند که خود چای را بخرند و برای آن هزینه کنند. به همین دلیل، آن‌ها بذر گیاهان با ارزش را می‌‎خریدند و سپس خودشان آن را پرورش می‌دادند. اگر بریتانیا می‌توانست آن گیاه را در هند پرورش دهد، بنابراین وابستگی هند به چین کمتر می‌شد.

آن‌ها اما موفق نشدند. بذرهایی که جاسوس بریتانیایی از گوانگژو همراه خود آورده بود، جوانه نداد. از طرف دیگر، چای بومی هندوستان هم نمی‌توانست جایگزین خوبی برای آن چای باشد.

جاسوس برنامه دیگری ارائه داد. او تصمیم گرفت تا با تغییر قیافه به چین برود، اما چینی‌های آن زمان از خارجی خوب استقبال نمی‌کردند. فرچون یک خدمتکار استخدام و وی را راهی چین کرد.

فرچون تمام فوت و فن کار را از بر شد و سپس بذر دا هونگ پائو را به هند برد. پس از ترکیب شدن آن چای با چای بومی هند، صنعتی در این کشور شکل گرفت که امروزه میلیاردها دلار ارزش دارد.

درختان اصلی دا هونگ پائو
درختان اصلی دا هونگ پائو در زمین‌های مجاور معبدی می‌روید که از سوی دولت نظارت و مدیریت می‌شود. تولید چای از این درختان نیز به شدت کنترل شد و تنها سالی چند صد گرم چای تولید می‌شد. شاید جالب باشد، اما آن درخت‌ها تا همین سال‌های اخیر هم توسط نیروهای ارتش پاسبانی می‌شدند.

من موفق شدم از باغ‌های معبد عبور کنم و به مسیری بسیار باریک برسم که به درختان اصلی دا هونگ پائو منتهی می‌شد. آن درختان بسیار خسته و دوک وار به نظر می‌آمدند. سن آن‌ها را می‌شد ۳۵۰ سال حدس زد. البته از نوشته‌های فرچون هم چنین رقمی برمی‌آید. تصور اینکه چگونه شاخ و برگی تازه بر روی این درخت‌ها می‌روید، کمی دشوار و دور از ذهن است.

آن‌ها دیگر نخواهند توانست. در روز یک ماه مه [چند روز دیگر] و بلافاصله پس از زمان برداشت محصول، فرش قرمزی برای تقلید از مراسم هدیه امپراتور پهن خواهد شد. زنانی زیبارو با لباس‌های سنتی خود از پله‌های خزه گرفته آنجا بالا می‌روند تا مراسم را اجرا کنند.

اما برداشت محصولی در کار نخواهد بود. این درختان کهن و البته ارزشمند آخرین بار در سال ۲۰۰۵ نتیجه دادند و دیگر هیچگاه چای نخواهند داد. گرم به گرم چای انبار شده حالا ارزشی معادل الماس دارد.

منبع: BBC World
ترجمه: وبسایت فرادید