جزئیات تکان‌دهنده از قرارداد کرسنت
ساتین : بخشی از گفتگوی وزیر نفت دولت دهم با مشرق را در ادامه می خوانید:
** اصل ماجرای کرسنت چه بوده و چه اتفاقی افتاده است؟
یک قرارداد گازی بسته شده در زمان دوران اصلاحات.
در شروع قرارداد مثل استات اویل و توتال، یکی از این آقایان دست‌اندر کار بوده که با گرفتن وجوهی تحت عنوان این که من این پروژه شما را پیگیری می‌کنم، این پروژه را رقم زده. پروژه انتقال گاز ایران، (میدان سلمان به امارات) توسط شرکت کرسنت (الهلال امارات) که شرکت بسیار ضعیفی هم بوده، انجام شده است.
اگر می‌خواستند این شرکت اماراتی را رجیستر کنند، توانایی آوردن یک ضمانت نامه‌ای که عدد بالایی هم نبوده است را، در موعد مقرر نداشته و ما می‌توانستیم همان موقع، قرارداد را بر اساس مفاد قرارداد که بعدا در الحاقیه شش حذف شده است، فسخ کنیم. (در الحاقیه ششم حق فسخ را هم از ایران گرفتند) در مجموع این شرکت قوی نبود، با زد و بندهایی که داشته و رشوه‌هایی که در داخل داده و اسناد آن هم موجود است که چقدر بوده، چطور گردش کرده، در کدام صرافی و بانک بوده و هر کدام از آقایان چقدر رشوه گرفتند، توانسته این قرارداد را ببندد.
ما نمی‌خواهیم وارد این بحث‌ها شویم که چه کسی چه میزان تخلف قضایی داشته و اصلا به مجلس ربطی ندارد، بحث ما در کرسنت این است که این پروژه منافع ملی را دنبال نمی‌کرده و اگر امروز اشخاصی بخواهند این قرارداد را احیا کنند، این را مجلس نمی‌پذیرد زیرا به صلاح کشور نیست.
** نفر واسطه‌ای که گفته من این قرارداد را به سرانجام می‌رسانم، ایرانی بوده؟
بله. با همین آقای حمید ضیاء جعفر جلساتی را داشتند، توافق کردند و عباس یزدان پناه یزدی واسطه اول بوده یعنی کسی که مذاکره می‌کرده شخص دیگری بوده ولی آنجایی که می‌خواستند پولی جا به جا بشود یا سندی امضا شود، همه چیز به نام یزدان‌پناه تمام می‌شده است؛ دقیقا همین روش در استات اویل و توتال هم انجام گرفته است.
نکته دوم این است که این قرارداد بسته شد و فرمول گازی که دادند همه کارشناسان شرکت نفت و نیز تمام ارگانها و سازمانهای نظارتی کشور به اتفاق در چندین نوبت تحلیل کردند که این فرمول، منافع ما را حفظ نمی‌کند، چون با افزایش قیمت نفت افزایش آن کند است، یعنی اگر زمانی هیجده دلار قیمت نفت بوده این قیمت حتی در مقایسه نه تنها با قیمت صادراتی ان زمان به ترکیه حتی نسبت به خط دلفین قطر نیز پایین بوده است و وقتی قیمت نفت، صد دلار می‌شود، این فرمول دیگر پاسخگو نیست.
** می توانید قیمت را بگویید؟
تفاوت خیلی زیاد است اجازه دهید وارد جزئیات نشویم. حتی جدول دارد اگر بیست دلار شد این طور، اگر شصت دلار و هشتاد دلار شد، چگونه محاسبه شود، سازمان بازرسی وقت هم درباره این فرمول و قرارداد، گزارش داده و اعلام کرده است که کرسنت، منافع ملی ما را به همراه ندارد.
در همان زمان، وزارت اطلاعات هم گزارش داده، دیوان محاسبات، مرکز پژوهش‌های مجلس و مراکز مختلفی گزارش داده‌اند که این فرمول، فرمولی است که منافع ملی ما را حفظ نمی‌کند.
اطلاعات دیگری هم وجود دارد که من صلاح نمی‌دانم درباره آنها بحث کنم، درباره کسی که ده تا جلسه خصوصی با حمید ضیاء جعفر داشته و پرونده را جلو می برده و افراد کارشناس معترض را خلع می‌کرده؛ این‌ها بحث‌هایی است که ما نمی‌خواهیم وارد آن شویم و قوه قضائیه می‌داند با این افراد چگونه برخورد کند، الان چهار پرونده به نام کرسنت در قوه قضائیه مفتوح است.
پس یک مرحله در ابتدای شروع کار این قرارداد بسته شده و در همان زمان، ما به ترکیه گاز می فروختیم و قیمتش مشخص بوده آن زمان با این قیمت تفاوت داشته است.
** اگر همان زمان، ترکیه متوجه تفاوت قیمت می‌شد، می‌توانست از ما شکایت کند؟
بله، حتی همان موقع هم کسانی که دست‌اندرکار این امر بودند، مطرح می‌کنند که ما باید مسئولین را راضی کنیم چون قیمت خیلی با قیمت‌های دیگر مثل قیمت گاز به ترکیه، فاصله دارد، همان زمان هم بین خودشان این بحث ها بوده و اسنادش موجود است ولی من نمی‌خواهم وارد این جزئیات بشوم
نوبت دیگری که در قرارداد دخل و تصرف شده است، زمانی است که موضوع رفع الحاقیه بوده که آقای ترقی‌جاه واسط و دلال این مسئله بوده‌اند. که در یکی از پرونده های قضایی علیه او حکم صادر شده است.
** ترقی‌جاه کنار یزدان‌پناه دلالی می‌کرده است؟
نخیر، در قسمت دوم آقای ترقی‌جاه دلال و واسط بوده است که تفاهم نامه‌ای را هم با آقای حمید ضیاء جعفر امضاء می‌کند و بر اساس پولی که دریافت کرده،کارهایی را در ایران انجام داده و دنبال می‌کرده است که یکی از این اقدامات، حذف حق فسخ از ایران بوده و دیگری اینکه، انحصار فروش گاز را هم به کرسنت دادند.
** این اتفاقات از سوی وزارت نفت انجام می‌شده است یا خارج وزارت نفت؟
خارج وزارت نفت که نبوده، بالاخره این‌ها توافقاتی است که در وزارت نفت پیگیری می‌شده است.
** آیا گزارشی از وزارت نفت آن زمان، علیه و یا له این قرارداد وجود دارد؟
سؤال همین است. برخی از دوستان می گویند چرا دولت‌های بعدی نیامدند علیه این قرارداد عمل کنند، سؤال ما این است که چرا در همان دولت اصلاحات انجام نشده است؟
** چه چیزی انجام نشده است؟
اجرا شدن قرارداد، باید اجرا می‌شده است ولی اجرا نشده، سؤال این است که چرا اجرا نشده است؟ چرا در دولت نهم اجرا نشد؟ من شنیدم بعضی از آقایان در دولت نهم مثل آقای وزیری هامانه و آقای نوذری گفته‌اند دولت باید اجرا می‌کرد، خب دولت‌ها چرا اجازه نمی‌دادند؟ از جمله خود انها که وزیر بودند چرا اجرا نکردند ؟!
بواسطه گزارش‌هایی که نهادهای نظارتی درباره این قرارداد، داده بودند، نهادهای اجرایی اجازه نمی‌دادند اجرا شود زیرا به صلاح نمی‌دانستند که این قرارداد اجرا شود چون مشخص بوده ایران ضرر می‌کند.
این قرارداد نباید اجرا می شده است به چند دلیل، اول اینکه که قیمت نامناسبی بوده است.
دوم این که ما قراردادهایی را با کشورهای دیگر مثل ترکیه و پاکستان و قراردادی با عراق داریم که قیمت بیش از قیمت توافق شده در کرسنت است و همین مسئله سبب مشکل برای ایران می‌شود.
مثل نفت است، شما وقتی نفت را به قیمت فوب در مجموع می دهید بعد یک دفعه شروع به تخفیف به یک عده ای نمائید، بلافاصله کسانی که طولانی مدت با شما قرارداد بسته اند می گویند به ما هم تخفیف دهید همین اتفاقی که افتاد در یک مورد بخش خصوصی ما در مصاحبه ای که در تلویزیون کرد درخواست تخفیف کرد بلافاصله برخی از کشورها گفتند تخفیف ما چه می شود ؟ شما به بخش خصوصی خودتان می خواهید تخفیف دهید به ما هم بدهید. این ها مسائلی است که در صحنه بین الملل ضوابط و مقرراتی است که پشتیبانی می کند از قراردادهای بین المللی.
** الان پرونده کرسنت در کجا پیگیری می‌شود؟
در اواخر دولت نهم، از طرف ریاست جمهوری ابلاغ شد که این پرونده برود در مرکز حقوقی ریاست جمهوری، یعنی از وزرات نفت خارج شد و من هم که دردولت دهم وارد وزارت نفت شدم، این پرونده در مرکز حقوقی ریاست جمهوری دنبال می‌شد و اگر کمکی از ما می‌خواستند، ما کمک می‌کردیم؛ بنابراین این که صحبت می‌کنند که دکتر میرکاظمی خودش در نفت بود چه کار کرد,؟ ما هم مدعی بودیم که این قرارداد به نفع کشور نیست و در مرکز حقوقی ریاست جمهوری داشت پرونده قضایی پاسخ داده می‌شد چون شرکت کرسنت به لاهه شکایت کرده بود و ایران هم داشت اسناد خودش را ارائه می‌کرد.
در یکی دو سال گذشته، ایران اسناد خوبی را در سطح بین الملل تهیه کرده است، تأییدیه‌های بانک استاندارد چارتر را گرفته‌اند، تأیید سازمان مبارزه با فساد انگلستان را گرفتند و سایر اسنادی که نشان می‌داد فساد در این پرونده محرز است و همه این اسناد را به دیوان داوری داده‌اند و مراحل خوبی را طی کرده‌ایم و بحث فعلی این است که اجازه ندهیم این روند متوقف شود.
** چرا از توقف این روند نگرانی دارید؟
همین که با تغییر مدیریت‌ها، احساس کنند که دیگر نمی‌خواهیم این پرونده را دنبال کنیم. این به نفع کشور نیست و آن چیزی که صلاح کشور است، این است که همان روال شکایتی که در دیوان شده اسناد و مدارک را ببریم و مذاکره را انجام دهیم و فساد را ثابت کنیم چون اگر اثبات کنیم فساد یا تقلبی صورت گرفته در مجامع بین‌المللی می‌تواند به نفع ایران حکم را صادر شود کما اینکه واقعا فساد بوده و اسنادش هم موجود است. و به کاربردن عباراتی چون مصالحه یعنی مساله دار شدن سایر قراردادهای صادراتی گاز به کشورهای دیگر است. در هر صورت دولت مکلف است مصالح کشور را حفظ و مجلس در این مورد هشدارهای خود را داده است و منتظر عملکرد دولت است.
** به نظر شما با رأی اعتماد مجلس به آقای زنگنه، این گمانه به وجود نمی‌آید که در کرسنت فسادی وجود نداشته است؟
بحث های زیادی وجود دارد ولی دولت خودش باید پاسخ دهد و هم باید جواب دیوان داوری را بدهد و هم جواب مجلس را.
** سؤال من این است که چرا مجلس به آقای زنگنه که در زمان کرسنت وزیر نفت بوده، رأی اعتماد داده است؟
اگر وزیر هم آمده، بالاخره شعار مبارزه با فساد سرداده است و آنها نمی‌توانند ادعایی علیه ما داشته باشند ما باید مسیر قبلی را دنبال کنیم تا به نتیجه برسیم؛ حالا ممکن است نقطه نظر دیگری هم وجود داشته باشد که بنده در این باره حرفی نمی‌زنم، بعضی از آقایان ممکن است نقطه نظرات دیگری را به دولت مطرح کنند ولی مهم این است، کسانی که می‌خواهند تصمیم بگیرند، باید همه اطلاعات را بشنوند و کانالیزه شده اطلاعات نگیرند و از اطلاعات کسانی که در این چند سال روی پرونده کار می‌کرده‌اند، استفاده شود.
ما وکیلی در خارج از کشور داریم که می‌توانند نظراتش را جویا شوند و تیم‌هایی را بفرستند و پرونده را از نزدیک مطالعه کنند و تصمیمی بگیرند که منافع ملی را پشتیبانی کند.
** شنیده شده است، دولت یازدهم لایحه‌ای را از دادگاه لاهه گرفته و گفته ما شکایتی درباره این پرونده نداریم، آیا این شنیده صحت دارد؟
نه من نشنیدم. اگر چنین کاری هم اتفاق بیفتد به نظرم کار درستی نیست.
** در حال حاضر، پرونده مثل سابق در حال پیگیری است؟
الان بیشتر کسانی که دست اندر کار این امر هستند اصرارشان بر این است که همان مسیر شکایتی که کرسنت کرده و ما پاسخ می‌دادیم را ادامه دهیم تا نتیجه بگیریم.
** مگر همان مسیر پیگیری نمی‌شود؟
ممکن است با تغییر دولت، مسیر دیگر یا همین مسیر مقداری کند شود که همین کند شدن هم به ضرر ماست.
** هنوز هم مرکز حقوقی ریاست جمهوری مسئول پرونده است؟
بله.
** پرونده جای دیگری نرفته است؟
خیر تا جایی که من اطلاع دارم همان جاست و حتی در شورای امنیت هم مطرح شده.
** آخرین اطلاعات درباره یزدان پناه چیست؟
ایشان مفقود است ولی در قید حیات هستند، اینکه کجا رفته یا کجا بردنش را من نمی‌دانم.
** پس این که گفتند کشته شده درست نیست؟
خیر به نظرم این خبری است که خودشان منتشر کرده بودند که شاهد پرونده فساد ایران را بگویند از بین رفته.
** با توجه به اظهارات جنابعالی درباره پرونده کرسنت، در حال حاضر حرفی از مصالحه با حمید جعفر و یا شرکت اماراتی نیست؟
نه. پرونده های مفتوح و گزارشات دستگاههای نظارتی قائل به فساد در این پرونده هستند و باید این قرارداد فسخ شود، ممکن است بعضی دوستان، نقطه نظرات دیگری داشته باشند ولی ما صلاح می‌دانیم که روال سابق در شکایت و پاسخگویی پیش برود.
** آقای نادران در مورد ماجرای کرسنت گفت احتمال استیضاح وزیر نفت وجود دارد، این احتمال چقدر جدی است؟
امیدواریم این اتفاق نیفتد و به موقع پاسخ سئوال دیوان داوری داده شود.
** یعنی استیضاح، در احتمال‌های آتی مجلس وجود دارد؟
گروهی که ماده ۲۳۶ را امضاء کرده‌اند، در حال پیگری پرونده هستند که این موضوع دیوان هم به نحوی که منافع ملی به خطر نیفتد حل شود، امیدواریم از داخل ایران درباره این پرونده صدای واحد شنیده شود، زیرا بعضی از دوستان مصاحبه‌هایی انجام داده‌اند که به ضرر کشور تمام شده است و آنجا اعلام کرده‌اند این قرارداد هیچ مشکلی ندارد.
** از افراد اجرایی دولت فعلی بوده‌اند؟
هم افراد فعلی و هم از وزرای سابق.
** می توانید نام ببرید؟
آقای زنگنه و آقایان نوذری و وزیری هامانه و برخی افراد دیگر در مطالبی جداگانه به این مسئله اشاره کرده‌اند.