رقم نجومی درمان دیابت در ایران

0
استاد دانشگاه تهران و فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم بر این باور است که سالانه هزینه سنگینی بابت درمان دیابت در کشور ایران خرج می شود که البته این وضعیت در سایر کشورهای دنیا هم مشابه ایران است.
البته رقم هزار میلیارد تومان متعلق به زمانی بود که دلار در ایران قیمتی معادل ۱۰۰۰ تومان داشت اما در حال حاضر که قیمت دلار ۳۶۰۰ تومان شده است، می توان هزینه صرف شده را محاسبه کرد. منوچهر جزایری در مورد هزینه های دیابت در ایران و دنیا مصاحبه ای کرده که می خوانید.

در حال حاضر نزدیک به پنج میلیون نفر در ایران مبتلا به دیابت هستند. فارغ از مشکلاتی که بیماری دیابت برای افراد ایجاد می کند، یک سوال بسیار مهم این است که یک فرد باید در هر ماه چقدر هزینه کند تا مانع گسترش بیماری و عوارض ناخواسته آن شود؟

– قبل از پرداختن به ایران، بهتر می دانم این رقم را در دنیا بررسی کنم. شما از تکرار مکررات انواع بیماری دیابت و چگونگی درمان آن صرف نظر کردید و به این موضوع پرداختید که دیابت چقدر هزینه به خانوار تحمیل می کند. این موضوع قرار است مورد بررسی قرار گیرد که آیا دیابت موضوعی اقتصادی و اجتماعی است؟ پاسخ من به این سوال مثبت است. دیابت در سراسر دنیا، هزینه بسیار سنگینی را بر بودجه هر کشوری تحمیل کرده است.

دولت آمریکا در سال ۲۰۰۷، بالغ بر ۱۷۴ میلیارد دلار هزینه کرد تا بیماری دیابت درمان شود. این رقم اخیرا به ۲۶۷ میلیارد دلار در سال رسیده است. به عبارت دیگر دولت آمریکا برای هر بیمار دیابتی ۱۰ هزار دلار خرج کرده و خود بیمار از جیب ۱۶۰۰ دلار می پردازد. این هزینه صرف شده تا عوارض دیابت در جمعیت مردم کاهش یابد. همین عدد کافی است تا شما متوجه شوید که در حال حاضر ما با معضل social economic مواجه هستیم. این هزینه گزاف تحمیلی به بودجه دولت، از جیب مالیات دهندگان پرداخت می شود.
مجله پزشکی علائم دیابت درمان دیابت داروی دیابت پیشگیری از دیابت

در دنیا چقدر هزینه صرف عوارض دیابت می شود؟

– در آمریکا سالانه ۷۰ هزار قطع پا به دلیل دیابت انجام می شود. مقصود کل پا نیست؛ امکان دارد بیمار انگشت از دست بدهد یا مچ به پایین را از دست بدهد یا از بالاتر و امکان دارد که افراد پای خود را از دست بدهند.

این قطع عضو غیر دراماتیک بوده و به دلیل تصادف یا حوادث کاری انجام نمی شود. در انگلیس سالانه پنج هزار قطع عضو صورت گرفته و برای یک پای دیابتی سالانه ۲۵ هزار پوند هزینه می شود. عوارض دیابت همه دلخراش هستند اما قطع پا خیلی تلخ است زیرا فرد را مجبور می کند روی صندلی چرخدار بنشیند. سالیانه یک میلیون نفر به علت دیابت قطع عضو شده و پنج میلیون نفر به دلیل دیابت و عوارض قلبی و عروقی جان خود را از دست می دهند.

در هر شش ثانیه یک نفر و در هر یک دقیقه ۱۰ نفر فوت می کنند. به هر حال معلولیت یک موضوع رایج در دیابت است. در این میان ما دیگر به مرگ و میر کاری نداریم. متاسفانه ۵۰ درصد از بیماران از بیماری خود آگاهی ندارند. به عبارت دیگر به ازای هر فرد شناخته شده دیابتی یک نفر وجود دارد که از بیماری خود اطلاعی ندارد. البته دیگر ما کاری به نابینایی نداریم. به هر حال وقتی فردی نابینا می شود، دولت موظف است سگ راهنما، عصای هوشمند و … در اختیار وی قرار بدهد.

در حال حاضر از جمعیت ۴۲۵ میلیون بیمار دیابتی در سراسر جهان، ۹۵ درصد از بیماران دیابت نوع دو دارند که ما چیز زیادی در مورد آن نمی دانیم و فقط می دانیم که مقاومتی محیطی نسبت به انسولین وجود دارد. دیگر چیزی از آن نمی دانیم که در واقع اقیانوسی در برابر دریایی است که ما می دانیم.

تعداد فوت شدگان ناشی از بیماری دیابت در مقایسه با سایر بیماری ها چطور است؟

– پنج میلیون نفر در سال جان خود را به دلیل دیابت از دست می دهند. این رقم از تلفات سرطان و ایدز هم بیشتر است؛ با این تفاوت که ایدز فاجعه بزرگی است که بی بند و باری را القا می کند. متاسفانه ترس مردم از دیابت از بین رفته است و تصور می کنند به هر حال بیمار دیابتی در اغلب خانواده های ایرانی وجود دارد و مشکل زیاد جسمانی ندارد و بیماری دیابتی که متفورمین استفاده کرده، احتیاجی به مراقبت ندارد در حالی که بسیاری از این بیماران در نهایت دچار نارسایی کلیه شده و مجبور به دیالیز خواهند شد.

در ایران هزینه درمان دیابت چه رقمی است؟ آیا در این مورد تحقیقی صورت گرفته است؟

– در ایران هم برآوردهایی شده که چون مراکز متعدد دانشگاهی آن را انجام داده اند و با هم شباهت زیادی ندارد، نمی توان آن را تایید کرد و ملاک بررسی قرار داد اما این نکته را مد نظر قرار دهید که چند سال پیش رقم نجومی خرج دیابت در کشور اعلام شد. این رقم همان زمان که دلار ۱۰۰۰ تومان بود بسیار دلهره آور بود؛ چه برسد به اینکه قیمت دلار در حال حاضر به ۳۶۰۰ تومان رسیده است. هزینه دیابت در کل جهان طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، ۳۷۵ میلیارد دلار بوده است.

یکی از شایع ترین نقاط دیابت در جهان، شیخ نشین های عربی خلیج فارس از جمله عربستان، کویت، بحرین و عمان است. در برخی از این کشورها ۱۷ درصد جمعیت بزرگسال مبتلا به دیابت نوع دو هستند. در کشور ما رقم هفت درصد تا هشت درصد ابتلا به دیابت، طبیعی است. البته این رقم در بوشهر تا ۱۴ درصد و در یزد به ۱۴ تا ۱۵ درصد بالغ می شود. فشار اقتصادی زیادی به دنبال ابتلا به دیابت به خانواده وارد می شود.

یک فرد دیابتی در واقع هزینه ای را به دولت و خانوار تحمیل می کند. در دیابت نوع دو چون افراد مسن هستند، این عوارض بیشتر می شود. از سوی دیگر این بیمار به انسولین نیاز دارد تا بتواند به زندگی خود ادامه دهد. در این میان بسیاری از اعضای خانواده درگیر می شوند. امکان دارد فرد بیمار نتواند به خوبی از انسولین استفاده کند، به همین دلیل باید خانواده اش به او کمک کنند.

طبق مرجع مورد تایید، هزینه درمان دیابت در ایران چقدر است؟

– هزار میلیارد تومان (یک میلیارد دلار) در سال با نرخ تورم همان سال و قیمت ارز همان سال بوده است که این رقم را مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران جلد شماره دو منتشر کرده است. نکته حائز اهمیت این است که این رقم با توجه به افزایش قیمت ارز، افزایش یافته است. به هر حال بسیاری از تکنولوژی ها از خارج کشور وارد ایران شده است. البته این نکته را باید مورد توجه قرار دهید که منابع اعلام هزینه در ایران متفاوت است.

بار مالی دیابت هزینه ای است که برای پیشگیری و درمان دیابت به کار گرفته می شود. این هزینه بر بودجه کشور تحمیل شده و ارقامی است نجومی. سالمندان سهم بیشتری در تحمیل این بار مالی بر عهده دولت دارند زیرا اغلب بیماری دیابت نوع دو در سنین سالمندی رخ می دهد. این بیماری سخت، هیترگلیسمی مزمن بوده و یک بیماری شایع و منتشر و پراکنده و پر عارضه و صعب العلاج اما قابل کنترل است. هنوز علت آن را نمی دانیم اما قابل مدیریت و قابل کنترل است و باید تلاش کرد تا بیماری را کنترل کنیم.

شما این رقم را قبول دارید که بیمار دیابتی باید ماهیانه ۳۰۰ هزار تومان از جیب پرداخت کند تا بتواند بیماری خود را کنترل کند؟

– نه. من رقمی نمی دهم اما به نظر من این رقم اندکی بالا است.

هزینه ۳ میلیونی دیابت در سبد خانوار

فرشاد شریفی – دبیر مرکز تحقیقات سلامت سالمندان: دیابت یک بیماری ژنتیکی و محیطی است. از یک سو یک سری عوامل ژنتیکی داشته و از سوی دیگر عوامل محیطی دارد که خود انسان در ایجاد آن موثر است. امکان دارد انسان زمینه هایی داشته باشد که او را برای ابتلا به دیابت مستعد کند. در مورد عوامل ژنتیکی نمی توان کاری کرد اما در مورد عوامل محیطی باید تدابیر جدی سنجید.
مجله پزشکی علائم دیابت درمان دیابت داروی دیابت پیشگیری از دیابت
ابتلا به دیابت نوع دوم، ارتباط تنگاتنگی با نحوه زندگی انسان داشته و با نحوه تغذیه و اضافه وزن و رژیم غذایی ما ارتباط بسیار نزدیکی پیدا می کند. مهم ترین سوال این است که آیا کالری مصرفی سوزانده شده یا اینکه در بدن انباشته می شود. دیابت با افزوده شدن وزن آغاز می شود.
زمانی که انسولین موجود برای متابولیسم قند کفایت نکند و لازم باشد تا میزان بیشتری انسولین وجود داشته باشد، فرد به دیابت مبتلا می شود. هر قدر که وزن و شاخص توده بدنی فرد افزایش پیدا کند، میزان مقاومت به انسولین افزایش می یابد. به همین دلیل به موازات افزایش سن، شما مشاهده می کنید افراد به دیابت مبتلا می شوند.

راهکار جلوگیری از ابتلا به دیابت این است که کالری به میزان کافی دریافت شود و نه بیشتر. هر فردی باید مصرف قند را به حداقل رسانده و با فعالیت زیاد، میزان حساسیت به انسولین را کاهش دهد. به همین دلیل کارشناسان توصیه می کنند که فرد به مدت ۳۰ دقیقه در روز و به مدت پنج بار در هفته فعالیت بدنی داشته باشد.

حتی افرادی که در مرحله پیش از ابتلای دیابت قرار دارند، اگر فعالیت فیزیکی را افزایش داده و ضمن کاهش مصرف قند و چربی، تلاش کنند تا میزان کالری لازم را دریافت کنند، این امکان وجود دارد که بتوانند از سرعت پیشرفت دیابت جلوگیری کنند. در حال حاضر در جامعه ما در جهت کنترل و یکسری برای پیشگیری از دیابت هزینه هایی می شود.
بررسی ها نشان داده است یک پنجم برای پیشگیری و چهار پنجم برای جلوگیری از عوارض ناشی از بیماری دیابت همچون بیماری قلبی، سکته قلبی، سکته مغزی، پای دیابتی، ابتلا به قانقاریا و زخم دیابتی و نارسایی کلیوی هزینه می شود. لازم است بدانیم شایع ترین علت نارسایی کلی، بیماری دیابت است. دیابت همچنین می تواند چشم را درگیر کرده و موجب نابینایی شود.

یک فرد دیابتی باید مرتب تحت نظر پزشک باشد و اگر قندش تحت کنترل است، هر سه ماه یک بار باید به پزشک مراجعه کند و از نظر کلیه، کبد و چشم تحت معاینه قرار بگیرد. اگر هزینه متوسط را محاسبه کنید، چیزی حدود دو و نیم تا سه میلیون تومان در سال می شود. این هزینه را با هزینه سلامت همه افراد جامعه به منظور پیشگیری مقایسه کنید. این هزینه به نظرم زیر ۱۰۰۰ دلار است؛ در حالی که هزینه عوارض هفت تا هشت برابر است.

در بسیاری از موارد فرد ناچار است هزینه را شخصا از جیب خود پرداخت کند که در نهایت به وضعیت اقتصادی خانوار آسیب وارد می کند و موجب می شود فرد دچار فقر مطلق شود. تا چند سال پیش، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد هزینه پرداختی از جیب بیماران بود اما با توجه به طرح تحول سلامت می توان گفت ۱۰ تا ۲۰ درصد هزینه پرداختی از جیب مردم کم شده است. امید ما این است که به موازات مراقبت بیشتر مردم، افراد کمتری به دیابت مبتلا شوند. به هر حال با توجه به جمعیت سالمند کشور باید این موضوع را جدی گرفت.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ