ناتو چیست ؟ +اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو (به انگلیسی: North Atlantic Treaty Organization با مخفف NATO) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) از سوی آمریکا و هم پیمانان آن برای مقابله با نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در اروپای شرقی و سایر نقاط اروپا تاسیس و راه اندازی شد و هماکنون ۲۸ عضو دارد.
قلب پیمان ناتو ماده ۵ آن است که در آن کشورهای امضا کننده توافق کردهاند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند.
مطابق ماده ۱۴ و پایانی این پیمان، متون انگلیسی و فرانسوی آن هر دو معتبر هستند، پیمان نزد دولت ایالات متحده آمریکا سپرده میشود و مطابق وظیفه دولت ایالات متحده نیز نسخههای مورد تأیید آن را برای دولتهای امضا کننده پیمان میفرستد.
این پیمان در حال حاضر بزرگترین پیمان نظامی در جهان است.
تأسیس ناتو
پیمان واشینگتن که بعدها به پیمان آتلانتیک شمالی شناخته شد پس از مذاکراتی که از ژوئیه ۱۹۴۸ در واشینگتن آغاز شده بود در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میان آمریکا، اعضای پیمان بروکسل (بریتانیا، فرانسه، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ) و دیگر کشورهای بلوک سرمایهداری که به این پیمان دعوت شده بودند(کانادا، دانمارک، ایسلند، ایتالیا، نروژ و پرتغال) به امضا رسید.
پیش از آن سنای آمریکا در پاسخ به دخالت شوروی در کودتای چکسلواکی با تصویب قطعنامه واندنبرگ-کنالی در ۱۱ ژوئن ۱۹۴۸ در به دولت آمریکا اجازه پذیرفتن تعهداتی در خارج از مرزهای آمریکا را داده بود.
شوروی در پاسخ به ناتو پیمان ورشو را تشکیل داد.
کشورهای عضو ناتو
از ۲۸ کشور عضو ناتو، دو کشور در آمریکای شمالی (کانادا و ایالات متحده آمریکا) و ۲۵ کشور در اروپا واقع شدهاند. این در حالی ایست که ترکیه در اوراسیا قرار دارد. تمام اعضای ناتو مجهز به نیروی نظامی هستند. اگرچه ایسلند به نوعی دارای نیروی نظامی نیست (دارای گارد ساحلی و یک واحد کوچک سرباز برای عملیات ناتو میباشد). سه عضو از اعضای ناتو، دارای جنگافزار هستهای میباشند که عبارتند از: فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا. ناتو در زمان تأسیس ۱۲ عضو رسمی داشت که رفته رفته تا آوریل سال ۲۰۰۹، ۱۶ عضو دیگر به تعداد کشورهای عضو، اضافه شد.
کشورهای عضو از تاریخ الحاق
تاریخ | کشور | توسعه | توضیح |
---|---|---|---|
۴ آوریل ۱۹۴۹ | بلژیک | تاسیس کنندگان | |
کانادا | |||
دانمارک | اعضای ناتو دانمارک، شامل جزایر فارو و گرینلند میشوند. | ||
فرانسه | فرانسه از فرمان یکپارچه نظامی در سال ۱۹۶۶ به دنبال یک سیستم دفاع مستقل خارج شد، اما در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۰۹ به مشارکت کامل درآمد. | ||
ایسلند | ایسلند تنها عضوی که ارتش ندارد، در حالی عضو این پیمان شد که انتظار نمیرفت. با این حال، موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایسلند در اقیانوس اطلس، این عضو را ارزشمند ساخته است. این کشور دارای یک گارد ساحلی و اخیراً یک نیروی داوطلبانه حافظ صلح آموزش دیده در نروژ برای ناتو، میباشد. | ||
ایتالیا | |||
لوکزامبورگ | |||
هلند | |||
نروژ | |||
پرتغال | |||
بریتانیا | |||
ایالات متحده آمریکا | |||
۱۸ فوریه ۱۹۵۲ | یونان | اولین | یونان از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۰ نیروهای خود را به دلیل تنش با ترکیه (که ناشی از تجاوز نظامی ترکیه به قبرس در سال ۱۹۷۴ بود) از ناتو بیرون کشید. |
ترکیه | |||
۹ می ۱۹۵۵ | آلمان | دومین | زارلند دوباره در سال ۱۹۵۷ به عنوان آلمان غربی به آن پیوست و محدودههای برلین و جمهوری دمکراتیک آلمان سابق، در ۳ اکتبر ۱۹۹۰ به آن پیوست. آلمان شرقی از ۱۹۵۶ تا ۱۹۹۰ عضوی از پیمان ورشو بود. |
۳۰ می ۱۹۸۲ | اسپانیا | سومین | |
۱۲ مارس ۱۹۹۹ | جمهوری چک | چهارمین | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱ (به عنوان چکسلواکی). |
مجارستان | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱. | ||
لهستان | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱. | ||
۲۹ مارس ۲۰۰۴ | بلغارستان | پنجمین | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱. |
استونی | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱ (به عنوان اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی). | ||
لتونی | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱ (به عنوان اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی). | ||
لیتوانی | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱ (به عنوان اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی). | ||
رومانی | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱. | ||
اسلواکی | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۹۱ (به عنوان چکسلواکی). | ||
اسلوونی | به عنوان جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی پیشین ۱۹۴۵–۱۹۹۱ (جنبش عدم تعهد) | ||
۱ آوریل ۲۰۰۹ | آلبانی | ششمین | عضو پیمان ورشو ۱۹۵۵–۱۹۶۸. |
کرواسی | به عنوان جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی پیشین ۱۹۴۵–۱۹۹۱ (جنبش عدم تعهد) |
گرجستان هم اکنون عضو ناظر ناتو میباشد و بزودی عضو دایمی ناتو خواهد شد تمامی تجهیزات نظامی و سلاحهای گرجستان در راستای پیوستن به ناتو توسط این نهاد بروز شدهاند هم چنین گرجستان سالانه رزمایشهای زیادی را با ناتو و کشورهای عضوش برگزار میکند.
مقر ناتو ابتدا در فرانسه قرار داشت، اما پس از آنکه ژنرال دوگل سال ۱۹۶۶ در اعتراض به سیطره آمریکا بر این سازمان از فرماندهی نظامی ناتو خارج شد به بروکسل منتقل شد.
بروکسل پایتخت بلژیک و مرکز جامعهٔ فرانسوی بلژیک و ناحیهٔ فلاندرز و مقر اصلی اتحادیهٔ اروپا است.