روزه گرفتن در بارداری کدام ماه مجاز و کدام ماه ممنوع! +حکم شرعی روزه زن باردار

0

شرایط و تغذیه زن حامله برای روزه گرفتن در بارداری

کم نیستند زنان حامله ای که در ماه رمضان روزه می گیرند و بدون مشکل روزه در بارداری را سپری می کنند . بنا بر مطالعات انجام شده، حدود ¾ زنان مسلمان باردار در سراسر دنیا، در ماه رمضان روزه می گیرند. اما شرایط و توانایی افراد با هم متفاوت است. با توجه به نظر رهبران مذهبی اگر احساس کنید که حال مساعدی ندارید، و یا روزه گرفتن ممکن است به شما و یا به جنین در رحم آسیبی بزند، نباید روزه بگیرید. با این حال اگر خانم بارداری هستید و می خواهید در این ماه رمضان روزه بگیرید بهتر است این مقاله را با دقت مطالعه کنید.

شرایط روزه گرفتن زنان باردار

در صورت تمایل به روزه گرفتن حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر شما و جنین در رحم هر دو قوی هستید، بارداری سالم و بی خطری را پشت سر می گذارید، به بیماری های زمینه ای مبتلا نیستید، و از همه مهم تر، در ۳ ماه اول بارداری نیستید، این امکان وجود دارد که با رعایت مواردی بتوانید روزه بگیرید.

مدت زمان روزه داری یکی از عوامل مهم در زمینه روزه گرفتن زنان باردار است. اگر ماه رمضان همزمان با فصل تابستان باشد، یعنی روزهای بلند و آب و هوای گرم! روزه داری در این شرایط می تواند بیش از هر زمانی شما را در معرض خطر کم آبی قرار دهد.

محدودیت های روزه در بارداری

روزه داری در ۳ ماهه اول بارداری؛ ممنوع!

در ۳ ماهه اول بارداری مغز جنین در حال رشد است، و به گلوکز مستقیم مادر نیاز دارد، بنابراین روزه گرفتن در این دوران توصیه نمی شود. به علاوه میزان کتون ، و کتون موجود در خون جنینی در ۳ ماهه اول بارداری افزایش می یابد. افزایش کتون می تواند باعث عدم رشد کافی جنین شده و در آینده بر قدرت یادگیری کودک تأثیر بگذارد.

شرایط روزه داری در ۳ ماهه دوم و سوم

در سه ماهه دوم و سوم بارداری چنانچه فرد از نظر جسمی سالم باشد و به بیماری زمینه ای مبتلا نباشد می تواند با رعایت مواردی روزه بگیرد. توصیه می شود زنان بارداری که شرایط روزه داری را دارند حد فاصل بین افطار تا سحر مایعات فراوان بنوشند و از غذاهای فیبردار مانند میوه و غلات استفاده کنند. همچنین مصرف شیرینی ها و قند توصیه نمی شود زیرا احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می دهد. همچنین بهتر است از مصرف قندهای کنستانتره مانند زولبیا و بامیه جلوگیری شود و خرما و کشمش نیز کمتر مصرف شود.

زنان بارداری که در سه ماه دوم و سوم بارداری روزه می گیرند باید روزانه در ساعت های ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸ و ۲۰ کتون ادرار خود را آزمایش کنند. اگر حوالی ساعت ۱۲ یا ۱۴ کتون افزایش یابد نباید روزه بگیرند اما بالا بودن کتون ادرار حوالی ساعت ۱۸ و ۲۰ عادی است و مانعی برای روزه داری نیست. بهتر است زنان باردار از ۳۶ هفتگی به بعد روزه نگیرند و با مصرف مایعات و مواد غذایی کافی شرایط زایمان مناسب را برای خود تسهیل کنند.

چگونگی اندازه گیری کتون ادرار

برای این کار نوارهای آزمایش اندازه گیری کتون ادرار وجود دارد. طریقه استفاده از این نوارها را از داروخانه یا پزشک خود بپرسید.

روزه گرفتن مادر باردار روزه گرفتن در دو هفته اول بارداری روزه گرفتن در بارداری از نظر اسلام رژیم غذایی بارداری دوران بارداری حکم شرعی روزه زن باردار پاسخ سوالات شرعی احکام روزه آیا روزه گرفتن در ماه اول بارداری ضرر دارد

چگونه برای روزه گرفتن در بارداری آماده شوید؟

پیش از فرا رسیدن ماه رمضان باید دست به کار شوید و موارد زیر را انجام دهید:

– با پزشک یا ماما در خصوص تصمیم خود مبنی بر روزه گرفتن مشورت کنید و از آنها بخواهید تا سلامتی شما را با توجه به عوارض احتمالی روزه گرفتن نظیر ابتلا به دیابت حاملگی، و کم خونی بررسی کنند. در صورت روزه گرفتن باید قند خون خود را زود به زود کنترل کنید.

– اگر از نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای، قهوه ، نوشابه، و … زیاد استفاده می کنید، برای جلوگیری از بروز سر درد، کمی پیش از فرارسیدن ماه رمضان میزان مصرف این نوع نوشیدنی ها را به تدریج کاهش دهید. به طور معمول زمانی که باردار هستید نباید بیش از ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز مصرف کنید. این مقدار معادل ۲ فنجان نسکافه است.

توجه: به خاطر داشته باشید که چای سبز و شکلات نیز حاوی مقداری کافئین هستند.

– اگر شاغل هستید با کارفرمای خود در خصوص مدیریت کارها در ماه رمضان صحبت کنید. از او بخواهید تا زمان های استراحت بیشتری برای شما در نظر بگیرد و یا اضافه کار را در این ماه برای شما لحاظ نکند.

– به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا نیازهای تغذیه ای شما را تعیین کند.

– یک دفترچه مخصوص غذاها تهیه کنید، تا بدانید چه غذاها و نوشیدنی هایی را مصرف کرده و می کنید.

– کارها و خرید های خود را پیش از فرا رسیدن ماه رمضان انجام دهید.

– در صورت روزه گرفتن، وزن خود را به طور منظم در خانه چک کنید.

توصیه های مهم روزه گرفتن در بارداری

علائم خطر روزه در بارداری را به خاطر بسپارید!

در صورت مشاهده علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

۱- اگر تغییرات قابل توجهی در تحرک جنین احساس کردید.(جنین زیاد حرکت نمی کند یا لگد نمی زند.)

۲- اگر احساس دردهایی مشابه دردهای انقباضی کردید. (این می تواند علامت زایمان زودرس باشد.)

۳- اگر احساس سرگیجه، ضعف، گیجی، و یا خستگی کردید و حتی پس از یک استراحت خوب بهتر نشدید. (بلافاصله روزه خود را باطل کرده و آب حاوی نمک و شکر بخورید و با پزشک خود تماس بگیرید)

۴- اگر وزن اضافه نمی کنید، و یا وزن از دست می دهید. ( وزن گیری در دوران بارداری )

۵- اگر خیلی تشنه می شوید، کم ادرار می کنید، و یا ادرار شما تیره شده و بوی تندی دارد. (این علامت کم آب شدن بدن است که شما را مستعد ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری و مشکلات دیگر می کند.)

۶- اگر سر درد، تب، و درد در نواحی مختلف بدن دارید.

۷- اگر حالت تهوع دارید و یا استفراغ کردید.

نیازی نیست که خود را فقط به افطار و سحر محدود کنید. در واقع به جای زیاد خوردن در این دو وعده بهتر است چندین وعده متعادل و مغذی داشته باشید.

چطور می توانم روزه گرفتن در بارداری را آسان تر کنم؟

نیازی نیست که خود را فقط به افطار و سحر محدود کنید. در واقع به جای زیاد خوردن در این دو وعده بهتر است چندین وعده متعادل و مغذی داشته باشید. این امر سبب می شود تا بهتر وزن خود را حفظ کنید و از یبوست، سردرد، سوءهاضمه و بی حال شدن جلوگیری کنید.

 

یک افطار ایده آل برای زنان باردار روزه

افطار ایده آلی وجود ندارد، ولی توصیه های زیر، برای شروع افطار شما بهترین هستند:

سه عدد خرما، آبمیوه و شیر (برای متعادل ساختن قند خون

سالاد یا سبزیجات فصل تازه؛

سوپ رقیق مرغ یا سوپ سبزیجات؛

حلیم.

سپس یک وعده غذایی متعادل که می تواند شامل موارد زیر باشد، میل کنید:

پروتئین که از مرغ، گوشت، ماهی یا حبوبات تأمین می شود؛

ترکیبی از کربوهیدرات ها شامل برنج قهوه ای، پاستا با غله کامل و نان کامل مانند سنگک؛

ترکیبی از سبزیجات.

(توجه کنید که از غذاهای سرخ شده پر روغن و چاق کننده باید صد در صد پرهیز کنید زیرا معده شما را پر می کند، اما مواد مغذی کامل را به شما نمی رساند و اغلب سبب سوءهاضمه نیز می شود). از خوردن شیرینی جات مصنوعی مانند زولبیا و بامیه پرهیز کنید و به جای آن از یک کاسه سالاد میوه یا کاسترد لذت ببرید.

 

آیا می توان وعده سحری را ساده گرفت یا روزه دار باردار باید وعده سحری کاملی میل کنید؟

سحری مهم ترین وعده غذایی در طی ماه مبارک رمضان است که انرژی لازم برای طی روز را فراهم می کند؛ پس به هیچ وجه این وعده غذایی را از دست ندهید؛ زیرا منبع اصلی سوخت بدن شما بوده، همچنین میزان احساس گرسنگی، سردرد و خواب آلودگی را نیز کاهش می دهد. سحری باید یک وعده غذایی کامل و تأمین کننده انرژی برای ساعت های طولانی باشد. سعی کنید از غذاهای با میزان فیبر بالا، کربوهیدرات های پیچیده مانند غلات سبوس دار و حبوبات استفاده کنید. زیرا زمان بیشتری طول می کشد تا بدن شما این ترکیبات را شکسته و مورد استفاده قرار دهد، بنابراین بهتر انرژی شما را در طی روز تأمین می کنند. یک وعده غذایی سالم می تواند شامل:

نان تهیه شده از غله کامل و پخته شده با روغن؛

صبحانه غله کامل (مانند کرن فلکس “corn flakes” و مشابه آن) با شیر نیمه چرب؛

میوه های تازه و خشک شده مشتمل بر موز و خرما؛

آجیل بدون نمک.

 

نکات مهم تغذیه زن باردار روزه

در ماه رمضان سطح فعالیت شما کاهش می یابد و اگر در دوران حاملگی باشید، ممکن است بیش ازپیش احساس خستگی کنید، برای حفظ سلامتی خود در روزه گرفتن موارد بالا را رعایت کنید و نکته های زیر را به خاطر بسپارید:

مصرف شیرینی جات را به یک بار در هفته کاهش دهید.

بعد از شام کمی استراحت کرده، سپس بلند شده و کارهای خود را انجام دهید.

از خوردن اسنک دیرهنگام قبل از خواب خودداری کنید، اما مطمئن شوید که سحری می خورید.

– سؤال: آیا روزه برای زن باردار واجب است؟ 
پاسخ: همه مراجع تقلید بر این عقیده‌اند که اگر روزه‌گرفتن مادر باردار خوف ضرر بر جنین یا مادر را داشته باشد، روزه بر مادر واجب نیست. آیت‌الله خامنه‌ای در مورد خوف ضرر عنوان کرده‌اند که: «ضررى که داراى منشأ عقلایى است.» و آیت‌الله صافی این «منشأ عقلایی و قابل اعتماد را تجربه خود یا گفته پزشک مورد اطمینان» دانسته‌اند. در غیر این‌صورت، روزه مادر باردار واجب خواهد بود.
آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به استفتائی چنین بیان می‌کنند: «اگر با وجود خوف از ضررى که داراى منشأ عقلایى است، روزه گرفته باشد و یا بعداً برایش معلوم شود که روزه براى او یا براى جنینش ضرر داشته، روزه‏اش صحیح نیست و قضاى آن بر او واجب است.»
– سؤال: تکلیف روزه زن باردار چیست؟
پاسخ: حضرات آیات خامنه‌ای، سیستانی و مکارم‌شیرازی در این مورد می‌فرمایند: «لازم است روزى یک مد طعام – تقریباً ۷۵۰ گرم گندم یا نان و مانند آن – به فقیر بدهد و قضاى روزه را هم بعداً به‌جا آورد.»
آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه اضافه می‌کنند: «اگر تأخیر قضاى روزه ماه رمضان تا ماه رمضان دیگر بر اثر سهل‌انگارى و بدون عذر شرعى باشد، کفاره تأخیر نیز واجب است که عبارت است از پرداخت یک مد طعام به فقیر براى هر روزه، ولى اگر به خاطر عذرى باشد که شرعاً مانع صحت روزه است، فدیه‌‏اى ندارد.»
اما اگر روزه‌گرفتن برای زن باردار ضرر داشته باشد، آیت‌الله سیستانی می‌فرماید: «اگر روزه برای او یا حملش ضرر داشته باشد یا این‌که سبب افتادن او در مشقتی که عادتاً قابل تحمل نیست گردد، روزه بر او واجب نیست و باید قضا کند و کفاره ندارد.» اما آیت‌الله مکارم‌شیرازی بین ضرر داشتن روزه برای مادر و جنین تفاوت قایل شده‌اند و می‌فرمایند: «چنان‌چه روزه گرفتن در این مدت برای او ضرر داشته، قضا ندارد، ولی اگر برای بچه ضرر داشته، باید قضای آن را هم به‌جا بیاورد.»
آیت‌الله وحیدخراسانی نیز در این‌باره می‌فرمایند: «در موردی که روزه برای حمل او ضرر داشته باشد، علاوه بر قضا باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و احتیاط مستحب این است که در صورتی هم که روزه برای خودش ضرر دارد، یک مد طعام به فقیر بدهد.»
آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه نکته‌ای را قید می‌فرمایند: «ضمناً اگر روزه براى خودش ضرر داشته و تا رمضان آینده ادامه داشته باشد، فقط فدیه به نحو مذکور کافى است و قضا ساقط مى‌شود و باید توجه داشت؛ درصورتى‌که قضا ساقط نیست، چنان‌چه تا آخر عمر نتواند روزه‌هاى خود را قضا کند، لازم است وصیت نماید.»

روزه زن شیرده

– سؤال: آیا روزه برای زن شیرده واجب است؟ 
پاسخ: مراجع تقلید روزه‌ای که به شیردهی زن آسیب می‌زند و برای او یا نوزادش ضرر داشته باشد را واجب ندانسته‌اند. آیت‌الله مکارم‌شیرازی در این‌باره می‌فرمایند:«زنانى که بچه شیر مى‌دهند (خواه مادر بچه، خواه دایه)، اگر روزه‌گرفتن باعث کمى ‌شیر آن‌ها و ناراحتى بچه ‌شود، روزه بر آن‌ها واجب نیست.» آیت‌الله صافی نیز می‌فرمایند: «چنان‌چه روزه براى بچه و یا مادر او به‌خاطر شیر دادن ضرر داشته و یا احتمال عقلایى ضرر مى‌داده که قهراً موجب خوف ضرر می‌شود، خوردن روزه اشکال نداشته است.»
آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه افطار روزه در زمانی‌که خوف ضرر وجود داشته باشد، می‌فرمایند: «براى هر روز باید یک مد طعام به فقیر بدهید و قضاى روزه را هم بعداً به‌جا آورید.»
آیت‌الله مظاهری در مورد زن شیردهی که نمی‌داند روزه‌گرفتن برای خود و بچه‌اش مضر است، می‌فرمایند: «از دکتر متدین و متخصص بپرسد.»
نکته‌ای که متفاوت است آن ‌است که حضرات آیات وحیدخراسانی و سیستانی درباره روزه‌نگرفتن مادر شیرده قیدی را مطرح می‌کنند: «این حکم در صورتی است که شیر خوردن این بچه از راه دیگری میسر نباشد و اگر میسر باشد، واجب است آن زن روزه بگیرد.» آیت‌الله سیستانی نیز این امر را احتیاط واجب دانسته و می‌فرمایند: «بنابر احتیاط واجب این حکم اختصاص به موردى دارد که شیردادن بچه منحصر به همین راه باشد، اما اگر راه دیگرى براى شیر دادن بچه باشد- مثلاً این که چند زن در شیر دادن او شرکت کنند- بنابراحتیاط واجب باید روزه بگیرد.»
– سؤال: تکلیف روزه زنی که نوزادش را شیر می‌دهد، چیست؟
پاسخ: در این‌باره نظر آیت‌الله صافی آنست که: «چنان‌چه روزه براى بچه و یا مادر او به‌خاطر شیر دادن ضرر داشته و یا احتمال عقلایى ضرر مى‌داده که قهراً موجب خوف ضرر می‌شود، خوردن روزه اشکال نداشته است، ولى باید براى هر روزی که خورده یک مد طعام مانند گندم و جو و برنج به فقیر غیر سید بدهد و دادن پول این‌ها کفایت نمى‌کند و باید قضاى روزه‌ها را نیز بگیرد.»
اما برخی دیگر از مراجع بر این عقیده‌اند که اگر ضرر متوجه مادر باشد، کفاره روزه واجب نیست و تنها قضای آن لازم است. آیت‌الله خامنه‌ای در این‌باره با تأکید بر احتیاط واجب بودن کفاره می‌فرمایند: «اگر روزه‌گرفتن باعث کمى ‌شیر او و ناراحتى بچه شود یا براى خودش ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست و در صورت اول باید براى هر روز، یک مد طعام (تقریباً ۷۵۰ گرم گندم یا نان یا برنج یا مانند آن) به فقیر بدهد و در فرض دوم، این امر احتیاط واجب است و در هر حال، روزه‌ها را باید قضا کند.»
آیت‌الله وحیدخراسانی نیز این امر را احتیاط مستحب دانسته‌اند و آیت‌الله مکارم‌شیرازی در این رابطه فرموده‌اند: «چنان‌چه روزه گرفتن در این مدت برای او ضرر داشته، قضا ندارد، ولی اگر برای بچه ضرر داشته، باید قضای آن را هم به جا بیاورد.»
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ