گاوصندوق گنج نادری کجاست؟ +عکس
کاخ خورشید یکی از عجیبترین ساختمانهای بناشده بهدست بشر است؛ این ساختمان درواقع کاخ نبوده بلکه گاوصندوق بزرگی بود تا گنجینههای نادرشاه اشیای قیمتی همچون تختطاووس، الماس کوه نور، الماس دریای نور و مانند آن در این مکان نگهداری شود.
کاخ خورشید یکی از عجیبترین ساختمانهای بناشده بهدست بشر است. این ساختمان، که اکنون مهمترین جاذبه گردشگری کلات است، در واقع کاخ نبوده بلکه گاوصندوق بزرگی بوده برای گنجینههای نادرشاه یا، بهتر بگوییم، کاخ خورشید گنجینه گنجهای نادر بوده است. اشیای قیمتی همچون تختطاووس، الماس کوه نور، الماس دریای نور و مانند آن در این مکان نگهداری شده است.
این بنا برجی است دایرهشکل با قاعده هشتضلعی که در میان باغی زیبا ساخته شده است. نام خورشید، یکی از همسران نادرشاه، روی آن گذاشته شده است. این بنا پانلهای خارجی پیچیدهای با طرحهایی شبیه به گلابی و آناناس دارد که آن را عجیبتر میکند.
کاخ کلات یا کاخ خورشید در سال ۱۱۵۱ هـ.ق، به دستور نادرشاه جهت اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم درکلات ساخته شدهاست. کلات به معنی قلعه و برج و بارو است (قبل از اسلام تقریبا تمامی شهرها را به شکل کلات می ساختند که در آنها مسئله نظام طبقاتی رعایت می شده است.این طبقات اجتماعی پیشتر سه طبقه بوده که بعدها به چهارطبقه تبدیل شده است که شامل ارتشداران موبدان استریوشان و صنعتگران بوده است این ها هر کدام در شهر جای خود را داشتند).
این بنا مربوط به سالهای آغازین به قدرت رسیدن نادرشاه افشار میباشد. عملیات ساخت کاخ در تمام طول پادشاهی ادامه داشته و حتی تا آخرین سالهای حیات نادرشاه یعنی سال ۱۱۶۰ هجری قمری در دست ساخت بودهاست.زیرا کتیبه ثلث بسیار زیبای «سوره نباء» که در قسمت دور تا دور فضای گنبد نوشته شده به همین تاریخ اشاره دارد.
این کاخ در وسط باغ بزرگی قرار دارد که شامل یک بنا در سه طبقهاست. ارتفاع آن در گذشته، حدود ۲۵ متر بودهاست اما در حال حاضر به علت خرابی طبقه سوم، ارتفاع آن بیش از ۲۰ متر نیست. طبقه اول آن ۸ ضلعی است که آن را روی چهار ردیف پلکان به شکل هرم بر پا کردهاند. ورودیهای کاخ، در اضلاع هشتگانه قرار دارد که به سالن اصلی کاخ منتهی می شود.
این کاخ مجموعاً دارای ۱۲ اتاق است که داخل هراتاق نیز تزئیناتی از نقاشی و گچ بری دیده می شود. تا چند دهه پیش در میان این تزئینات، تصاویری از شاهزادگان نادری نیز وجود داشت. در وسط این بنای هشت ضلعی، برج استوانهای مانند، در دو طبقه قرار دارد که محل اقامت شاه و خانواده اش بودهاست. زیبایی این کاخ بیشتر در آرایش نمای خارجی کنگره دار ساختمان است که در آن معماری معماری گورکانی – هندی به چشم می خورد. داخل اتاقها با نقاشی و گچبری تزئین شدهاند. در وسط این بنا از سطح پشت بام برجی مدور با ترکهای شبیه نیم ستون معروف به خیاری احداث شدهاست.
موزه خراسان در کوهسنگی مشهد، با الگوبرداری از کاخ کلات طراحی شده است.