مصادره و حراج الواح هخامنشی ایران به بهانه تروریسم
دیوان عالی آمریکا موافقت کرد تا به درخواســت قربانیان یک حادثه تروریستی برای ضبط آثار باســتانی ایران که در موزه‌ای در شیکاگو نگهداری میشود، رسیدگی کند.
به نقل شبکه «ان‌بی‌سی‌نیوز»، ٩ شهروند آمریکایی پس از وقوع یک حادثه تروریستی در ســال ١٩٩٧ در اسرائیل که به‌صورت حمله‌ای انتحاری انجام شده بود، علیه ایران در دادگاه‌های آمریکا شکایت کردند.
این شاکیان به‌عنوان غرامت خواهان مصادره و فطریقه چند اثر و کتیبه باستانی متعلق به ایران هستند که در دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شوند. دیوان عالی آمریکا که بالاترین نهاد قضائی این کشور به شمار می‌آید، سه‌شنبه ۲۷ ژوئن (ششم تیر) موافقت کرد در پاییز آینده درباره ضبط و فطریقه مجموعه‌ای از آثار باســتانی ایران که درحالحاضر در آمریکا موجود هستند، تصمیم‌گیری کند. خانواده‌ها و بازماندگان قربانیان این بمب‌گذاری که در بیت‌المقدس روی داد، برای دریافت غرامت به مبلغ ٧١,۵ میلیون دلار به دیوان عالی آمریکا مراجعه کرده‌اند.
از آنجا که ایران در ایالات متحده نقدینگی کافی نداشته اســت، شاکیان و وکلای آنها به ضبط اموال ارزشمند ایران روی آورده‌اند. چنانچه دیوان عالی با درخواســت شاکیان موافقت کند، برخی از آثار باســتانی ایران که در دو موزه شیکاگو نگهداری می‌شوند، ضبط خواهد شد تا به نفع شاکیان فروخته شوند.
مجموعه‌ای از هزاران کتیبه و اثر هخامنشی که بیشتر آنها از خرابه‌های «تخت جمشید» به دست آمده‌اند، از ســالیان پیش برای تحقیق و بررسی به انستیتوی مطالعات شرقی در دانشگاه شیکاگو به امانت داده شده‌اند. تاکنون دادگاه‌های آمریکا با پرداخت خسارت از وجه حاصل از فطریقه آثار باســتانی ایران مخالفت کرده و گفته‌اند نمی‌توان مبلغ خسارت قربانیان را از فطریقه آثار عتیقه تأمین کرد، زیرا ایران هیچ‌گاه از این آثار برای اهداف مالی و مقاصد تجاری اســتفاده نکرده اســت.
جفری وال، مشاور دولت ترامپ، دراین‌باره گفته اســت: بااینکه ایالات متحده همواره با بازماندگان و سایر قربانیان تروریسم ابراز همدردی کرده اما با ضبط و توقیف اموال حکومت‌های خارجی موافق نیست، چراکه این امر می‌تواند بر روابط خارجی آمریکا تأثیر منفی بگذارد. معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در واکنش به این موضوع گفت: براساس بررسی‌های انجام‌شده، فقط الواح هخامنشی بحث مورد شکایت قربانیان حادثه تروریستی هستند و درباره نتیجه رأی دادگاه بعد از برگزاری آن در ماه اکتبر (پاییز) می‌توان اظهارنظر کرد.
محمدحسن طالبیان با بیان اینکه فقط الواح گِلی هخامنشی، موردِ بحث غرامت شاکیان حادثه تروریستی در آمریکاســت، به ایسنا گفت: ایران هیچ مجموعه تاریخی دیگری در این کشور ندارد که مورد بحث شاکیان قرار گیرد. وی گفت: در گذشته دو محموله تاریخی ارزشمند یکی الواح هخامنشی و دیگری آثار چُغامیش را در آمریکا داشتیم که هر دو مورد بحث بودند؛ اما پس از بازگشت آثار چُغامیش به ایران در ســال ۱۳۹۴، براساس پیگیری‌های انجام‌شده، درحالحاضر فقط الواح هخامنشی شیکاگو مورد بحث غرامت هستند.
وی همچنین با بیان اینکه در دیوان عالی آمریکا روز گذشته فقط زمان برگزاری دادگاه رسیدگی به این شکایت مشخص شده و هیچ بحث یا رأی دیگری داده نشده، تأکید کرد: هیچ اظهارنظر دیگری درحالحاضر در این زمینه درست نیست و اکنون نمی‌توان هیچ برداشت حقوقی‌ای از رأی اخیر دادگاه عالی آمریکا داشت. به گفته معاون میراث فرهنگی، درحالحاضر حدود ۳۰ هزار لوح گِلی از الواح هخامنشی که تعدادی از آنها قطعه هستند، در دانشگاه شیکاگو به امانت گذاشته شده‌اند.
او همچنین توضیح داد: با توجه به اینکه نماینده ایران در دادگاه لاهه اســت و وکلای ایران پرونده را در آنجا تعقیب می‌کنند و از سوی دیگر دادگاه‌های قبل از دیوان عالی آمریکا به نفع ایران رأی داده‌اند، فقط منتظر هستیم تا جلسه دادگاه در اکتبر برگزار شود. معاون میراث فرهنگی اضافه کرد: صحبت‌های مطرح‌شده در روز سه‌شنبه ۲۷ ژوئن (ششم تیر) صرفا برای تأیید زمان برگزاری دادگاه بوده اســت.