شرکت های پتروشیمی : مصوبه ستاد تدابیر را اجرا نمی کنیم
به گزارش ساتین : خبرگزاری فارس با برگزاری میزگردی با عنوان “بررسی نرخ خوراک گاز واحدهای پتروشیمی” به عدم توسعه یافتگی صنایع پایین دستی پتروشیمی و رانت موجود در خوراک ارزان پرداخت.
میزگرد قیمت بررسی خوراک گاز واحدهای پتروشیمی با حضور تعدادی از کارشناسان و تحلیلگران موافق افزایش قیمت خوراک و مخالفان افزایش قیمت خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در خبرگزاری فارس برگزار شد.
* تنها ۴ یا ۵ پتروشیمی کاملا خصوصی شده‌اند
مرتضی عزیزی در میز گرد بررسی خوراک پتروشیمی‌ها اظهار داشت: ۹۵ درصد واگذاری شرکت‌های خصوصی به تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری،صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی نفت بوده است که ۴۸ میلیون نفر را تحت پوشش دارد و این صندوق‌ها هر کدام کم آورده‌اند دولت بودجه آنها را داده است.
وی تاکید کرد: تنها ۴ یا ۵ واحد پتروشیمی کاملا خصوصی شده‌اند که آنها نیز ظرفیت بسیار پایینی دارند .
مدیرعامل هلدینگ نفت و گاز پارسیان اضافه کرد: در سال ۹۱، حدود ۴ میلیارد و ۲۳۰ میلیون متر مکعب گاز تحویل پتروشیمی‌ها شده است و پتروشیمی‌ها با ۷۰ درصد ظرفیت عملیاتی کار کرده‌اند و بعضی از آنها چند روز خوراک نگرفته‌اند.
وی افزود: فرض کنید اختلاف ما و دولت درباره قیمت خوراک بین ۷ تا ۱۳ سنت باشد که این به معنای ۳۰۰میلیون دلار در سال ۹۱ بوده است.
عزیزی با بیان اینکه ما پرداخت ۷ سنت را برای هر متر مکعب گاز امسال قبول داریم، گفت : در سال ۹۱ حدود ۱ میلیون و ۶۱۷ هزار تن اوره با قیمت ۳۵۰ تومان در هر کیلو تحویل دولت داده‌ایم که با توجه به قیمت روز اوره نزدیک به ۴۴۲ میلیون دلار نسبت به قیمت روز ضرر کردهایم و یا عدم النفع داشته‌ایم.
وی ادامه داد:پیشنهاد ما آن است که هر میزان معدل کشورهای خلیج فارس است به شرکت‌های پتروشیمی هم در ایران به همان قیمت گاز بفروشند و در عین حال هزینه‌های حمل و نقل و کاتالیست ما به واسطه تحریم دو یا سه برابر است و نرخ سود بانکی ما هم با آنها قابل مقایسه نیست.
عزیزی با طرح این پرسش که این گاز را به پتروشیمی ندهیم چه استفاده‌ای از آن می‌شود گفت: ما حدود ۵ درصد منابع هیدروکربوری و ۸ درصد گاز کشور را مصرف می‌کنیم اما ۴۰ درصد صادرات غیر نفتی کشور متعلق به ماست.
وی اضافه کرد: پتروشیمی کرمانشاه از هر متر مکعب گازی که دریافت کرده ۵۰ سنت ارزش افزوده ایجاد کرده است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ارزان‌فروشی محصولات پتروشیمی‌های گازی در بازار جهانی، تاکید کرد: تعرفه آنتی‌دامپینگ علیه محصولات پتروشیمی‌های گازی مانند متانول در کشورهای هدف صادرات ما وضع نشده است و ما در بازارهای اروپا، چین و امثال آن در حال رقابت هستیم
*تفاوت زیادی بین خوراک گاز ۳ سنتی عربستان و ایران است
پیام کهتری یکی از کارشناسان شبکه تحلیل گران انرژی در میزگرد قیمت‌گذاری خوراک گاز پتروشیمی ها که در خبرگزاری فارس برگزار شد با اشاره به صحبت های مرتضی عزیزی در خصوص نحوه قیمت گذاری خوراک گاز پتروشیمی در کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: بهتر است برای آنکه بحث شفاف شود به طور مشخص بگوییم منظور کدام کشورها است،اگر عربستان و قطر منظور است باید تاکید کرد که در این کشورها تنها قیمت گاز مبنای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی‌شان نیست.
وی با اشاره به رویه کشور عربستان تصریح کرد: در حال حاضر نرخ خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در این کشور ۳ سنت است ولی گاز خوراک آنها ترش است، بنابراین پتروشیمی ها این کشور هزینه ای هم می پردازند تا این گاز ترش را شیرین کنند.
کهتری ادامه داد: از طرف دیگر عربستان مالیات های بسیار سنگینی نیز بردرآمد واحدهای پتروشیمی وضع کرده است،بنابراین تفاوت زیادی بین عربستان با نرخ خوراک گاز ۳سنت و ایران وجود دارد به همین دلیل هرگز نمی تواند مبنای خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در داخل کشور مانند کشورهای منطقه باشد.
وی با اشاره به صنعت پتروشیمی در کشور قطر گفت: سرمایه گذاری هایی که در قطر صورت می گیرد بیشتر به جای آنکه روی صنعت پتروشیمی باشد در صنعت جی تی ال صورت گرفته است.
کهتری افزود: قطر با اشاره به طرح های امکان سنجی که برای آینده ترتیب داده است قیمت خوراک گاز واحدهای پتروشیمی را بین ۱۳ تا ۱۵ سنت قرار داده است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: نکته ای که باید به آن توجه داشت نوع حکومت عربستان و قطر است به طوری که این کشورها پادشاهی هستند و شاید علاقه مند باشند تا نرخ خوراک گاز شان ارزان و رایگان باشد زیرا از یک جیب می دهد و در جیب دیگر می رود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بهتر است نرخ خوراک گاز واحدهای پتروشیمی با متوسط نرخ دنیا سنجیده شود اظهار داشت: هم اکنون نرخ خوراک گاز واحدهای پتروشیمی به طور متوسط در دنیا ۲۱ سنت است.
*تحویل ۲،۸ سنتی خوراک و واردات ۲.۱۵ دلاری کالا
پویان رنجبر یکی از کارشناسان شبکه تحلیل گران انرژی در میزگرد قیمت‌گذاری خوراک گاز واحدهای پتروشیمی گفت: دو نکته بسیار مهم در باره قیمت گذاری خوراک گاز باید مورد توجه قرار گیرد که اولا وجود مزیت نسبی گاز در کشور و دیگر توسعه صنعت پتروشیمی است.
وی با اشاره به وجود مزیت نسبی گاز در کشور ادامه داد: از این گاز می توان به منظور صادرات استفاده کرد که البته صادرات در برنامه های پنجساله و سالانه دولت است و نمی توان گفت که نباید گاز را صادر کرد.خوشبختانه تحریم ها نیز در حال برطرف شدن است، بنابراین یکی از روشهایی که می توان از گاز بهره برد همین صادرات است.
رنجبر افزود: البته از گاز می توان برای تزریق به مخازن نفتی نیز استفاده کرد، طبق برنامه ریزی ها باید امروز حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز باید به میادین نفتی تزریق کرد به طوری که به ازای هر ۲۵۰ متر مکعب گاز تزریق شده به میدان نفتی یک بشکه نفت اضافی تولید خواهیم کرد،البته از این گاز تزریق شده در آینده نیز می توان استفاده کرد.
این کارشناس انرژی با اشاره به مصرف گاز در بخش خانگی تصریح کرد: البته این مورد نیز در دستورکار دولت قرار دارد و باید در این زمینه اصلاحاتی صورت بگیرد.
وی گفت: البته هم اکنون گاز به قیمت ۲.۸ سنت نیز به پتروشیمی ها داده می شود که انتظار داریم با این نرخ ارزان صنعت پتروشیمی ما توسعه پیدا کند.
رنجبر با اشاره به اینکه بهتر است با وجود این چند روش، استفاده از مزیت نسبی گاز در کشور شرایط توسعه صنعت پتروشیمی را مورد ارزیابی قرار دهیم، ادامه داد: حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیون تن متانول در دنیا تولید می شود که براساس برنامه ریزی صورت گرفته در افق چشم انداز ۲۰ ساله باید ۲۰ میلیون تن متانول نیز در داخل کشور تولید کنیم، بنابراین با توجه به شرایط موجود قیمت متانول در افق ۲۰ ساله دستخوش تغییرات شدید قرار خواهد گرفت.
این کارشناس انرژی ادامه داد: برنامه ریزی برای تولید اوره و آمونیاک نیز همین گونه است به طوری که برای سال ۲۰۱۵حدود ۲۴۰ میلیون تن اوره باید تولید کنیم، بنابراین با توجه به این برنامه ریزی ها که به نظر می رسد باید بازنگری شود به سمت کاهش شدید قیمت اوره و آمونیاک و متانول در دنیا حرکت می کنیم.
وی با اشاره به صنایع بالادستی پتروشیمی گفت: ما باید به دنبال توسعه صحیح صنایع بالادستی پتروشیمی باشیم، اما باید توجه خود را به توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی بیشتر کنیم.
رنجبر خاطرنشان کرد: همین امروز حدود ۳۰۰ هزار تن پلی پروپیلن نیاز داریم اما صنعت بالادست آن در کشور وجود ندارد.
این کارشناس انرژی نیز با اشاره به پتروشیمی های خوراک مایع گفت: هم اکنون آلمان و عربستان به گونه ای برنامه ریزی کرده اند که زنجیره ارزش افزوده پتروشیمی خوراک مایع را تا آخرین زنجیره دنبال می کنند.
رنجبر ادامه داد: اگر دولت به خوراک پتروشیمی های مایع تخفیف داد که بحثی وجود ندارد و برنامه ریزی نیز برای آینده نیز به منظور توسعه پتروشیمی های خوراک گاز است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: نکته بسیار مهم این است که برای ایجاد یک شغل در واحدهای بالادستی پتروشیمی حدود ۶ میلیاردو ۸۰۰ میلیون تومان باید هزینه صرف شود ولی در صنایع تکمیلی با هزینه های بسیار کمتر می توان تعداد شغل های بیشتری را ایجاد کرد.
وی با توجه به نرخ بازگشت سرمایه پتروشیمی های بالادستی در دنیا گفت: ما که به دنبال ایجاد حصار به دور خودمان نیستیم بنابراین باید گفت نرخ بازگشت سرمایه در واحدهای بالادستی در دنیا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است اما در واحدهای تکمیلی حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد است.
رنجبر ادامه داد: نکته بسیار مهم دیگر در بحث سرمایه گذاری در واحدهای پتروشیمی بالادستی بحث بومی سازی فناوری است بنابراین این سوال مطرح است که کدام یکی از فناوریهای پتروشیمی را در داخل کشور بومی سازی کرده ایم.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: با تمام این شرایط هم اکنون نرخ بازگشت سرمایه در واحدهای تکمیلی در تمام دنیا ۳ برابر این نرخ در واحدهای بالادستی است، بنابراین چرا هنوز در کشور ما به دنبال احداث صنایع بالادستی هستیم و از واحد پردیس یک به دنبال احداث واحد پردیس دو و سه و…می رویم و چرا به دنبال احداث زنجیره ارزش افزوده نیستیم.
وی ادامه داد: وقتی قیمت خوراک گاز واحدهای پتروشیمی ۳ سنت باشد به دنبال احداث واحدهای بالادستی هستم تا مثلا ۵۰ سنت کالای تولید شده خود را بفروشم.
رنجبر خاطرنشان کرد: بنابراین باید به دنبال ایجاد یک سیستم و روشی باشیم که قیمت را به درستی تعیین کنیم و حتی باید به دنبال ایجاد عوارض به منظور ایجاد و تشکیل زنجیره ارزش افزوده باشیم به طوری که بند ب ماده ۱۰۴ قانون برنامه پنجم توسعه نیز بر این زمینه تاکید دارد.
وی با اشاره به واردات محصولات نهایی پتروشیمی به داخل کشور گفت: ما هم اکنون به ازای هر واحد کالا حدود ۲.۱۵ دلار واردات داریم که رقم صادرات نیز به ازای هر واحد کالا ۰.۷۵ سنت صادر می شود.
رنجبر ادامه داد: نظر ما این است که به جای توسعه صنایع بالادستی باید به سمت توسعه صنایع تکمیلی برویم وباید به سمت حل مشکلات صنایع تکمیلی پتروشیمی رویم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم دیگر به سمت تشکیل پتروشیمی های اروه و آمونیاک و متانولی نرویم و به سمت زنجیره ارزش افزوده حرکت کنیم.
*مصوبه ستاد تدابیر درباره نرخ گاز پتروشیمی‌ها غیرقانونی است
احمد مهدوی در میزگرد بررسی خوراک پتروشیمی‌ها اظهار داشت: ما حاضریم ده درصد بیش از عربستان مالیات پرداخت کنیم اما به ما به همان قیمت عربستان خوراک گاز بدهند .
وی با اشاره به بند«ب» ماده یک قانون هدفمندسازی یارانه‌ها درباره تشویق سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی گفت ما در این صنعت مزیتی داریم که در خودروسازی نداریم و از این راه می‌توانیم اقتصاد کشور را تقویت کرده و نجات دهیم.
رئیس انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی با طرح این پرسش که چرا در مذاکرات ژنو گفتند تحریم پتروشیمی را برمی‌داریم اضافه کرد، دلیل این امر آن بود که نتوانستند جلوی صادرات محصولات پتروشیمی را بگیرند.
وی افزود: زمانی در این کشور می‌گفتند چرا پالایشگاه احداث و بنزین را وارد کنیم، اما بعد متوجه شدند این کالا استراتژیک است.
وی با طرح این پرسش که مگر پاکستان از ما گاز خریده است که صادرات گاز را جایگزین مصرف آن در پتروشیمی‌ها بدانیم، گفت: ۵۵ درصد از تولیدات پتروشیمی کشور در داخل کشور مصرف می‌شود.
مهدوی تاکید کرد: ما نمی‌توانیم سرمایه‌گذاری را منوط به خودمان بکنیم و باید سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کنیم .
وی اظهار داشت: وزیر نفت در کمیسیون صنایع گفتند: دو یا سه سال دیگر آنقدر گاز تولید می‌کنیم که باید به دنبال صنایع انرژی‌بر برویم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره مقایسه ارزش افزوده پتروشیمی‌های خوراک مایع یا پایین دستی با پتروشیمی‌های گازی گفت: ما در مجلس شیمی‌شهرها را تصویب کردیم و در عین حال دولت از دادن تخفیف مندرج در قانون به خوراک مایع پتروشیمی‌ها استنکاف می‌کند.
وی با بیان اینکه ما پرداخت ۷ سنت برای بهای گاز پتروشیمی‌ها را در سال جاری قبول داریم در پاسخ به پرسشی درباره دلیل اجرا نکردن مصوبه ستاد تدابیر اظهار داشت: مصوبه ستاد تدابیر برای قیمت گاز پتروشیمی‌ها غیر قانونی است.
مهدوی با بیان اینکه ۷۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در ۸ سال آینده در صنعت پتروشیمی نیاز داریم، گفت: اغلب سهام پتروشیمی های گازی مربوط به نهادهای عمومی غیر‌دولتی است.
* افزایش نرخ خوراک روش اشتباه برای هدف درست توسعه پتروشیمی است
صادقی‌مقدم در میزگرد بررسی خوراک پتروشیمی‌ها اظهار داشت: افزایش قیمت گاز یک شیوه اشتباه برای دستیابی به یک هدف صحیح یعنی توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی است.
وی با بیان اینکه دولت می‌تواند با قیمت خوراک سیاست‌گذاری کند گفت: اگر طرح برای سرمایه‌گذار ایرانی توجیه نداشته باشد، سرمایه‌گذار خارجی هم نخواهد آمد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: اگر قرار است قیمت‌های خوراک آزاد باشد باید همه چیز آزاد باشد یعنی قیمت اوره هم باید به روز از طرف دولت پرداخت شود.
وی اظهار داشت: میزان سرمایه‌گذاری و نرخ بازگشت سرمایه باید بر اساس نرخ تورم و نرخ سود بانکی محاسبه شود چرا که تجربه نشان داده است تنها فعالان یک صنعت حاضر به سرمایه‌گذاری برای توسعه آن صنعت هستند و در صنعت پتروشیمی هم صاحبان عمده سهام این سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهند.
وی تاکید کرد: نرخ سود بانکی نباید بر اساس نرخ سود تسهیلات صندوق توسعه ملی محاسبه شود و باید بر اساس آورده سرمایه‌گذاران درباره آن تصمیم‌گیری کرد.
صادقی مقدم ارقام ارائه شده توسط عباس شاکری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی درباره مقایسه سودآوری پتروشیمی‌های ایرانی و کره‌ای و سهم بهای مواد اولیه در قیمت تمام شده محصولات را در برنامه پایش را صحیح ندانست.
*خوراک را در واقع ۱۲ سنت تحویل گرفتیم
فریبرز کریمایی در میزگرد بررسی خوراک پتروشیمی‌ها اظهار داشت: اغلب اشاره می‌شود که قیمت گاز پتروشیمی‌ها ۲.۸ سنت است در حالی که در واقع ما در حال گرفتن گاز به قیمت ۱۲ سنت در هر متر مکعب هستیم.
وی توضیح داد: اگر تخفیف قیمت اوره را بر گاز موردنیاز واحدهای پتروشمی سرشکن کنیم در واقع قیمت گاز را به ۱۲ سنت پرداخت کردهایم.
وی افزود: قیمت اوره امسال از ۳۸۰ دلار شروع شد و تا ۲۸۰ دلار پایین آمد اما دوباره این روزها به ۳۸۰ دلار رسیده است که ما از محل تخفیفی که در قیمت پول به جهاد کشاورزی می‌دهیم ۴۴۲ میلیون دلار عدم‌النفع داشته‌ایم.
قائم‌مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی اضافه کرد: ما این رقم را بر کل گاز مصرفی پتروشیمی‌ها تقسیم کردیم که ۸.۸ سنت به ازای هر متر مکعب شد.
وی گفت: قیمت گاز را در عسلویه ماهانه و در مناطق داخلی کشور دو ماهه پرداخت می‌کنیم اما ۷۰۰ میلیارد تومان در رابطه با اوره از جهاد کشاورزی طلبکار هستیم که بدهی سنواتی است.
وی با پذیرفتن این نکته که ارزش متانول صادراتی با ارزش صادراتی گاز مصرفی آن برابر است،گفت: با این وجود یک مرحله تولید روی متانول انجام می‌شود.
*دانش فنی توسعه پتروشیمی را نداریم
عسگری مارانی در میزگرد خوراک پتروشیمی‌ها با بیان اینکه ژنرال‌های اصلی دولت فعلی یعنی آقایان زنگنه، ترکان و نعمت زاده دکترین ایجاد صنایع انرژی بر را در دوره‌های قبلی وضع کردند گفت: سرمایه‌گذاران در صنعت کشور بر اساس همین دکترین عمل کردند.
وی افرود: ما در بنیاد مستضعفان پروژه قطران را تعریف کردیم تا ۴ حوزچه قطران کنار ذوب‌آهن را اصلاح کنیم، در آن زمان از ما استقبال کردند و گفتند قطران را مجانی ببرید اما وقتی پروژه ما به پایان رسید روی همان قطران که برای آنها مشکلات عدیده‌ای نیز ایجاد کرده بود قیمت بالایی گذاشتند.
وی تاکید کرد: وقتی میخ صنعتی کوبیده و محکم شد همه مدعی مواد اولیه می‌شوند و در مورد صنعت پتروشیمی نیز این مسئله صادق است.
وی با بیان اینکه دولت بعد از خصوصی سازی از صنایع مواظبت نمی‌کند گفت: در توسعه پتروشیمی دانش صنعت را به ما نداده‌اند و پروژه‌های توسعه‌ای عقب افتاده است و ما به ورود سرمایه‌گذاران خارجی و دانش فنی نیاز داریم.
مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی با تاکید بر اینکه در کشف قیمت این سهام شرایط بازار تعیین کننده است گفت: یکی از مشکلات ما در سال‌های گذشته قیمت‌گذاری غیر منصفانه بوده است.
عسگری مارانی ادامه داد: شرکت ایران نیکون یک میلیارد دلار جریمه داد و از ایران رفت چون دانش فنی او در حال قدیمی شدن بود و باید تاکید کنم ما دانش فنی صنعت پتروشیمی را در اختیار نداریم .
وی اظهار داشت: ما اوایل انقلاب باید تصمیم می‌گرفتیم که مثل شیوخ کویت درآمدها را خارج از کشور سرمایه‌گذاری کنیم یا با تمام مشقات آن در داخل کشور سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال کنیم و باید بگویم ما هیچ مزیتی نداشتیم و تنها یک مزیت یعنی انرژی ارزان داشته‌ایم که بر اساس آن جلو آمده‌ایم.
وی تصریح کرد: تنها نکته‌ای که مایلم روی آن زیاد تاکید کنم آن است در زمان عقب نشینی هم باید تاکتیک داشته باشیم و این کار به یکباره نباید انجام شود.