چه غذاهایی باعث ایجاد سنگ کلیه می شود؟

1

آیا کسانی که کلیه سنگ‌ساز دارند باید خیلی مایعات مصرف کنند؟ کسانی که دچار سنگ کلیه هستند بهتر است مصرف مایعات را به دو تا سه لیتر در روز برسانند. این مایعات بهتر است آب باشد، ولی مصرف چای کمرنگ و نوشابه‌های گاز دار نیز در صورت نداشتن مشکل انرژی یا کالری یا قند مشکلی ندارد.

بیشتر سنگ های کلیوی از نوع سنگ های کلسیمی هستند و معمولاً در فرم اگزالات کلسیم. برخی میوه ها و سبزیجات و نیز آجیل و شکلات حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند. کبد نیز اگزالات تولید می کند.

سنگ های کلیوی رسوبات سختی هستند که در درون کلیه های شما و از نمک های اسیدی و املاح ساخته می شوند. علل ایجاد سنگ های کلیوی متعددند. در مرسوم ترین حالت، ادرار غلیظ شده امکان کریستالی شدن و چسبیدن مواد معدنی به یکدیگر را فراهم می سازد. حرکت و عبور سنگ کلیه غالباً با درد همراه است. به طور معمول درد از ناحیه پهلو و یا کمر دقیقاً در زیر دنده ها شروع می شود و به سمت تحتانی شکم و یا لگن حرکت می کند. زمانیکه سنگ وارد مجاری ادراری می شود شدت درد تغییر می یابد.

معمولاً سنگ های کلیوی منجر به آسیب جبران ناپذیر نمی شوند. صرف نظر از داروهای مسکن و نوشیدن مقادیر زیادی مایعات، درمان های دیگر غیر ضروری اند ولیکن به هرجهت درمان می تواند درپیشگیری از سنگ های مکرر در افراد مستعد کمک کننده باشد.

متخصص کلیه و مجاری ادرار متخصص اورولوژی کلیه سنگ ساز چیست درمان سنگ کلیه چه غذاهایی برای سنگ کلیه مفید است چه چیزهایی برای کلیه مضر است بیماری های کلیه اورولوژیست خوب در تهران

نشانه های سنگ کیه

یک سنگ کلیه زمانی منجر به ظهور علائم می شود که وارد میزنای شود. میزنای لوله ارتباط دهنده کلیه و مثانه است. در این زمان علائم و نشانه های زیر ظهور می کنند:

– درد شدید در ناحیه پهلو و کمر ،درست در پایین دنده ها
– درد منتشرشونده به سمت تحتانی شکم و لگن
– درد در هنگام دفع ادرار
– ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای رنگ
– تهوع و استفراغ
– احساس نیاز مداوم به دفع ادرار
– تب و لرز در صورت وجود عفونت

علت

معمولاً سنگ های کلیوی یک علت خاص ندارند. غالباً تعدادی از عوامل در ترکیب با هم شرایطی را ایجاد می کنند که فرد را مستعد ابتلاء به سنگ کلیه می سازند.

سنگ کلیه زمانی ایجاد می شود که اجزای ادرار (شامل: مایع ادرار، املاح مختلف و اسیدها) از حالت تعادل خارج شده باشند. در چنین شرایطی ادرار شما حاوی مواد کریستالی بیشتری خواهد بود همچون کریستال های کلسیم، اگزالات و اسید اوریک و مایع موجود نیز قادر به رقیق سازی آنها نخواهد بود و به موازات تشکیل کریستال ها ادرار دچار کمبود موادی است که از چسبیدن کریستال ها به یکدیگر و تشکیل سنگ جلوگیری می کنند. در چنین شرایطی احتمال تشکیل سنگ های کلیوی ایجاد می شود.

انواع سنگ های کلیوی

بیشتر سنگ های کلیوی حاوی بیش از یک نوع کریستال هستند. انواع سنگ های کلیوی عبارتند از:

سنگهای کلسیمی: بیشتر سنگ های کلیوی از نوع سنگ های کلسیمی هستند و معمولاً در فرم اگزالات کلسیم. برخی میوه ها و سبزیجات و نیز آجیل و شکلات حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند. کبد نیز اگزالات تولید می کند. فاکتورهای غذایی، مقادیر بالای ویتامین D، عمل جراحی بای پس روده و نارسایی های متابولیکی متعدد دیگر غلظت کلسیم و یا اگزالات در ادرار را افزایش می دهند . سنگ های کلسیمی در شکل فسفات کلسیمی نیز وجود دارند .

سنگهای ناشی از عفونت: برخی سنگ ها در پاسخ به عفونت شکل می گیرند مانند عفونت دستگاه ادراری. این نوع سنگها می توانند به سرعت ایجاد شده و بزرگ شوند .

سنگهای اسیداوریکی: این نوع سنگها در افرادی که دچار دهیدراتاسیون یا از دست دهی آب بدن شده اند ، ایجاد می گردند؛ مانند افراد استفاده کننده از رژیم های پرپروتئین و یا افراد مبتلا به نقرس . فاکتورهای ژنتیکی و نارسایی های مرتبط با بافتهای سازنده خون نیز در مستعد سازی فرد در ابتلا به سنگهای اسیداوریکی نقش دارند.

سنگهای سیستین: این نوع سنگها درصد کمی را به خود اختصاص می دهند و در افراد دچار نوعی نارسایی ارثی تشکیل می شوند. این نارسایی ارثی منجر به دفع مقادیر بالایی از برخی اسیدهای آمینه می شود (سیستینوریا).

انواع دیگر: برخی انواع نادر سنگ های کلیوی نیز می توانند ایجاد گردند.

دانستن نوع سنگ های کلیوی به تشخیص علت های ایجاد کننده سنگ کمک خواهد کرد و در تعیین راهکارهای کلیدی به منظور کاهش ریسک تولید سنگ های بیشتر در آینده مفید خواهد بود.

عوامل خطر

فاکتورهای افزایش دهنده خطر تشکیل سنگهای کلیوی عبارتند از:

تاریخچه خانوادگی و یا سابقه شخصی ابتلا به سنگ کلیه: چنانچه فردی از اعضای خانواده تان سنگ کلیه داشته باشد ، شما نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارید. همچنین چنانچه خودتان قبلاً سنگ کلیه داشته اید مجددا در معرض خطر تشکیل سنگی دیگر قرار دارید.

افزایش سن: اگرچه سنگ کلیه در هر سنی می تواند تشکیل شود ولیکن در سنین بالای ۴۰ سال معمول تر هستند.

مرد بودن: احتمال تشکیل سنگهای کلیوی در مردان بیشتر است.

دهیدراتاسیون: ننوشیدن مقادیر کافی آب روزانه ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد. افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران آب بنوشند.

برخی برنامه های غذایی خاص: رژیم های غذایی پرپروتئین، سدیم بالا و یا قند بالا ریسک ابتلا به برخی سنگهای کلیوی را افزایش می دهند.

چاقی: نمایه توده بدن(BMI) بالا، دورکمر بالا، و اضافه وزن با ریسک افزایش یافته تشکیل سنگهای کلیوی مرتبط هستند.

جراحی و بیماری های گوارشی: جراحی بای پس معده، بیماری روده تحریک پذیر و یا اسهال مزمن منجر به تغییراتی در فرایندهای گوارشی شده و جذب کلسیم را تحت تاثیر قرار داده و سطوح مواد تشکیل دهنده سنگ را در شما افزایش می دهند.

دیگر شرایط پزشکی: دیگر بیماری ها و شرایطی که ریسک سنگ های کلیوی را افزایش می دهند عبارتند از اسیدوز توبولار کلیوی، سیستینوریا، هیپرپاراتیروئیدیسم و برخی عفونت های دستگاه ادراری.

مصرف آبمیوه‌ها بخصوص آب مرکبات نیز بسیار کمک‌کننده است.

مصرف نمک و سدیم با خطر تشکیل سنگ کلیه همراه است؟

نمک و سدیم می‌تواند مستعدکننده و هسته سنگ‌‌سازی کلیه باشد. بویژه در زمانی که روی آن رسوب کلسیم یا اسید اوریک داشته باشیم و سنگ تشکیل شود. به همین دلیل، مصرف نمک را باید کسانی که مبتلا به سنگ کلیه هستند، کم کنند.

گوشت قرمز تاثیری در تشکیل سنگ کلیه دارد؟

در مورد گوشت قرمز مطالعات نشان داده است مصرف زیاد آن می‌تواند باعث سنگ کلیه شود. کسانی که بیماری نقرس دارند، مستعد سنگ‌های اسید اوریک هستند و حتما باید تحت درمان باشند و ادرارشان از حالت اسیدی خارج شود تا رسوب اسیداوریکی در آن رخ ندهد و سنگ تشکیل نشود.

آیا برنج و ماکارونی در تشکیل سنگ تاثیر دارند؟‌

خیر، هیچ تاثیری ندارند.

مصرف آب‌هایی که املاح زیاد دارند سنگ کلیه را افزایش می‌دهند؟

خیر این باوری غلط است. تا چند سال پیش این باور خیلی وجود داشت، ولی الان این باور در حال حذف شدن است. معنی این که رسوبات آب زیاد است بیشتر به این برمی‌گردد که آهک آب زیاد باشد که به آنها آهک‌های سخت می‌گویند. یعنی سختی آب معنیش این است که هر چقدر کربنات کلسیم بیشتر باشد، آب سخت‌تر می‌شود و در بعضی از مناطق وجود دارد.

اما رسوباتی که موقع جوشاندن آب رسوب می‌کند، در کلیه‌ها رسوب نمی‌دهند، چون آب از روده‌ها می‌گذرد و اگر هم رسوبی قرار باشد انجام شود، در روده‌ها تشکیل می‌شود و به کلیه‌های ما آسیب نمی‌رساند.

دکتر فرزاد علامه / متخصص اورولوژی و مجاری ادراری

ممکن است شما دوست داشته باشید

1 نظر
  1. telegrambaz می گوید

    ممنون .