محصولات خوکی در سفره ایرانیان
حرف و حدیث درباره ترکیبات استفاده شده در مواد غذایی همیشه وجود داشتهاست. هر روز در فضای مجازی اطلاعیه و خبر داغی منتشر میشود که تولیدات یک شرکت و کارخانه را زیر سؤال میبرد.
به تازگی درباره ترکیبات بهکاررفته در بستنیها و محصولات لبنی ادعاهای زیادی در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی منتشر شدهاست. حرفهایی که اگر درست باشد، باید در یخچالهایمان را بهروی هر بستنی و محصول دیگر لبنی ببندیم.
در تیتر یادداشتی که در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود، این جمله هشداردهنده به چشم میخورد: «محصولات خوکی در خوراکی و بستنی کودکان ماست» و سپس، انگشت اتهام به سمت مسوولان میرود: «حکومت اسلامی موظف است در بهداشت و سلامت مواد مصرفی مردم نیز نظارت دقیق داشته باشد و نسبت به حلال بودن خوراک مردم حساسیت نشان دهد.»
در ادامه این یادداشت، ماجرا پیچیدهتر میشود: «شاهدیم بعضاً مواد غذایی شبههناک و حرام نیز وارد بازار مسلمین و اغذیه کودکانمان میشود. پس از خبرهایی مبنی بر واردات ژلاتین خوکی توسط تولیدکنندگان مواد غذایی، شاهدیم که سالها از مواد ممنوعهای مانند (۴۷۱ E) در کارخانههای اغذیه استفاده میشود .
بهعنوان نمونه شرکتهای معتبر لبنیاتی -که سالها سفره مردم به روی محصولات آنان گشوده است- بدون ملاحظه موارد اخطاری خود کشورهای تولیدکننده -که از اجتناب مسلمانان از آنها گفتهاند- به واردات و استفاده از محصولاتی که از گوشت و چربی خوک و حیوانات غیر ذبح شرعی ساخته شدهاند؛ مبادرت میکنند .
بهعنوان مثال (۴۷۱ E) یکی از مواد پرکاربرد صنایع غذایی و بهداشتی کشور است که سایت «غذا» در انگلیس -که نسبت به استانداردهای محصولات E فعال است- اذعان کرده در این نوع محصول علاوهبر روغنهای گیاهی و حیوانی کاربرد گوشت و چربی خوک قابل حذف نیست که مسلمانان از آن اجتناب میکنند. جالب است بدانید گفتهشده است محصولات E که مواد تشکیلدهنده آن رمزآلود است در کشورهای اروپایی و آمریکا مصرفش ممنوع است .
توضیح سایت فود درباره ترکیبات( E471 :pork = گوشت «چربی» خوک).» خواندن همین خبر کوتاه، فکر هر مسلمانی را مشغول میکند که نکند این موضوع حقیقت داشتهباشد.
این E عجیب
این حق هر کسی است که بداند، مواد غذاییای که مصرف میکند از چه چیزی تشکیل شده است. هر کسی بارها در قسمت ترکیبات مواد غذایی، به لیست مواد آشنا و غیر آشنا برخورده است. یکی از ترکیبات ناآشنا، گروه مواد غذایی E هستند که عموماً با سه تا چهار رقم در کنارشان مشخص میشود. نزدیک به ۵۰ تا ۶۰، E مختلف در مواد غذایی وجود دارد که هر یک از آنها نشاندهنده مواد خاصی هستند.
خانواده E مشخصه غذایی، محصولات و افزودنیهای حیوانی هستند. بهطور خاص مواد افزودنی E471 مونو و دیگیریسیلید اسیدهای چرب (گلیسرول مونواسترید، گلیسرول دیسترید) است. E471 برای بالا بردن ارزش غذایی استفاده میشود و ترکیبی از چندین فرآورده چربی حیوانی است که مجموعه آنها باعث هضم بهتر غذا میشود.
E471ها در بستنیها دیده میشوند اما آیا ترکیبات E471 خطرناکاند؟ آنطور که میگویند ترکیبات E471 به هضم غذا کمک میکند، بنابراین باوجود لفظ روغن، انرژی زیادی ندارد و باعث چاقی نمیشود. گلیسرول مونواسترید موجود در E471 به همان اندازه چربی پوست صورت میتواند برای کسی خطرناک باشد، یعنی تقریباً هیچ خطری ندارد. بحثهای زیادی درباره گروه E که گروه فرآوردههای حیوانی معروف هستند وجود دارد. یکی از آنها نگرانیهای گیاهخواران و وگنهاست. آنها معتقدند که نیابد از مواد غذاییای که گروه غذایی E دارد، استفاده کرد. واقعیت اما این است که E471 عموماً ترکیبی از چربی گیاهی است، هرچند که از چربی حیوانی هم استفاده میشود، اما نه بهطور کامل، چربی حیوانی بخش ناچیزی از ترکیبات E471 را دارد. این البته به این معناست که گیاهخواران و وگنها نمیتوانند از مواد غذاییای که حاوی E471 است، استفاده کنند اما مساله مهمتری که بسیاری از کاربران مسلمان در سایتهای اطلاعات مواد غذایی درباره E471 میپرسند، درباره حلال بودن آن است. پاسخ بسیاری از دانشمندان حوزه غذا و مقالات مربوط به E471، یکسان است. در هیچیک از جمله های مقالات علمی و نظر دانشمندان، بهطور خاص اشارهای به گوشت خوک نشده است، همه تأکید به حلال بودن E471 دارند.
به خاطر بازاریابی
آقای «احسان آزاده» کارشناس مواد غذایی است. او حالا، در حال نگارش مقالهای با مضمون تصورات غلطی است که درباره مواد غذایی در فضای مجازی و در محافل علمی رواج دارند. او درباره E471 میگوید: «این ترکیبات، از چربی حیوانی است. غالب چربی موجود در این فرآورده غذایی، از چربیهای خوک تأمین میشود. در کشورهای اروپایی محصولاتی که با برچسب E471 تولید و به فروش میرسند، مشخصاً از ترکیبات چربی خوک استفاده میکنند.» اما سؤال اینجاست که محصولات حاوی E471 که در ایران و کشورهای مسلمان به فروش میرسند هم حاوی چربی خوکاند؟
احسان آزاده، شبهه استفاده از این محصولات در ایران را رد میکند: «اما در ایران این اتفاق نمیافتد. در ایران همچین مسالهای نیست. محصولاتی که در ایران تولید میشوند، از چربی گاوی استفاده میکنند.» کارشناس مواد غذایی دلیل تصور مردم به استفاده از چربی خوک در محصولاتی ترکیبات E471 دارند، میگوید: «E یک شاخصه اروپایی است و در آنجا از چربی خوک استفاده میشود. برای مردم هم جاافتاده است که تولیدکنندگان از چربی خوک استفاده میکنند؛ اما در حقیقت اینطور نیست.
در مورد ترکیبات E471 هم همین مساله وجود دارد.» آقای آزاده، دلیل وجود این تصورات را تنها در یک چیز میداند: «این مسائل پیش آمده به این دلیل است که درباره مواد غذایی و ترکیبات آن، حروف اختصار هر یک از محصولات غذایی و حتی استفادههای آن، درست اطلاعرسانی نمیشوند. اگر در ایران از چربی خوک برای محصولی استفاده شود، حتماً از تولید آن محصول جلوگیری میشود. قبل از ورود محصولی به بازار، محصولات غذایی بازرسی و ترکیبات آن بررسی میشود. این شایعات واقعیت ندارند. یک استاندارد وجود دارد که در صنعت غذایی ما استفاده میشود.»
همه شایعات دیگر
به جز حرفوحدیثهایی که درباره ترکیبات E471 این روزها پخششده، در زمانهای مختلف درباره محصولات دیگری هم این حرفها وجود داشته است. پیشتر حرفهای زیادی درباره پاستیل و کاکائو وجود داشته است. حرفها و نظرات آنقدر محکم بودهاند که حتی باعث شده، طرفداران آنها را به شک بیندازد. اغلب محصولاتی که درباره آنها صحبت میشود، محصولاتی هستند که وارداتی اند و در ایران تولید نمیشوند و کارخانه های آنها اغلب، در خارج از مرزهای ایران قرار دارند؛ اما آیا واقعاً در ایران محصولی وارد میشود که برای تولید از ترکیبات ممنوعه استفاده کند؟ آزاده تعریف میکند: «درباره پاستیلها من هم شنیدهام که در پاستیل ها ژلاتین خوک به کار رفته است یا شکر شکلاتها آن مثلاً از شراب تولید میشود. اینها در ایران وجود ندارد.» دلیل کارشناس مواد غذایی کاملاً مشخص است. او به قوانین صادرات اشاره میکند: «وقتیکه در بستهبندی محصولی که صادرشده است، برچسب حلال میخورد، پس باید طبق همان موازین هم عمل کند. یک قانونی در اتحادیه اروپا وجود دارد که جزو قوانین آن است.
در مورد همبرگر یا کالباس هم همین قضیه وجود دارد. پایه آنها هم گوشت خوک بوده است. گوشت خوک را با مواد مخصوصی که به آنها زده میشد، در دمایی میگذاشتند که تبدیل به کالباس و سوسیس میشده است. اصلاً «هم» یعنی گوشت خوک، غالب تولیدات هم در خارج از ایران گوشت خوک است، برای آنها خوشطعم است. ولی وقتیکه به ایران و کشورهای مسلمان صادر میشود، باید اول از همه یک برچسب حلال داشته باشد و دوم اینکه استانداردهای کشور ایران را داشته باشد.» او درباره جایگزینهای محصولات وارداتی به ایران میگوید: «در ایران برای ژلاتینی که جهت تولید پاستیل ها استفاده میشود از مغز گاو استفاده میکنند. برای همبرگر و سوسیس و کالباسها هم از جایگزین استفاده میشود، مثلاً از گوشت گاو یا گوشتهای دیگر استفاده میکنند.»
آقای آزاده تعریف میکند: «در ایران شاید خیلیها بگویند که این قضیه انجام میشود، ما به چشم خودمان دیدهایم که فلان محصول مثلاً با گوشت خوک تولید میشود، بله شاید انجام شود. ما در ایران اقلیتهای مذهبی داریم. بعضی از محصولات در کارخانهها که البته تعداد و تولیداتشان هم خیلی کم است، اجازه دارند در حد خاصی، برای آن اقلیت محصولی را تولید کنند و گرنه بقیه محصولات دیگر، این اجازه را ندارند.
برای بررسی صحت این شایعات بهطور خاص، باید با یکی از مسوولان این سازمان صحبت میشد تا صحتوسقم این اتفاق بررسی شود. تلاشی که البته بهجایی نرسید. نه روابط عمومی سازمان و نه هیچ یک از کارشناسان حاضر به پاسخگویی نبودند. حرف کارشناسان سازمان غذا و داروی کشور این است که درباره ترکیبات مواد غذایی باید مطالعه شود و بهطور خاص درباره E471 باید تحقیق کنند.
باشگاه خبرنگاران در اردیبهشت ۹۵ نوشت
بررسی های بیشتر نشان می دهد که آزمایشات سازمان غذا و دارو نمیتواند محک مناسبی برای واردات ژلاتین حلال به کشور باشد، زیرا آزمایش PCR که از سوی مسئولان سازمان غذا و دارو برای تشخیص حلیت ژلاتینهای وارداتی در نظر گرفته شده است، از دید کارشناسان و صاحب نظران این عرصه به هیچ وجه مورد تایید نیست. همچنین یافته ها نشان می دهد که بسیاری مسئولان گمرک هم در مبادی ورودی کشور هم تمایلی به انجام آزمایش بر روی ژلاتینهای وارداتی ندارند.
نکته دیگری که حلیت ژلاتین های وارداتی را تحت تاثیر قرار می دهد، دور زدن قانون توسط سازمان غذا و دارو است. طبق قانون ذبح و صید، نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی متولی تعیین حلال بودن ژلاتینهای وارداتی است. این در حالی است که سازمان غذا و دارو با تشکیل مرکزی برای “تحقیقات غذای حلال” علنا با دور زدن قانون، نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی را از دور نظارت بر ژلاتینهای وارداتی خارج کرده است. در این خصوص حجت الاسلام والمسلمین کلانتری مسئول نمایندگی ولی فقیه در سازمان دامپزشکی ضمن گلایه از بی توجهی دولت نسبت به هشدار آیت الله عالمی نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی اظهار کرد که دولتمردان یازدهم اعطای برند حلال به کالاهای خوراکی وارداتی را به سمت تجاری سازی برده اند و توجهی به واردات شرعی در این خصوص نمی کنند.
وی افزود: هیچ کس از دولت نظر نمایندگی ولی فقیه را در خصوص واردات ژلاتین و دیگر کالاهای خوراکی جویا نمی شود، بنابراین بسیاری از واردات صورت گرفته دارای شبهه است و سازمان غذا و دارو باید صحت آنها را تعیین کند.
اما در کنار این مسئله واردات ژلاتین هم در دولت روحانی رشد فزاینده ای پیدا کرده است. همانطور که در جدول زیر ملاحظه می کنید، دولت یازدهم در سال ۹۴ مقادیر قابل توجهی ژلاتین را از نقاط مختلف جهان وارد کرده و برای واردات آنها با زیر پا گذشتن قانون، مجوزهای لازم را از نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی اخذ نکرده است. طبق آمار گمرک سال گذشته ۲۸۴۰ تن ژلاتین مشکوک وارد کشور شده است.
با نگاهی به قیمت ژلاتین در بازارهای جهانی به راحتی می توان دریافت که ژلاتین با منشا گاوی رقمی بالاتر از ۸ دلار به ازای هر کیلو را دارا می باشد، در حالی که اغلب ژلاتینهای وارداتی به کشور در سال گذشته زیر ۸ دلار بوده و مشکوک به ژلاتین خوکی می باشند. نکته جالب تر اینجاست که دولت مجوز واردات ژلاتین از کشور امارات متحده را هم داده که اساسا کارخانه ای برای تولید ژلاتین در این کشور وجود ندارد و ژلاتین های اماراتی موجود در بازار هم بسیار مشکوک به نظر می رسند.
منبع: صبح نو
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِیرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللَّـهِ ۖ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَیْهِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿١٧٣﴾ «بقره» [خداوند، ] تنها مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که [هنگام سر بریدن] نام غیر خدا بر آن برده شده، بر شما حرام گردانیده است. [ولی] کسی که [برای حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد بر او گناهی نیست، زیرا خدا آمرزنده و مهربان است. (۱۷۳)
حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّـهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَهُ وَالْمَوْقُوذَهُ وَالْمُتَرَدِّیَهُ وَالنَّطِیحَهُ وَمَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَکَّیْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِکُمْ فِسْقٌ ۗ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَهٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ ۙ فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿٣﴾ «مائده» )بر شما حرام شده است: مردار، و خون، و گوشت خوک، و آنچه به نام غیر خدا کشته شده باشد، و [حیوان حلال گوشت] خفه شده، و به چوب مرده، و از بلندى افتاده، و به ضرب شاخ مرده، و آنچه درنده از آن خورده باشد -مگر آنچه را [که زنده دریافته و خود] سر ببرید- و [همچنین] آنچه براى بتان سربریده شده، و [نیز] قسمت کردن شما [چیزى را] به وسیله تیرهاى قرعه؛ این [کارها همه] نافرمانىِ [خدا]ست. امروز کسانى که کافر شدهاند، از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند. پس، از ایشان مترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم. و هر کس دچار گرسنگى شود، بىآنکه به گناه متمایل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد]، بى تردید، خدا آمرزنده مهربان است. (۳)
قُل لَّا أَجِدُ فِی مَا أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٍ یَطْعَمُهُ إِلَّا أَن یَکُونَ مَیْتَهً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّـهِ بِهِ ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّکَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿١۴۵﴾ «انعام» بگو: «در آنچه به من وحى شده است، بر خورندهاى که آن را مىخورد هیچ حرامى نمىیابم، مگر آنکه مردار یا خون ریخته یا گوشت خوک باشد که اینها همه پلیدند. یا [قربانیى که] از روى نافرمانى، [به هنگام ذبح] نام غیر خدا بر آن برده شده باشد. پس کسى که بدون سرکشى و زیادهخواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است. (۱۴۵)
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّـهِ بِهِ ۖ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿١١۵﴾ «نحل» جز این نیست که [خدا] مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که نام غیر خدا بر آن برده شده حرام گردانیده است. [با این همه،] هر کس که [به خوردن آنها] ناگزیر شود، و سرکش و زیادهخواه نباشد، قطعاً خدا آمرزنده مهربان است. (۱۱۵)
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُکُم بِشَرٍّ مِّن ذَٰلِکَ مَثُوبَهً عِندَ اللَّـهِ ۚ مَن لَّعَنَهُ اللَّـهُ وَغَضِبَ عَلَیْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَهَ وَالْخَنَازِیرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ ۚ أُولَـٰئِکَ شَرٌّ مَّکَانًا وَأَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِیلِ ﴿۶٠﴾ «مائده» بگو: «آیا شما را به بدتر از [صاحبان] این کیفر در پیشگاه خدا، خبر دهم؟ همانان که خدا لعنتشان کرده و بر آنان خشم گرفته و از آنان بوزینگان و خوکان پدید آورده، و آنانکه طاغوت را پرستش کردهاند. اینانند که از نظر منزلت، بدتر، و از راه راست گمراهترند.» (۶۰)
سلام. تآثیر خوردن گوشت و چربی خوک بی غیرت شدن مردان است. که عملا می بینیم جامعه ما دچار بی غیرتی مردان شده است. خدا لعنت کند آن مسوولین و آن تولیدکنندگانی که از اعتماد مردم سوء استفاده کرده و برای سود بیشترمردم مسلمان ما را حرام خوار کردند.
متاسفانه ملت انقدر حالشون بده و بی اعتماد شدن نسبت به این مسیولین و کاراشون که یکیم بیاد بگه نه اینطور نیست به این راحتی باور نمیکنیم. مثلا نمیشه الکی یه برچشب زد رو محصول و گفت حلال ؟! ان شاءالله که صحت نداشته باشه و ما همچنان بتونیم با خیال راحت تو کشور مون مواد غذایی طیب و پاک استفاده کنیم…
سلام، تصور می کنم اینکه در آیه تاکید شده “گوشت خوک “،بسیار قابل توجه هست،آخه این یه محصول شیمیایی هست که از استخوان حیوان تهیه میشه،قرآن که نفرموده “خوک”?
آقای آقا زاده برای خانواده خودش ببره بخوره این محصولات حلال رو….خودتون وجدانا به حلال بودن سوسیس کالباسا اعتماد دارید؟؟؟شاید کلاه شرعی درست کنه برای فروش ولی تاثیرشو همه داریم میبینیم….این حجم از فساد و بی غیرتی فقط از تهاجم فرهنگی نیس.مردم اینا رو میفهمن.