بازیگران سریال زمین انسانها +ساعت پخش و تکرار
زمین انسانها سریالی است که در سال ۱۳۹۰ از شبکه تهران به کارگردانی ابوالحسن داوودی پخش شده است.
این مجموعه تلویزیونی با دیدی اجتماعی به مسائل حوزه پزشکی میپردازد. کارگردانی سریال «زمین انسانها» را ابوالحسن داوودی و تهیهکنندگی آن را بیتا منصوری به عهده دارند و بازیگران شناختهشدهای همچون علی نصیریان، سروش صحت و عسل بدیعی در این سریال ایفای نقش کردهاند.
ساعت پخش و تکرار زمین انسانها
سریال «زمین انسانها» از چهارشنبه ۳۰ خرداد، هر روز ساعت ۱۸:۰۰ روی آنتن آیفیلم میرود و بازپخش آن نیز رأس ساعتهای ۲:۰۰ بامداد و ۱۰:۰۰ صبح روز بعد خواهد بود.
بازیگران سریال زمین انسانها
علی نصیریان
صدرالدین شجره
عسل بدیعی
امیرمحمد زند
لیلی تقوی
مائده طهماسبی
علیرضا حسینی
مریم عبدالملکی
حبیب اسماعیلی
علی نجات نوعی
مریم بوبانی
افسانه ناصری
محمد ابهری
امید روحانی
رضا آحادی
سینا رازانی
محسن دوکوشکانی
رضا ملک زاده
سحر هاشمی
ابوالحسن داوودی (کارگردان این اثر) با اشاره به نامگذاری این مجموعه برای رسیدن به مفاهیمی ارزشی در بعد زندگی انسانها میگوید: «به طور کلی مفاهیم انسانی از فضاسازی یک کار صرفا تخصصی برایم مهمتر بود. در قسمت های بعدی این مجموعه خواهیم دید که با پیشروی موضوع، کمکم از محیط بیمارستان و مسائل تخصصی خارج شده و به موضوعات انسانی و زندگی جذاب شخصیتها بیشتر میپردازیم.»
او ادامه میدهد: «اگر واقعیت را بخواهید باید بگویم اتفاقات داستانی در سینمای ایران به نحوی است که معمولا این توهم ایجاد میشود که آثار تخصصی تولید شده در داخل یک کپی ناقص از کارهای غربی است. این مساله نیز تنها به دلیل وجود برخی بروکراسی اداری و زمانی است که منجر به تاخیر در تولید میشود. زمین انسانها، درست در ۲۰/۴/۷۵ به عنوان یک طرح اولیه ارائه شد و حال که ۱۵ سال از آن زمان میگذرد و در مراحل مختلف تولیدی با مشکل روبهرو بوده، این توهم را پدید آورد که با نگاه و گرتهبرداری از آثاری چون پرستاران و «گریز آناتومی» (که بیشترین شباهت را به زمین انسانها داشته و از جمله آثار موفق پخش شده در شبکههای خارجی محسوب میشود) به مرحله تولید رسیده است.
اتاقهایی که به هیچ کجا راه ندارند
در آثار تخصصی بویژه آن که نمایش اثر بر پایه شرح مبسوطی از حرفههای پرزرق و برق جامعه استوار است نمیتوان از اهمیت المانهای بصری و ساختاری اثر چشم پوشید. زمین انسانها در این خصوص بسیار موفق عمل کرده است، به شکلی که رفت و آمدهای بیمارستانی ذهن مخاطب را به سمت جنب و جوش و تکاپوی یک لوکیشن حقیقی از بیمارستان میکشاند، در حالی که حجم زیادی از سکانسهای زمین انسانها در دکور گرفته میشود و تنها صحنههایی از لابی بیمارستان، فضای ورودی و خروجی، نمای خارجی و نیز نماهایی مربوط به اتاق عمل در یکی از بیمارستانهای تهران و به صورت واقعی برداشت شده است.
در این خصوص بیتا منصوری (تهیهکننده اثر) میگوید: «با صحبتی که با سازمان بهداشت و درمان و آموزش پزشکی انجام گرفت، قرار شد تا یک نسخه کامل از فیلمنامه همراه یک خلاصه در اختیار روابط عمومی آنها قرار گیرد، ولی متاسفانه این مشارکت پیش نرفت، ضمن این که نگارش فیلمنامه مبتنی بر تحقیقات گسترده میدانی بود که خوشبختانه بیمارستان مدرس در این راه ما را یاری داد. اتاق عمل، پاویونهای آقایان و خانمها، تعاملبخشی اورژانس و همچنین نوع ارتباط و بیان پزشکان با یکدیگر از جمله نکاتی بود که باید به طور خاص در پردازش اجتماعی متنها جا گیرد. برای این منظور یک گروه تحقیقاتی را برای مشاهده لحظه به لحظه این اتفاقات به بیمارستان مدرس فرستادیم و خوشحالم که در این راه موفق بودیم.»
نماهای داخلی بیمارستان تخصصی زمین انسانها در سولههایی ساخته شد؛ بخشهای سیسییو، آیسییو، اتاقهای عمل، استراحتگاههای پزشکان و … آن سولهها به مدت ۶ ماه اجاره شد.
مرکز جامع توانبخشی عمل که مختص کودکان معلول است بخش اعظمی از نماهای این مجموعه را در خود جای داد. تهیهکننده زمین انسانها در اینباره میگوید: «یکی از مهمترین مشکلاتی که بر سر راه تصویربرداری این مجموعه بود همکاری نکردن بیمارستانهای تخصصی برای حضور گروه ما به منظور برداشت سکانسهای هر چه واقعیتر بود. خوشبختانه با تمهیدات آقای داوودی با یک ساخت و ساز اساسی به یک بیمارستان تخصصی جراحی برای دانشجویان پزشکی دست یافتیم به نحوی که هریک از بخشهای مهم این بیمارستان ساخته شده در سوله، مورد تایید ناظران بیمارستان لاله قرار گرفت و به این ترتیب اجازه برداشتهای مستقیم حین جراحیها در اتاق عمل و استفاده از نمای خارجی ساختمان بیمارستان لاله و مسیرهای ورودی و خروجی داده شد».
منصوری ادامه میدهد: «این یک بخش کار بود و مشکل دیگر ما تهیه امکاناتی بود که برای هر یک از صحنهها به آنها نیاز داشتیم. در حرفه پزشکی حتی کوچکترین دستگاه که شاید در یک یا چند سکانس کمتر حضورش به چشم میآید بسیار گران است و ما با مساعدت برخی دوستان، بخشی از این وسایل را به امانت گرفتیم یا خریدیم. مشکل دیگر برداشت صحنههای مربوط به جراحی بود که با مساعدت دوستان در بیمارستان لاله قرار شد چند صحنه را در حین عمل برداشت کنیم و سکانسهایی که آقای داوودی تشخیص دادند مورد نیاز است، مجدد با بازی بازیگران و حضور پزشکان در اتاق عمل و نیز راهنمایی شخصیتها در جهت درست ادا کردن کلمات تخصصی اتاق عمل و استفاده صحیح از ابزارآلات جراحی برداشت شود».
ابوالحسن داوودی در تکمیل صحبتهای منصوری چنین میگوید: «عموما جریان عادی اتاقهای عمل را نمیتوان بوضوح در آثار تلویزیونی به نمایش درآورد. ازجمله شوخیها و دیالوگهایشان. در بیشتر این آثار ما یک نمای کلوزآپ از پرستاران داریم که ادوات پزشکی را به دست جراح میدهند یا عرق از پیشانی او خشک میکنند. من در زمین انسانها این کلیشه را شکستم و تلاش کردم تا آنجا که امکان دارد جریانات واقعی حین جراحی و نیز تفاوت عملهای تخصصی را نسبت به یکدیگر به نمایش بگذارم. مثلا در سکانسی که خانم طهماسبی حین جراحی، پلاتینی را در ستون فقرات بیمار جای میدهد، کاری شبیه مکانیکی انجام میگیرد، البته با لوازمی از جنس اتاق عمل و اینها واقعیتهایی از این حرفه است که با آنچه مخاطب نسبت به کلیشه و رسوم جراحی در فیلمها دیده، بسیار متفاوتتر و جذابتر است».
خلق لحظات دراماتیک با ۳ شخصیت
زمین انسانها پیش از آن که به صورت خاص به مقوله پزشکی بپردازد، بیانگر نوع ارتباطی است که پزشکان و رزیدنتهای سال آخر در محیط حرفهای و خانوادگی خود بروز میدهند. در این میان ابوالحسن داوودی در کنار بازیگران شناخته شده از حضور افرادی بهره برده است که خود نیز همانند نقششان در این مجموعه تازهنفس هستند و کنار راهنماییهای وی، تجربه تازهای را در تلویزیون آغاز کردهاند، ولی به خوبی هم به چشم آمدهاند. افرادی چون مریم عبدالملکی و علیرضا حسینی که میتوان گفت بازی موفقی از خود به نمایش گذاشتند. علیرضا حسینی که بازیگری را از ۲۱ سالگی آغاز کرده اولین تجربهاش را در «تقاطع» ابوالحسن داوودی بر پرده سینما پشت سر گذاشته و بعد از آن با فیلم «۲۰» (عبدالرضا کاهانی) بیشتر شناخته شد. او حضورش را در دنیای بازیگری مدیون افرادی چون بهرام رادان و ابوالحسن داوودی میداند و به حضور در کنار پیشکسوتانی چون پرویز پرستویی و علیرضا خمسه افتخار میکند. حسینی که در زمین انسانها نقش دکتر فرهاد شریف را بازی میکند در این خصوص میگوید: «این شخصیت در خانوادهای بزرگ شده که دغدغه اصلی آنها رسیدن به مدارج عالی تحصیلی بوده و همین مساله باعث شده فرهاد به صورت ناخودآگاه با خواهر و برادرش که خارج از کشور تحصیل کردهاند وارد رقابت شود. همین باعث میشود در آینده شغلی این فرد نیز چنین رفتاری نمود داشته باشد. همان طور که در فیلم هم میبینید فرهاد شریف دستیار دکتر شایگان است و در فراز و نشیبهایی که در این راه برایش به وجود میآید شیطنتهای خاصی را بروز میدهد».
حسینی این ویژگی را به شرایط فیلمنامه و کل اثر نسبت میدهد و میگوید: «حضور طنازانه را در آثار مختلف تنها در موقعیتهای موجود در فیلمنامه ترجیح میدهم نه در صورتی که دیالوگها به صورت طنز نوشته شده باشند و مخاطب مجبور به خندیدن شود، چون به نظرم طنز در موقعیت، شیرینتر و بهیادماندنیتر خواهد بود».
او به وجه چندگانه این شخصیت اشاره میکند و میگوید: «شما تا انتهای این سریال میبینید که فرهاد شریف ۳ شخصیت متفاوت را به نمایش میگذارد و این اتفاق خوشایندی است که درباره این نقش میافتد و فکر میکنم در این خصوص توانسته نسبت به دیگر کاراکترها متفاوت باشد».
علیرضا حسینی به عنوان کسی که نخستین تجربه سینمایی و تلویزیونیاش را با ابوالحسن داوودی پشتسر گذاشته است درخصوص این همکاری میگوید: «آقای داوودی استاد بنده هستند و فکر میکنم خواسته هر بازیگری باشد که در کنار ایشان کار کند. ایشان از جمله کارگردانهایی هستند که سر صحنه فیلمبرداری کار بازیگرانش را رتوش میکند و تذکراتی میدهد که در نهایت به نفع بازیگر و کل مجموعه است و فکر میکنم کسی که جامعهشناسی خوانده باشد و در آثارش اقشار مختلفی از جوان، پیر و… حضور داشته باشند از روی شانس دست به انتخاب نمیزند و به همین دلیل است که ساختههای او مورد توجه مخاطبان قرار میگیرد.»
او در پایان میگوید: «آثاری که آقای داوودی در سینما خلق کردهاند همواره ژانرهایی بکر و موجز بودهاند، همچون فیلم تقاطع. این مساله در زمین انسانها نیز به چشم میخورد، گرچه در قسمتهای ابتدایی نمود کمتری داشته، اما نمایان کردن وجوه آموزشی شغل پزشکی در قالبی خاص در قسمتهای آینده بخوبی نشان داده میشود.»
ابوالحسن داوودی در ادامه به نوع خاصی از شخصیتپردازی این اثر اشاره میکند و میگوید: «به طور کامل از پرداخت شخصیتهای این مجموعه راضی نیستم، چرا که به دلیل کمبودهایی که یکی از آنها کمبود وقت و بودجه است کمتر توانستیم به این مهم بپردازیم. با وجود این تلاش کردهام وجوه انسانی و شخصی این پزشکان را بیشتر نشان دهم. تصور جامعه این است که پزشکان از مرتبه بالاتری از همه انسانها قرار دارند، در صورتی که زمین انسانها جدا از تیپ ظاهری این افراد، به باطن آنها رجوع میکند و از زندگی واقعی، ارتباطاتشان و حتی حماقتها و بلاغتهایشان میگوید و در جایی دیگر تصویری از افرادی ترسیم میکند که در زندگی صرفا به دنبال آموزش و تحصیل هستند و در زندگی شخصیشان میبینیم که دچار مشکل شدهاند و از تجربیات ارزشمندی بازماندهاند و در نهایت معتقدم مجموعههای اینچنینی با این تنوع شخصیتپردازی و نبود قصهای مرکزی و ترکیبی از برخی داستانهای موازی باید در ۵۰ تا ۶۰ قسمت ساخته شود چون با ۲۶ قسمت نمیتوان فرصت یافتن جنبههای مختلف آدمهای داستان را به بیننده داد.»
لزوم حضور مشاور در تمام مراحل کار
زمین انسانها از لحاظ نوشتاری نیز تا حدی موفق بوده است.
افروز فروزند که نگارش فیلمنامه این اثر را به عهده دارد، میگوید: «در تحقیقات اولیه، آقای سلیمی کنار تهیهکننده زحمات بسیاری کشیدند تا در یک تحقیق میدانی اصول زبانی رایج میان پزشکان رعایت شود. در این راه نیز چند مشاور پزشکی داشتیم، ضمن این که از دیدهها و ایدههای خود استفاده کردیم.»
او ادامه میدهد: «در جمعبندی نهایی بنده، آقای داوودی و آقای مصطفوی به یک نتیجه واحد رسیدیم و آنچه را که مخاطب به عنوان خروجی کار مشاهده میکند، مسالهای است که تنها بر اثر یک فیلمنامه خوب پدید نیامده و در مباحث اجرایی به فیلمبردار، کارگردان، بازیگران و… برمیگردد.»
فروزند در ادامه به حضور مشاور اشاره میکند و میگوید: «در آثار اینچنینی نیازمند فردی بهعنوان مشاور هستیم که در تمام مراحل کار کنار تیم تولید حضور داشته باشد و خطاها را بپوشاند، بنابراین برای سریالهای تخصصی حضور یک فرد متخصص کنار تیم تولید بسیار بااهمیت است.»
موفقیت فرشته در سال آخر
مریم عبدالملکی از جمله بازیگرانی است که با وجود تجربهای که در ۸ یا ۹ اثر ۹۰ دقیقهای در سیما داشته است، مخاطبان کمتر چهره و بازیاش را در اثری شاخص به یاد دارند. او که در سریال زمین انسانها نقش دکتر فرشته کریمی را ایفا میکند در خصوص این همکاری با یک کارگردان سینمایی (داوودی) میگوید: «در این پروژه با کمک ایشان نکات منفی کار، رفتهرفته و با گذشت زمان کمرنگ میشد و تنها خاطرات خوش در یادها میماند. در کنار این کارگردان بسیار راحت بودم و توانستم مقابل دوربین با وجود مشکلاتی که ناشی از طولانی شدن کار و تعدد بازیگران بود به ایفای نقش بپردازم.»
فرشته کریمی جزو ۵ رزیدنتی است که در بیمارستان تخصصی فعالیت میکند و در این صورت به عنوان یکی از بازیگران اصلی محسوب میشود. عبدالملکی در این خصوص میگوید: «فرشته جزو یکی از افرادی است که با همه مشکلات میتواند در میان دیگر همکارانش که ۴ نفر از رزیدنتهای سال آخر تخصص هستند باقیبماند.
پس از مدتی نیز به دلیل تغییراتی که در نوع زندگیاش پدید میآید، مجبور میشود همانند زنانی که میان کار خانه و شغل اصلیشان یکی را ترجیح میدهند و برای اغلب مخاطبان این مجموعه ملموس است از برخی خواستههایش بگذرد.
در خاتمه ایفاگر کاراکتر دکتر کریمی درخصوص نقشآفرینیاش به عنوان یک بیمار هپاتیتی میگوید: «در این رابطه هنوز نظرات کارشناسی آقای داوودی و همکارانشان را نشنیدهام، اما با وجود این فکر میکنم در بازی حسی به جای فردی که احتمال دارد بیمار باشد، موفق بودهام.»
ساتین