چگونه انتخاب رشته موفقی در کنکور داشته باشیم؟

0

اگر بخواهیم یک عنوان کلی روی بایسته‌های یک انتخاب رشته صحیح بگذاریم -بهتر است- آن را «دقت و مطالعه» بنامیم؛ یعنی آنچه داوطلبان ورود به دانشگاه باید حتما به آن توجه و اهتمام داشته باشند تا از رهگذر این توجه، در انتخاب رشته خود موفقیت بیشتری داشته باشند، خود از مسیری می‌گذرد که نیاز به ممارست و دقت دارد.

حال که زمان انتخاب رشته کنکور سراسری رسیده است و پذیرفته‌شده‌ها باید نهایت دقت را داشته باشند، ما نیز دراین‌باره طی گفت‌وگویی با حسین منوری، عضو هیات‌علمی واحد شهرقدس و کارشناس انتخاب رشته به شایع‌ترین اشتباهاتی که داوطلبان در انتخاب رشته خود انجام می‌دهند، پرداخته‌ایم که توصیه می‌کنیم با مطالعه دقیق این موارد و رعایت برخی نکات قابل‌توجه، درصد خطای خود را در انتخاب رشته کاهش دهید.

یک اشتباه پرتکرار

حسین منوری در ابتدا با اشاره به یکی از پرتکرارترین اشتباهاتی که داوطلبان به آن گرفتار هستند، گفت: «معمولا نکته‌ای که آنها را دچار مشکل در انتخاب رشته می‌کند، این است که آنها فکر می‌کنند جابه‌جایی کد یک رشته محل بین ۱۵۰ انتخاب، شانس آنها را در قبولی بیشتر یا کمتر می‌کند؛ اینجا باید تاکید کرد تنها مبنایی که باید در انتخاب رشته و قرارگیری یک کدرشته‌محل میان بقیه کدرشته‌محل‌ها مورد توجه و دقت باشد، فقط علاقه و انتخاب داوطلب است، به‌عنوان مثال یک داوطلب فکر می‌کند اگر رتبه‌اش ۷۰۰ شده و رشته‌ای را که مورد علاقه‌اش است به‌عنوان انتخاب پنجاهم خود قرار دهد؛ در همان حال کسی که رتبه‌اش ۹۰۰ شده همان کدرشته را به‌عنوان انتخاب اولش برگزیند، نفر دوم با وجود رتبه بدتر شانس قبولی بیشتری دارد؛ این فکر صددرصد اشتباه است.»

او ادامه داد: «داوطلبان باید به این نکته توجه داشته باشند که سیستم خوانش انتخاب رشته داوطلبان به این شکل است که براساس کارنامه و تراز یا رتبه‌ای که کسب کرده‌اند از بهترین رتبه به سمت بدترین رتبه، انتخاب رشته‌ها را می‌خوانند. بنابر این اگر داوطلبی تمام انتخاب‌های خود را براساس علاقه انتخاب کرده باشد به شکلی که هر کدرشته‌محل را به کدرشته‌محل بعدی ترجیح دهد، انتخاب عاقلانه‌ای داشته است و اتفاقا اشتباه در این نقطه تنها زمانی ممکن است که فرد گمان کند با تغییر جایگاه کدرشته‌محل بین انتخاب‌های خود، شانسش را افزایش یا کاهش می‌دهد و بر این مبنا رشته‌ای را که کمتر به آن علاقه‌مند است صرفا با هدف واهی افزایش شانس قبولی بالاتر از سایر رشته‌های مورد علاقه خود انتخاب کند.»

این کارشناس انتخاب رشته یادآور شد: «در این حالت فرد نه‌تنها ممکن است در رشته‌ای قبول شود که چندان مورد علاقه‌اش نیست، بلکه شانس بررسی کدرشته‌محل‌های مورد علاقه خود را که در رده‌های پایین‌تری قرار گرفته‌اند هم از دست می‌دهد.»

عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس افزود: «باید توجه داشت که علاقه واقعی و انتخاب مبتنی‌بر دانش فرد عامل تعیین‌کننده در یک انتخاب رشته صحیح است. مثلا ممکن است کسی به تحصیل در رشته پزشکی بیشتر از دندانپزشکی علاقه داشته باشد؛ فرض کنید ۲۰ انتخاب اول خود را به رشته پزشکی در شهرهایی اختصاص می‌دهد که مایل است در آنجا هفت‌سال اقامت و تحصیل کند؛ اما بعد از آن دیگر حاضر نیست شهرهای دورتری را انتخاب کند و مثلا به‌عنوان یک داوطلب ساکن تهران بعد از پزشکی زنجان، رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران را انتخاب می‌کند؛ در ظاهر ممکن است گفته شود که اگر فرد در پزشکی زنجان قبول نشود به طریق اولی در دندانپزشکی تهران هم قبول نخواهد شد و این انتخاب صحیح نیست، در حالی که این انتخاب رشته برمبنای علاقه فرد، یک انتخاب رشته درست است.»

به سیستم‌های گزینش کنکور توجه کنید

منوری گفت: «اینکه داوطلبان به شرایط مخصوص برخی رشته‌ها، دانشگاه‌ها و سیستم‌های مختلف گزینش دانشجو مثل نیمه‌متمرکز دقت نمی‌کنند نیز نکته‌ای بعدی است، یک داوطلب باید موارد مربوط به نحوه سیستم گزینش نیمه‌متمرکز، دانشگاه‌های خاص و رشته‌های خاص یا رشته‌هایی را که مربوط به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه‌های نظامی که شرایط خاصی دارند به‌درستی مطالعه کند و صرفا براساس پاسخ یک نرم‌افزار و توصیه‌های دیگران به انتخاب رشته نپردازد، بسیاری از این کدرشته‌محل‌ها برای انتخاب شرایط خاصی را برای داوطلب مطرح می‌کنند که باید موبه‌مو اجرا شود.»

منوری ادامه داد: «بار‌ها دیده شده که برخی داوطلبان به‌علت عدم رعایت صحیح همین نکات، شانس بررسی درخواست‌شان را در رشته‌های نیمه‌متمرکز از دست داده‌اند.»

توجه به دوره‌های مختلف آموزشی

او با اشاره به اینکه یکی از اشتباهاتی که داوطلبان در انتخاب رشته مرتکب می‌شوند، عدم آگاهی تفاوت دوره‌ها با هم است، افزود: «مثلا دوره روزانه با شبانه یا غیرانتفاعی و پیام‌نور با هم چه فرقی دارند و همه اینها با سیستم گزینش دانشگاه آزاد اسلامی چه تفاوت‌هایی دارند بسیار مهم است، یک غلط مصطلح در انتخاب رشته این است که مثلا می‌گویند یک دانشگاه سراسری است یا نه؛ یک‌بار برای همیشه باید داوطلبان به این نکته توجه کنند که دانشگاهی به‌نام دانشگاه «سراسری» نداریم و در زیرمجموعه سیستم آموزش عالی ایران اساسا چنین چیزی وجود ندارد؛ «سراسری» در حقیقت صفت آزمون و نحوه گزینش است. به همین خاطر است که برخی داوطلبان در ترجیح بین دانشگاه‌ها و رشته‌ها دچار مشکل می‌شوند، مثلا می‌گویند من می‌خواهم رشته مهندسی معماری را بخوانم اما مرددم که این رشته را در دانشگاه آزاد اسلامی یا دانشگاه غیرانتفاعی که «سراسری» است انتخاب کنم؛ عنوان «سراسری» در اینجا صددرصد غلط است.»

منوری گفت: «داوطلب باید براساس علایق و امکانات خود و ترجیح یکی از سیستم‌های آموزشی دست به انتخاب رشته بزند، اتفاقا با این توضیح اگر واقعا بخواهیم یک دانشگاه حضوری سراسری را مدنظر داشته باشیم، آن دانشگاه جایی جز دانشگاه آزاد اسلامی نیست که به‌صورت کلی همان‌طور که گفته شد، «سراسری» صفت آزمون است و سیستم‌های گزینش دانشگاه‌ها با هم متفاوت هستند.»

فریب رنکینگ‌های غیرمعتبر را نخورید

عضو هیات‌علمی واحد شهرقدس گفت: «یکی از مسائلی که بین داوطلبان و دانشجویان مطرح است، رنکینگ یا رتبه‌بندی دانشگاه‌هاست؛ مثلا وقتی چند انتخاب برای تحصیل در دانشگاه‌های مختلف را دارند، یکجا به یک سوال سرنوشت‌ساز می‌رسند؛ رشته‌ای را که بیشتر به آن علاقه دارند در دانشگاهی که رتبه پایین‌تری دارد بخوانند یا اینکه در دانشگاهی با رتبه بالاتر رشته‌ای را که کمتر به آن علاقه دارند، انتخاب کنند؟ در پاسخ به این سوال ذکر این نکته ضروری است که متاسفانه درجه‌بندی دانشگاه‌ها در کشور ما به‌صورت کامل اجرا نشده و تنها به‌صورت معمول دانشگاه‌هایی در کشور مثل صنعتی شریف، تهران، علامه‌طباطبایی، علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی و ایران، واحد علوم و تحقیقات، قزوین، دانشگاه امیرکبیر و… در بحث رنکینگ مورد توجه هستند؛ به‌طور کلی باید توجه داشت که اصولا رتبه‌بندی‌هایی که اکنون انجام می‌شود براساس عملکرد آکادمیک دانشگاه‌هاست که معمولا جنبه‌های پژوهشی آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و جنبه‌های آموزشی آن در درجه بعدی اهمیت است، به همین خاطر داوطلبان باید توجه کنند که در انتخاب دانشگاه یا رشته مورد علاقه خود فریب بعضی از رنکینگ‌های نادرست و غیرمعتبر را که در برخی مراکز مشاوره کنکور ارائه می‌شوند، نخورند و به رتبه‌بندی‌های صحیح و تجارب آموزشی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف دانشگاه‌ها توجه داشته باشند.»

او گفت: «به‌عنوان مثال برخی فکر می‌کنند مدارک صادره از واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی با هم فرق می‌کند، در حالی که این‌گونه نیست و مدارکی که در این دانشگاه صادر می‌شود عموما در سراسر کشور با حیثیت اعتباری یکسان صادر می‌شوند؛ از قضا بد نیست داوطلبان بدانند که براساس رده‌بندی‌های علمی که در جهان صورت گرفته، دانشگاه آزاد اسلامی بهترین رتبه را براساس تولید علم میان دانشگاه‌های کشور دارد. به‌خاطر همین، توصیه ما به داوطلبان این است که در بحث رنکینگ دانشگاه‌ها به‌قدر متیقن داده‌های قطعی اکتفا کنند و بیش از آنکه به این نکته توجه کنند که مثلا دانشگاه تبریز رنکینگ بالاتری دارد یا دانشگاه کرمانشاه، دنبال واقعیت‌های آموزشی و علمی آن دانشگاه با نگاهی به امکانات و علاقه‌مندی‌های خود باشند.»

درمورد بازار کار عجولانه تصمیم نگیرید

او گفت: «بار‌ها دیده‌ایم که داوطلبان مصرانه بر رشته‌ای خاص اصرار دارند آن‌هم صرفا به این دلیل که براساس اطلاعات محدودی که کسب کرده‌اند گمان می‌کنند بازار کار آن رشته بسیار عالی است. در این خصوص ضمن تاکید بر اهمیت نگاه به بازار کار مرتبط با یک رشته، داوطلب باید توجه کند که در بهترین حالت و در صورت قبولی در یک رشته کارشناسی و بدون در نظر گرفتن دوره خدمت عمومی یا دوره‌های تخصصی شغلی، حداقل چهارسال بعد وارد بازار کار می‌شود و مشخص نیست بازار کار یک رشته در طول چهارسال ثابت بماند.»

منوری گفت: «همچنین بسیار مهم است که داوطلبان صرفا براساس حرف این و آن و برمبنای گفته‌های یک یا چند نفر محدود و فاقد تخصص، بازار کار رشته‌ای را قضاوت نکنند. تشخیص وضعیت بازار کار یک رشته، یک امر تخصصی است و نیاز به تحقیق دارد. در این زمانه که به لطف اینترنت دسترسی به منابع مطلوب آسان‌تر شده است، از یک داوطلب دقیق انتظار می‌رود اطلاعات مدنظر را از منابع صحیح کسب کند. به همین خاطر بسیاری از متخصصان این زمینه توصیه می‌کنند داوطلب بیش از آنکه به بازار کار فعلی یک رشته توجه کند، باید به محتوای کار مرتبط با رشته، محیط کار، توانمندی‌ها و علایق خود درخصوص اشتغال در مشاغل مرتبط با رشته و مواردی از این دست بیندیشد.»

توجه به محتوای درسی رشته‌ها

او ضمن تاکید بر اینکه خوب است داوطلبان سعی کنند اطلاع دقیقی از محتوای درسی رشته‌ای که انتخاب می‌کنند پیدا کنند، گفت: «حداقل یک‌بار عناوین دروس و برخی سرفصل‌های مرتبط را ببینند. به‌عنوان مثال یکی از مواردی که همیشه درباره رشته حقوق خیلی‌ها به آن فکر می‌کنند این است که محتوای این رشته دانشگاهی درباره جرم و جنایت است و من نوعی با روحیه حساسم نمی‌توانم به این رشته وارد شوم، در حالی که کمتر از ۲۰ درصد واحدهای درسی رشته حقوق به حقوق جزا مرتبط است و باقی آن به حقوق عمومی، بین‌الملل، حقوق خصوصی و فقه اسلامی و موارد دیگر می‌پردازد. نگاه دقیق و درست به رشته‌های دانشگاهی به داوطلبان کمک می‌کند یک انتخاب درست داشته باشند. یک داوطلب اگر بداند که رشته مورد علاقه‌اش چه ویژگی‌ها و ابعادی دارد، در این صورت در انتخاب رشته و تشخیص علاقه هم بهتر و درست‌تر عمل خواهد کرد و نکته‌ای را که در ابتدا گفتیم مبنی‌بر اینکه داوطلب باید هر انتخابش را به انتخاب‌های بعدی ترجیح دهد، محقق می‌شود.»

ذکر چند نکته ضروری

او در پایان گفت:«این نکته را به همه داوطلبان یادآور می‌شوم که بازه انتخاب رشته بهترین فرصت است که تمام تلاش‌شان را روی مساله شناخت رشته‌ها متمرکز کنند و متوجه باشند که محتوای هر رشته دانشگاهی چیست؟ داوطلبان ما باید منتهای همت خود را برای شناخت یک رشته، فرصت‌های ادامه تحصیل در آن، فرصت‌های شغلی، ملزومات رشته، محتوای دروس آن و مواردی مانند اینها بگذارند. به‌عنوان مثال بارها اتفاق افتاده که فردی سراغ رشته مهندسی شیمی نرفته چون علاقه‌ای به شیمی محض و واحد‌های مرتبط با آن نداشته است، حال آنکه داوطلبی که به‌درستی درباره این رشته تحقیق کرده باشد متوجه می‌شود که اتفاقا مهندسی شیمی بیشترین ارتباط را با مهندسی مکانیک دارد و به مباحث فیزیک مطروحه در دبیرستان نزدیکی بیشتری دارد تا شیمی.

توصیه اصلی ما به داوطلبان این است که تمام یا لااقل بخش اعظم وقت خود را صرف آشنایی واقعی با رشته‌ها کنند؛ البته نه آشنایی برمبنای حرف‌های غیرکارشناسی یا کلیات محدودی که در جزوه‌های مختصر انتخاب رشته بعضی موسسات ارائه می‌شود؛ لازم است که وقت زیادی بگذارند، تحقیق کنند و از دانشجویان، استادان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف سوال کنند و به فرصت‌های شغلی رشته‌ای هم که انتخاب می‌کنند، توجه داشته باشند.»

منبع:فرهیختگان

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ