انتظار جرقه در بازار سرمایه
بورس اوراق بهادار در ماههای گذشته بازده مناسبی نداشته است. در تحلیل عملکرد بازار، علاوه بر تحلیل شاخص باید مطالعاتی بر روی سایر فاکتورها نیز داشت؛ یکی از این عوامل، بررسی حجم و ارزش معاملات است. در این تحلیل سعی شده است از این دیدگاه میزان حرکت بازار تخمین زده شود.
ارزش معاملات خرد
حجم و ارزش معاملات روزانه از آن جهت مهم هستند که تاییدی بر شروع یک رشد یا یک سقوط هستند، در واقع اینگونه میتوان بیان کرد که وقتی شاخص بورس در حال اوجگیری یا سقوط است، زمانی میتوان آن را پایدار و ادامهدار دانست که حجم و ارزش معاملات نیز اوج بگیرند و آن حرکت را تایید کنند. با توجه به اینکه قیمت شرکتهای بورسی همگن نیستند، به نظر میآید بررسی مطالعه بر روی ارزش معاملات دقیقتر از حجم باشد. در این تحلیل نیز به بررسی ارزش معاملات پرداخته شده است.
در بررسی ارزش معاملات روزانه بازار نمیتوان به دادههای خام اکتفا کرد، در بازار سرمایه معاملات بلوکی و عمده به صورت نامنظم صورت میگیرد و این معاملات جهتدهی خاصی در بازار ایجاد نمیکند، حتی بعضا به منظور حمایت از شاخص صورت میگیرند که موجب گمراهی تحلیلگر میشوند. در این بین بررسی ارزش و معاملات خرد دادههای منطقیتری در اختیار تحلیلگر میدهد که در این تحلیل نیز ارزش معاملات خرد بررسی شده است.
تحلیل آینده بازار سرمایه
ارزش روزانه معاملات بازار سرمایه در روزهای اوج خود-دی ماه ۱۳۹۲- به طور متوسط روزانه بین ۴۰۰ الی ۵۰۰ میلیارد تومان (و بعضا بالاتر) بوده که به طور میانگین ۴۰۰ میلیارد تومان آن معاملات خرد بوده است. پس از آنکه بازار دچار ریزش شد، ارزش معاملات به شدت پایین آمد و در نهایت در انتهای شهریور و اوایل مهر سال جاری، بازار در اوج رکود قرار گرفت.. معاملات ابتدای مهر ماه سال جاری را میتوان یک معیار برای تعریف رکود در بازار سرمایه دانست، جایی که ارزش معاملات به صورت متوسط به یک هشتم روزهای اوج خود رسیده بود. در جدول زیر ارزش معاملات خرد و بلوکی به تفکیک جداسازی شدهاند.
پس از خوشبینی عمومی مردم در مذاکرات هستهای، بازار با حجمهای بزرگی درگیر بوده است و این رشد معاملات در شاخص نیز دیده شد، بهگونهای که شاخص تا محدوده ۷۶۰۰۰ نیز حرکت کرد. با تمدید مذاکرات، بار دیگر نیز شاهد رشد ارزش و حجم معاملات بودیم که طبیعی نیز بود. این بار سیگنال خروج از بازار صادر شد و هجمه فروش در بازار احساس میشد . در محدوده ۷۲۰۰۰ برای اکثر تحلیلگران این شبهه ایجاد شد که چون بازار از محدوده ۷۲۰۰۰ وارد جو خوشبینی هستهای شده و تا ۷۶۰۰۰ رشد داشت، پس باید در همین محدوده ۷۲۰۰۰ متوقف و وارد رکود شود. با نگاهی به ارزش معاملات خرد در آن محدوده میتوان دریافت که هنوز حجم بزرگی از معاملات انجام میشد که یک سیگنال واضح برای خروج بود.
نتیجهگیری
با بررسی این جدول متوجه میشویم که در حال حاضر به صورت کامل و همهجانبه درگیر یک رکود هستیم. این جدول نشان میدهد که ارزش معاملات روزانه بیشتر از ۱۰ میلیارد تومان جای ریزش ندارد. بازار فعل فشاری جهت فروش ندارد و سهامداران به انجام کمترین میزان در معامله قناعت کردهاند و از این دیدگاه به یک کف در بازار رسیدهایم. نکته جالب این نمودار میزان معاملات عمده است، در روزهای رکود درصد نسبتا زیادی از معاملات مربوط به معاملات عمده است که طبیعی است، بیشتر این معاملات برای حمایت از شاخص هستند، دلیل جداسازی معاملات خرد نیز همین موضوع بوده، معاملات بلوکی تصویر خاصی از بازار صورت نمیدهند و در نهایت منجر به ساختن شاخص میشوند. با این مفروضات باید منتظر یک جرقه دیگر در بازار ماند. تصمیمات رئیس جدید بورس، کاهش سود بانکی، خوشبینی هستهای، اجرا نشدن هدفمندی یارانهها، بودجههای ۹ ماهه خوب، بودجه معقول سال ۹۳ و… میتواند ما را وارد فاز جدیدی از بازار کند.