هزار رکعت نماز می خوانم ولی پول نمی دهم!

زمانی که مسلمین از مکه به مدینه هجرت کردند مشرکان به سمت خانه ها و اموال آنها هجوم بردند و هرکس را هم که مانده و هنوز هجرت نکرده بود آزار و اذیت می کردند. از سوی دیگر در خود مدینه هم یهودیان به آنها زخم زبان و کنایه می زدند و حتی با بی شرمی به زنان نیز بی احترامی می کردند. سردمدار این ماجرا فردی بود به نام کعب بن اشرف که رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله دستور قتل وى را صادر نمود. خداوند متعال در آیه ۱۸۶ سوره آل عمران ضمن تسلی خاطر دادن به مسلمانان، به آنها دستور صبر و تقوی می دهد.
در آیه ۱۸۶ سوره آل عمران می خوانیم:
«لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ مِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا أَذىً کَثِیراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ.»
«قطعاً شما در اموال و جان‏هاى خویش آزمایش خواهید شد و از کسانى که پیش از شما کتاب (آسمانى) داده شده اند و از کسانى که شرک ورزیده اند، آزار بسیارى مى شنوید و اگر صبورى و پرهیزگارى پیشه کنید، پس قطعاً آن (صبر، نشانه‏) عزم استوار شما در کارهاست.»
                                                                                                                       ***
سه نکته:
* هزار رکعت نماز می خوانم ولی پول نمی دهم!
در آیه فوق می فرماید که یقین بدانید یکی از آزمایشات شما، آزمایش در اموالتان است. یعنی گمان نکنید ایمان فقط به نماز خواندن و روزه گرفتن است. برخی هستند که اگر بگویی هزار رکعت نماز مستحبی بخوان براحتی و بدون بهانه می خوانند ولی وقتی به ادای دستورات مالی می رسد دست و دلشان می لرزد! به انواع و اقسام بهانه ها متوسل می شوند که از کجا معلوم به دست فقیر برسد؟ کجای قرآن گفته خمس واجب است؟ من که دخل و خرجم جور نیست چطور زکات بدهم؟ من که مالیات می دهم چرا خمس بدهم و انواع و اقسام سوالات و بهتر بگوییم بهانه هایی از این دست!

** زکات یکی از آزمایشات الهی است
سوالی که پیش می آید این است که مصادیق آزمایش در اموال که آیه به آن اشاره کرده چیست؟ امام رضا علیه السلام پرداخت زکات را (البته ممکن است مقصود حضرت از زکات هر عمل مالی دستور داده شده از سوی شرع باشد) یکى از مصادیق آزمایش در اموال دانستند که در این آیه مطرح گردیده است. (تفسیر نورالثقلین) البته هر عمل واجب و حتی مستحب مالی می تواند مصداق آیه باشد و حتی اموری مانند ورشکست شدن و ضرر و زیان و دزد زدن به اموال و غیره.

*** رمز موفقیت در آزمایشات مالی چیست؟
با توجه به شأن نزول آیه که در ابتدای متن ذکر شد باید حواسمان جمع باشد که آیه فقط به شرایط مسلمانان مهاجر از مکه و مشکلات مالی و سختی های فراوان پیش روی آنها اختصاص ندارد بلکه آزمایش، یک سنّت جدّى الهى و نیازمند این است که خود را آماده کنیم. (حرف لام در اوّل و حرف نون مشدّد در آخرِ «لَتُبْلَوُنَّ» نشانه‏ تاکید و جدّى بودن مسأله است.)
امروز هم مشکلات مالی و اقتصادی به شکلی دیگر ممکن است به مردم فشار بیاورد. مثلاً بجای مشرکین مکه امروز مستکبرین و زورگویان عالم به مسلمانان ظلم می کنند و از هر شیوه ای برای ضربه زدن و از بین بردن استقامت مسلمانان بهره می برند. ولی قران راه موفقیت را نشان داده است:
“صبر و تقوى در کنار هم”
یعنی باید در برابر مشکلات ایستاد و به خداوند توکل کرد و منتظر نصرت از سوی او بود نه از سوی دشمنان.