چرا امام حسن مجتبی (علیه السلام) را کریم اهل بیت می نامند؟

سلام بر تو ای امام کریم! ای نواده رسالت! سلام بر تو که مدینه هنوز دست های کریمت را فراموش نکرده است. هرجا سخن از حُسن و مهربانی و کرامت و حلم است، نام مبارکت بر زبان می آید و از شکوه یادت، تمام دعاها به اجابت می رسند.

چه زیبا بود لحظه های ولادتت! صدای آمدنت، صدای قدم های کوچکی که همه را لبریز از شادی کرد، صدای زیبای تو، بشارت جوشیدن چشمه کوثر بود؛ «انا اعطیناک الکوثر».

پیامبر از خوش حالی در پوست خود نمی گنجید. درخت سایه سار رحمت، شکوفه کرده بود و بوی بهار را به همراه خود آورده بود. پدربزرگ، نخستین نوه اش را در آغوش گرفت. چقدر دوست داشتنی بود این نوزاد! با محبت زیاد او را به سینه اش فشرد.

وجود حسن، قلب پدر را آرام کرد. کودک در آغوش پدر بود و اشک‌های مرواریدگونه ای، بر گونه خورشید می‌درخشید و بر زبانش حمد پروردگار جاری می شد و می‌گفت: «حبیب من! من چه قدر حسنم را دوست دارم!» و حسن نامی نبود که خودش انتخاب کرده باشد. خدا خودش گفته بود نام فرزندت را حسن بگذار.

پانزدهمین روز از ماه میهمانی پروردگار مصادف با میلاد امام حسن مجتبی (علیه السلام) است روزی که به احترام کرامت، بخشش و جود آن بزرگوار روز اکرام نامیده شده است.

چرا امام حسن مجتبی(علیه السلام) کریم اهل بیت(علیهم السلام) است؟

حجت الاسلام احمد رضایی، کارشناس دینی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند گفت: امام حسن(علیه السلام)، اوّلین فرزند امام على (علیه السلام) و فاطمه زهرا(علیهما السلام)، در نیمه ماه رمضان سال سوم هجرى در شهر مدینه به دنیا آمد.

وی با بیان اینکه این امام بزرگوار در روز بیست و هشتم ماه صفر سال پنجاه هجرى، به وسیله زهرى که همسرش جعده به دستور معاویه به او خوراند، در سن ۴۸ سالگى به شهادت رسید، افزود: دوران زندگی امام حسن(علیه السلام) به سه بخش تقسیم می‌شود.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: هنگام ارتحال ملکوتی پیامبر (صلی الله علیه و آله)؛ امام حسن (علیه السلام) هفت سال داشت و حدود ۳۰ سال با پدرشان امام علی(علیه السلام) و ۱۰ سال دوران امامت ظاهری ایشان بود.

حجت الاسلام رضایی با تاکید بر اینکه امام حسن(علیه السلام) حقیقتاً مظلوم بودند، تصریح کرد: آغاز مظلومیت این امام بزرگوار و پدر و برادرشان امام حسین(علیه السلام) بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) شروع شد.

وی با بیان اینکه فرزندان امام علی(علیه السلام) هم شاهد مظلومیت پدر بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند، یادآور شد: خیلی سخت است برای خانواده‌ای که وضعیت پدر را ببیند با آن جایگاهی که امام على و فاطمه زهرا(علیهما السلام) نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) داشتند.

کارشناس مذهبی به دوران امامت ظاهری امام حسن(علیه السلام) اشاره کرد و افزود: در این زمان مظلومیت امام به اوج رسید چرا که مستقیم شاهد لعن بر پدرشان امام علی(علیه السلام) بودند و یا پای بعضی منبرها و جلساتی نشسته بودند که پدر بزرگوارشان لعن می ‌شد و از سوی نمی توان کاری کرد.

به گفته وی کینه دشمنان نسبت به امامان بزرگوار بسیار زیاد بود و به حدی در دوران امام حسن(علیه السلام) کار شد تا جایی که معاویه در آن دوران توانسته بود لعن بر علی را به عنوان یک فریضه در میان همه مسلمانان رواج دهد، گاهی اگر کسی در خطبه‌های خود لعن بر امام علی(علیه السلام) را فراموش می‌کرد بعد از آن شروع به استغار می‌کرد.

حجت الاسلام رضایی یادآور شد: در نتیجه تبلیغات معاویه در شام،‌ مردم از شنیدن خبر شهادت و ضربت خوردن امیرالمؤمنین در محراب مسجد کوفه و در حال نماز تعجب کردند و گفتند مگر علی نماز هم می‌خواند؟!

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه طبیعتاً امام حسن(علیه السلام) شاهد همه این سخنان و رفتار مردم بوده، ادامه داد: اما سختی زندگی و مظلومیت بیشتر آن حضرت (علیه السلام) این بود که امام بزرگوار در شرایطی زندگی کرد که حتی در خانه نیز از اذیت و آزار همسر منافق خویش در امان نبود.

وی گفت: آن حضرت(علیه السلام) غریبانه زندگی کردند چرا که همسری که باید یار تنهایی و تسکین دهنده درد ایشان باشد قاتل حضرت شد بطوری که جام زهر را به دست مبارکشان می دهند تا او را که سد راه منافقان بود از میان بردارند.

حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه مظلومیت امام حسن(علیه السلام) همچنان ادامه داشت و در جریان دفن آن حضرت بیشتر جلب توجه می‌کند، تصریح کرد: هنگامی که اهل بیت(علیهم السلام) می‌خواستند طبق وصیت آن حضرت براى آخرین وداع، بدن مطهرش را کنار قبر مقدس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ببرنند بی امیه از این کار ممانعت کردند و در نهایت شقاوت و سبعیت، جنازه امام را تیرباران کردند.

کارشناس مذهبی در بخش دیگری از سخنان خود از جمله فضائل حضرت مجتبى صلوات الله علیه را این دانست که ۲۵ بار پیاده به زیارت کعبه رفت و دوبار همه دارایى خویش و سه بار نصف مال خود را در راه خدا انفاق و احسان کرد.

وی با تاکید بر اینکه امام حسن(علیه السلام) بسیار نسبت به ضعفا و بچه‌ها عنایت خاص و ویژه داشتند، افزود: تواضع حضرت چنان بود که روزى بر عده‌اى مستمند می‌گذشتند، آنها پاره‌هاى نان را بر زمین نهاده و مى خوردند، چون حسن بن على را دیدند گفتند: ای پسر رسول خدا بیا با ما هم غذا شو امام حسن (علیه السلام) فوراً از مرکب فرود آمد و گفت: (خدا متکبران را دوست نمى دارد) و با آنان به غذا خوردن مشغول شد. آنگاه آنها را به میهمانى خود دعوت کرد، هم غذا به آنان داد و هم پوشاک .

حجت الاسلام رضایی با اشاره به اینکه خصلت‏ صبوری و حلم امام حسن (علیه‌السلام) زبانزد خاص و عام بود، بیان کرد: پیر مردی ناآگاه از اهالی شام در مدینه، امام حسن (علیه‌السلام) را سوار بر مرکب دید، آنچه توانست از آن حضرت بدگویی کرد، وقتی که فارغ شد، امام حسن (علیه‌السلام) به او سلام کرد و فرمود: «ای پیرمرد! گمانم غریب هستی، و گویا اموری بر تو اشتباه شده، اگر از ما درخواست رضایت کنی از تو خوشنود می‏ شویم، اگر چیزی از ما بخواهی به تو عطا می‏ کنیم، اگر از ما راهنمایی بخواهی تو را راهنمایی می‏ کنیم، اگر کمک برای باربرداری از ما بخواهی، بار تو را برمی‏داریم، اگر گرسنه باشی تو را سیر می‏ نماییم، اگر برهنه باشی، تو را می‏ پوشانیم، اگر نیازمند باشی تو را بی‏ نیاز می‏ کنیم، اگر گریخته باشی به تو پناه می‏ دهیم. اگر حاجتی داری آن را ادا می ‏نماییم، اگر مرکب خود را به سوی خانه ما روانه سازی، و تا هر وقت‏ بخواهی مهمان ما باشی، برای تو بهتر خواهد بود، زیرا ما خانه آماده و وسیع، و امکانات بسیار داریم».

وی ادامه داد: هنگامی که آن پیر ناآگاه این گفتار مهرانگیز نشات گرفته از حلم و صبر انقلابی امام حسن (علیه‌السلام) را شنید، آن چنان دگرگون شد که اشک از چشمانش جاری گردید و گفت: «گواهی می‏دهم که تو خلیفه خدا در زمینش هستی، خداوند آگاه‏تر است که مقام رسالت‏خود را در وجود چه کسی قرار دهد، تو و پدرت مبغوض‏ترین افراد در نزد من بودید، ولی اینک تو محبوب‏ترین انسان‏ها در نزد من هستی».

این کارشناس مذهبی در پاسخ به این سوال که چرا به امام حسن(علیه السلام) کریم اهل بیت است، گفت: البته همه ائمه اطهار دارای تمام فضایل و کرامات هستند اما با توجه به کرامت‌ها و بخشش‌های بی‌نظیر آن امام بزرگوار لقب «کریم» برازنده آن حضرت است.

حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه آنچه بیان می‌شود تنها مشتی از خروار ایثار وکرم و جود و بخشش امام حسن (علیه السلام) است، گفت: به خاطر همین سجایای اخلاقی است که ایشان به کریم اهل بیت شهرت یافته است.

وی افزود: امیدواریم ما نیز به تأسی از آن حضرت روش انفاق و کرم و گشاده دستی را در این ماه شریف پیش گیریم.

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه اهمیت و ضرورت کمک به نیازمندان، توجه به امور آنان و برآورده ساختن نیازهایشان در روایت ها بسیار زیاد است، بیان کرد: کمک به نیازمندان به عنوان یک وظیفه مهم اجتماعی است.

حجت الاسلام رضایی با تاکید بر اینکه در ماه مبارک رمضان که دروازه های آسمان نیایش بیش از پیش به رویمان گشوده می‌شود باید فرصت را غنیمت شماریم و در اطعام به نیازمندان و اکرام ایتام به ائمه اطهار اقتدا کنیم، افزود: در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است.

به گفته وی نبی مکرم اسلام در خطبه شعبانیه در ارتباط پاداش افطاری دادن به روزه داران در ماه رمضان سخن گفته و بر عمل به آن حتی به اندازه یک خرما یا جرعه شربت آبی سفارش جدی می‌کنند.

این کارشناس مذهبی تاکید کرد: بسیار خوب است انسان در زندگی خود برای کمک به دیگران برنامه‌ریزی کند چرا که در اسلام توصیه شده از رزق و روزی حلال خود که خداوند به شما داده انفاق کنید.

حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه باید با شناسایی افراد مستمند و ضعیف فامیل و خویشان خود نیازهای آنان را بررسی و به آنان کمک کنیم، ادامه داد: برخی نیازشان نان شب اما بعضی نیازشان درمان مریضی یا تهیه جهیزیه و هزینه تحصیل فرزندانشان است.

وی یادآور شد: این که در اسلام توصیه به صله رحم شده به همین دلیل است که از احوال یکدیگر باخبر شویم و اگر مشکلی در زندگی‌ها باشد بتوانیم گره‌گشایی کنیم.

حجت الاسلام رضایی گفت: با توجه به این فرصت معنوی که برای هر فردی پیش می‌آید خوب است که انسان با تلاش به سوی دریافت معنویان حرکت کند .

به گفته وی ماه مبارک رمضان فرصتی است که هر شخصی مهندسی فرهنگی و معنوی برای خود داشته باشد و برنامه خود را تا پایان سال معنوی ببندد تا فرصت‌های پیش آمده را به راحتی از دست ندهد چرا که به فرمایش امام علی(علیه السلام) «إِنتهزوُا فُرَصَ الخیرِ فإِنَّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحاب؛ فرصت های نیک را غنیمت بشمارید؛ به درستی که فرصت ها مانند گذر کردن ابر می گذرد».