هرگز با این سه نفر مشورت نکن!

 عدالت غیر از یکسان بودن است. اینکه آرزوی یکسان بودن همه چیز و همه کس را داسته باشیم باور غلطی است. تفاوت ها اگر ناشی از دستکاری انسان ها و ظلم و تعدّی نباشد حکیمانه هم خواهد بود. در یک بدن دست و پا چشم هرکدام شکل و کارآیی متفاوتی دارند اما این تفاوت نه تنها ناعادلانه نیست بلکه مطابق حکمت خداوند متعال است. ضمن اینکه حکمت خیلی از امور نیز از عقل ناقص بشر خارج است و هنوز پیشرفت علم نتوانسته به راز بسیاری از مسائل پی ببرد. پس یادمان باشد در امورى که به دست ما نیست، مثل جنسیّت، زیبایى، استعداد، بیان، هوش، عمر و… باید به تقسیم و تقدیر الهى راضى بود.
به این موضوع در در آیه ۳۲ سوره نساء نیز اشاره شده و از طرفی به ریشه مال حرام اشاره می نماید تا مشخص شود در اسلام مسائل اقتصادى و اخلاقى بهم آمیخته اند.
«وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَکُمْ عَلى‏ بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیماً.»
«و آنچه را که خداوند سبب برترى بعضى از شما بر بعضى دیگر قرار داده آرزو نکنید. براى مردان از آنچه بدست آورده‏اند بهره اى است و براى زنان نیز از آنچه کسب کرده اند بهره اى مى باشد و (به جاى آرزو و حسادت) از فضل خداوند بخواهید، که خداوند به هر چیزى داناست.» (آیه ۳۲ سوره نساء)
***

سه نکته:
* ریشه حرام خواری!
در آیات قبلی همین سوره از خوردن مال حرام به شدت نهی کرده بود و در این آیه ریشه حرام خواری را بیان می کند و آن را در طمع، آرزو و رقابت باطل می داند.

** اگر حرام کسب کردی از رزق حلالت کم می شود
زمانى که این آیه نازل شد، اصحاب پیامبر اکرم (ص) گفتند: مقصود از فضل در «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» چیست؟ قرار شد تا حضرت على (ع) این موضوع را از پیامبر (ص) سؤال کند.
پیامبر صلى اللَّه علیه و آله در پاسخ فرمودند: «خداوند ارزاق را در میان مردم از طریق حلال تقسیم کرده و حرام را نیز عرضه کرده است. کسى که حرام را تحصیل کند، به همان اندازه از رزق حلال خود کاسته است و بر حرام مورد محاسبه قرار مى گیرد.» (تفسیر عیّاشى، ج ۱، ص ۲۱۵)

*** هرگز با این سه نفر مشورت نکن!
طمع نتیجه سوء ظنّ به خداست و محصولش تشدید این سوء ظنّ. مولای متقیان حضرت علی (ع) در نامه به مالک اشتر او را از مشورت با بخیل، ترسو و حریص بر حذر می دارد و سپس می افزاید:
«اِنَّ الْبُخْلَ وَ الْجُبْنَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزٌ شَتَّی یَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللهِ؛ بخل و ترس و حرص، غرایز مختلفی هستند که یک ریشه دارند و آن سوء ظنّ به خداست!» (نهج البلاغه، نامه۵۳)
آری همانطور که در آیه شریفه فوق اشاره شد طمع و آرزوهای دراز انسان را آلوده به انواع گناهان مانند دروغ، خیانت، ظلم و غصب حقوق دیگران می کند، چرا که اگر بخواهد حلال و حرام خدا را رعایت کند به مقصودش نمی رسد.