آیا شرط بندی سر بستنی و نوشابه جایز است!؟
دین مبین اسلام شرط بندی و کسب درآمد از این راه را برای جامعه مضرّ دانسته و لذا بجز دو مورد استثناء در سایر موارد حکم این عمل حرمت است و برنده صاحب پولی که از این راه برده است نمی شود. اما در دو ورزش اسب دوانی و تیراندازی شرط بندی جایز دانسته شده است. هرچند که حتی در این دو ورزش نیز شرط بندی بین تماشاگران حرام است و خیلی از افراد این مساله را نمی دانند.
در رابطه با موضوع شرط بندی استفتائی از دفاتر مراجع شده که به همراه پاسخ آن را می خوانیم:
سوال:
با سلام؛ بنده قصد راه اندازی وب سایتی به شرح زیر دارم: لیست مسابقات ورزشی بین تیم های بزرگ در وب سایت قرار داده می شود. کاربران مسابقه مورد نظر خود را انتخاب و با کاربر دیگری اقدام به شرط بندی می کند. پس از اتمام مسابقه و معلوم شدن نتایج، مبلغ شرط بندی به حساب برنده منتقل خواهد شد. ضمن اینکه ۱۵% از مبلغ برنده شده به عنوان کارمزد توسط وب سایت کسر خواهد شد. آیا بنده این اجازه را دارم؟…
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر ملزم باشد پولی پرداخت کند یا بر اساس شرط باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در فرض سوال جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
عمل مذکور قمار بوده و گرفتن پانزده درصد هم حرام است و وجهی برای حلیت ندارد، بلی اگر شخص ثالثی از مال شخصی اش جایزه را بدهد مانعی ندارد، و اما در مسابقات اسب دوانی و تیر اندازی که مورد اجازه شرع است مسابقه بین طرفین شرکت کننده (سوار کار و تیر انداز ) بلا مانع است، نه شرط بندی برای پیش بینی مسابقات.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
این نوع کسبها وجهه شرعی ندارد و باید از آن اجتناب شود.
(استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست)
***
سه نکته:
* تنها راه جایز بودن شرط بندی
تنها راه جایز بودن چنین شرط بندی ای این است که جایزه توسط موسسه یا شخص ثالثی پرداخت شود مانند اغلب مسابقات تلویزیونی که شرکتی برای تبلیغات خود جوایز را تقبل می کند. هرچند که در این صورت دیگر شرط بندی نیست و پیشبینی نام دارد. در خصوص اسب دوانی و تیر اندازی هم که تنها شرط بندی بین طرفین شرکت کننده (سوارکار و تیرانداز) بلا مانع است، نه شرط بندی برای پیش بینی مسابقات.
** نباید پولی از شرکت کنندگان گرفته شود
در مواردی که جایزه را شخص یا شرکت ثالثی می دهد نیز اگر در ابتدا مبلغی جهت انجام هزینه های مسابقه از طرفین مسابقه گرفته شود و در نهایت بخشی از آن برای جایزه آنها صرف شود چون جایزه از اموال بازنده گرفته شده است شرط بندی و حرام است.
*** آیا شرط بندی سر بستنی و نوشابه جایز است!؟
یک نکته ای هم در خصوص شرط بندی وجود دارد که کمتر به آن توجه می شود. مطابق فتوای برخی از فقها (از جمله رهبر معظم انقلاب) اگر طرفین، در شرط بندی جدی نباشند و شرط الزام آوری برای مسابقه خود قرار ندهند و فقط به صورتی تفریحی و شوخی قراری بگذارند که خود را مجبور به انجام آن ندانند در اصل شرط بندی نکرده اند و اشکالی ندارد. البته فرض ما در غیر آلات قمار است مانند مسابقات تفریحی فوتبال و والیبال وگرنه هرنوع بازی با آلات قمار حتی بدون شرط حرام است.
برای مثال چند دوست بر سر بستنی یا نوشابه مسابقه فوتبال می دهند و دو طرف هم در کار خود جدی نیستند و جنبه شوخی و سرگرمی دارد و حتی اگر هم بازنده بستنی را بخرد با رضایت قلبی و بدون نیت شرط بندی است. این مورد اشکالی ندارد و اصلا شرط بندی محسوب نمی شود. البته همین موارد نیز اولا نباید جدی شود، و ثانیا نباید اجباری در کار باشد وگرنه با وجود مبالغ اندک مشمول حرمت قمار خواهند شد.