توصیه ۱۱ فقیه شیعه درباره مسجد غدیر خم
فقهای شیعه در طول تاریخ روایات، توصیه‌ها و خاطرات مختلفی از مسجد غدیر نگاشته‌اند که می‌توان بخش‌هایی از این نوشته‌ها را در کتاب‌های آنها یافت. ۱۱ مورد از نظرات فقهای شیعه درباره مسجد غدیر در غدیر خم را در ادامه خواهید خواند. این نوشته‌های اغلب به اهمیت مسجد غدیر و فضیلت خواندن نماز و دعا در آن پرداخته‌اند.
۱ – شیخ طوسى (متوفاى ۴۶۰ ه. ق.) مى‌گوید: «هنگامى که انسان از مکه به سوى مدینه حرکت مى‌کند وقتى به مسجد غدیر رسید، داخل مسجد شود و دو رکعت نماز بخواند.»
۲- شهید اول (شهادت: ۷۸۶ ه. ق.): «از جمله مساجد شریف، مسجد غدیر است که در نزدیکى جحفه مى‌باشد، و دیوارهاى آن تا به امروز باقى است، و آن مسجد مشهور و آشکار است، و غالباً راه حجاج از آن طرف مى‌گذشت.» و همچنین در کتاب «دروس» مى‌نویسد: «وقتى زائر خانۀ خدا به سوى مدینه حرکت مى‌کند و به مسجد غدیر مى‌رسد، داخل مسجد شود و در آن نماز گزارد و بسیار دعا کند. این مسجد، همان مکانى است که رسول اللّٰه – ص – على امیرالمؤمنین را به جانشینى خود منصوب کرد. و دیوارهاى مسجد تا امروز باقى است.»
۳- ابن ادریس (متوفاى ۵۹۸ ه. ق.) مى‌نویسد: «هنگامى که انسان جهت زیارت پیامبر صلوات‌الله‌علیه از مکه به سوى مدینه حرکت مى‌کند، همین که به «مسجد غدیر» رسید، داخل آن شود و دو رکعت نماز بجا آورد. »
۴- یحیى بن سعید (متوفاى ۶۹۰ ه. ق.) گوید: «هنگامى که حاجیان از مکه به سوى مدینه به جهت زیارت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله حرکت مى‌کنند، وقتى به مسجد غدیر رسیدند، داخل آن شده و در آنجا نماز بگزارند.»
۵- علامۀ حلّى (متوفاى ۷۲۶ ه. ق.): «مسجد غدیر مکانى است شریف که در آنجا پیامبر – ص – على – ع – را به عنوان امامِ مردم به جانشینى خود منصوب کرد، و شرافت او را براى همگان روشن ساخت و مقام و منزلت و قرب وى را در پیشگاه الهى بیان داشت، و در حجهالوداع از تمامى مسلمانان براى آن حضرت بیعت گرفت. پس نماز و دعاى فراوان در آن مسجد مستحب است.»
۶- ابن حمزه (متوفاى قرن ششم ه. ق.): «هرگاه کسى تصمیم به حج و زیارت خانۀ خدا دارد، ابتدا به مدینه رود و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را زیارت کند، سپس در طریق مدینه به مکه وقتى به «مسجد غدیر» رسید، دو رکعت نماز در آن بخواند. »
۷- مرحوم حر عاملى (متوفاى ۱۱۰۴ ه. ق.) مى‌نویسد: «مستحب است خواندن نماز در مسجد غدیر خم، از امام کاظم – ع – روایت شده است: در آن مسجد نماز بخوان، همانا نماز در آن فضیلت بسیار دارد و پدرم بدان امر مى‌کرد.»
۸- شیخ یوسف بحرانى (متوفاى ۱۱۸۶ ه. ق.) مى‌نویسد: «کسى که قصد مدینه مشرفه را کرده مستحب است از مسجد غدیر گذر کند، داخل مسجد شود و در آن نماز گزارد و زیاد دعا کند چرا که آن مسجد همان مکانى است که پیامبر اکرم – ص – به امامت و خلافت امیرمؤمنان – ع – بعد از خود تصریح کرده است. گرچه پیش از آن روز (غدیر) ادله و نصوص بر امامت آن حضرت از جانب پیامبر اکرم – ص – بسیار نقل شده است، جز اینکه تکلیف الهى و ضرورت شرعى (در اعلان ولایت امیر مؤمنان) در آن مکان حتمى شد. و آن همه نصوص و دلایل (که پیامبر – ص – قبل از غدیر خم در مجالس و محافل مى‌فرمود، همه آنها) مقدمه‌اى بود جهت آمادگىِ مردم براى چنین روزى و قبول خلافت آن حضرت. »
۹- مرحوم کاشف الغطا (متوفاى ۱۲۲۸ ه. ق.): «امام موسى بن جعفر – ع – فرمود: «صلّ فیه فانّ فیه فضلاً و کان أبى یأمر بذلک» و امام صادق – ع – فرمود: نماز در مسجد غدیر مستحب است؛ زیرا پیامبر اکرم – ص – در آن مکان امیرمؤمنان را به جانشینى خود معرفى کرد و حق را ظاهر ساخت. و سمت چپ مسجد افضل است چون وقتى امام صادق – ع – نگاه به سمت چپ مسجد کرد فرمود: این جاى پاى رسول خدا – ص – است. »
۱۰- مرحوم صاحب جواهر (متوفاى ۱۲۶۶ ه. ق.) مى‌نویسد: «کسى که از مکه به مدینه بازمى‌گردد، مستحب است در مسجد غدیر خم نماز بخواند و زیاد دعا نماید، و آنجا همان محلى است که رسول خدا – ص – امیرمؤمنان – ع – را به جانشینى خود معرفى کرد.» در میان نویسندگان عامه نیز صاحب خلاصهالوفاء باخبار دارالمصطفى آورده است که: «… مسجد بعد الجحفه و أظنّه مسجد غدیر خم. قال الاسدى و على ثلاثه أمیال من الجحفه یسره عن الطریق حذاء العین مسجد لرسول اللّٰه – صلى اللّٰه علیه و [آله] و سلم – و یلیها الفیضه و هى غدیر خم و هى على أربعه أمیال من الجحفه.»
از جمله مساجدى که پیامبر – ص – در آن نماز خواند، مسجدى است بعد از جحفه و به گمان من همان مسجد غدیر خم است…»
۱۱- مرحوم سید محسن امین مى‌گوید: «وهو قریب من الجحفه المسماه فى هذا الزمان رابغ بین مکه و المدینه فى منتصف الطریق تقریباً و هو عامر مشهور، و قد جدد عمارته بعض ملوک الهند من الشیعه فى عصر الشیخ مرتضى الانصارى.» «و مسجد غدیر خم در نزدیکى جحفه که در این زمان آن را رابغ میان مکه و مدینه تقریباً در وسط راه قرار داد. و این مسجد عامر و مشهور است، و بناى آنرا بعضى از پادشاهان هند از شیعیان در زمان شیخ مرتضى انصارى انجام داده است.»
منبع: حج