کارمندان ادارات دولتی چگونه کار می کنند؟!
اپیزد اول:
ساعت ۹ است و برای گرفتن یک امضا در یک سازمان دولتی از ساعت ۸ پله ها را بالا و پایین کرده است اما دریغ از یک راهنمایی درست و درمان.دست آخر هم وقتی آبدارچی بخش او را راهنمایی کرده که امضای کذایی را باید از کدام اتاق و چه کسی بگیرد، حالا با درب بسته اتاق مواجه شده و وقتی سوال می کند چرا در ساعت کاری درب اتاق بسته است، می گویند : وقت صبحانه است!صبحانه ای که تا ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه طول می کشد و بعد از آن هم آقای کارمند مشغول چای نوشیدن است!
اپیزد دوم:
ارباب رجوع نگران در اتاق ایستاده و آقای کارمند مشغول خواندن پیامک ها و تلگرام و وایبر است و گاهی جک ها را بلند می خواند و با بقیه همکاران می خندند.گاهی هم نگاه به ارباب رجوع می کند و می گوید: بفرمایید بیرون اتاق منتظر باشید، سرمان شلوغ است و گاهی این سر شلوغی تا پایان ساعت کاری ادامه دارد و فردا هم ارباب رجوع باید با کفش های آهنی به اداره مراجعه کند.
اپیزد سوم:
پوشه ای قطور از مدارک را در دست دارد.پوشه آنقدر بزرگ است که سوال برانگیز است.می گوید هر روز برای گرفتن یک وام کوچک میان شعبات مختلف بانک سرگردان است و حالا هم که یک بانک پذیرفته کار وام را انجام دهد، یک هفته است که به دلیل نقص مدارک کارش عقب افتاده و برای همین است که از سند ازدواج گرفته تا سند خانه و ماشین و هر چه دارد و ندارد امروز به بانک آورده شاید کارش انجام شود!
از این دست مثال ها زیاد دیده می شود ونام کارمندان ایرانی را لکه دار کرده است. طبق گزارشهای منتشره، میزان کار مفید در کشورهای افغانستان و پاکستان بیشتر از ایران است.
برخی گزارشها حکایت از آن دارد که ساعت کاری مفید کارمندان در سال گذشته ۶۴ دقیقه در روز و امسال به ۲۲ دقیقه رسیده است و تقریباً به یک سوم کاهش یافته است.
حکایت وزیر کار از کار مفید
هنوز از یادها نرفته است که علی ربیعی در سال ۹۲ در مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل سابق و جدید بانک توسعه تعاون گفت: هم اکنون بیست میلیون شغل در ایران داریم که اگرضرب در ۸ ساعت در روز و همچنین ضرب در۱۰ ماه کاری سال و ۳۰ روز ماه شود آن وقت یک ثروت ۴۸ هزار میلیاردی ساعتی از کار به دست می آید که این سرمایه اصلی کشور است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آن روزها اظهار داشت: هم اکنون در بهترین حالت در ادارات روزانه نیم ساعت و در صنعت دو و نیم ساعت کار مفید انجام می شود که باید گفت امروز دیگ نفت طلا نیست بلکه بلا شده است.
مرکز آمار چه می گوید؟
از سوی دیگر، مرکز آمار ایران در تازهترین گزارش خود اعلام کرد: ایرانیان بالای ١۵سال در یک شبانهروز بهطور متوسط بیشترین زمان خود را به فعالیتهای نگهداری و مراقبت شخصی با ١٣ ساعت و ١٢دقیقه، فعالیت خانهداری با ٣ ساعت و ١٨ دقیقه، کار و فعالیتهای شغلی با ٢ ساعت و ۵۵ دقیقه و استفاده از رسانههای جمعی با ٢ ساعت و ٣ دقیقه، اختصاص دادهاند.
بررسی الگوی گذران وقت افراد شاغل نشان میدهد که این افراد بهطور متوسط ٧ ساعت و ۲۶دقیقه از یک شبانهروز خود را به کار و فعالیتهای شغلی اختصاص دادهاند. همچنین یافتههای طرح نشان میدهد که در فصل پاییز ١٣٩٣ مردان شاغل، ٧ ساعت و ۴۴ دقیقه و زنان شاغل، ۵ ساعت و ٣۶ دقیقه از ٢۴ ساعت شبانهروز خود را به کار و فعالیتهای شغلی پرداختهاند.
مقایسه نتایج فوق با اطلاعات متناظر در پاییز سال ١٣٨٧ (به ترتیب ۶ ساعت و ٣٠ دقیقه، ۶ ساعت و ۵٣ دقیقه و ۴ ساعت و ٨دقیقه) نشان میدهد که در سال ١٣٩٣ افراد شاغل زمان بیشتری را به کار و فعالیت شغلی اختصاص دادهاند.اما در این میان، در مدت زمانی که افراد در گیر اشتغال هستند، کار مفید چندانی اجام نمی شود.
جدول زیر نشان دهنده ساعات کاری مفید در ایران در مقایسه با ۱۰ کشور دیگر جهان است:
این اتفاق در حالی رخ می دهد که در ماده ۵۱ قانون کار میزان مجاز ساعت کار روزانه افراد در بنگاهها و واحدهای مشمول قانون کار کشور هشتساعت اعلام شده است که البته کارگر و کارفرما میتوانند با توافق ساعات کار برخی روزها را کمتر و برخی دیگر را بیشتر در نظر بگیرند اما به صورت کلی نمیتواند از ۴۴ساعت در هفته بیشتر باشد.
در این زمینه عنوان میشود که مشمولان قانون کار در طول یک هفته کاری که البته غیر از جمعه محاسبه میشود تا ۴۹ ساعت نیز کار میکنند.
در هر حال، کارشناسان معتقدند، پایین بودن دستمزدها، عدم تقویت فرهنگ کار، نگرش خاص افراد به بهرهوری و ناتوانی دولت در حمایت کافی از تولید باعث کاهش شدید ساعات کار مفید در ایران شده، به نحوی که این میزان روزانه در بخش دولتی تنها ۲۲ دقیقه است! و باید برای آن چاره ای اندیشیده شود.