یک نکته مهم درباره غذای شبهه ناک

هشتم ربیع الثانی سالروز ولادت حضرت امام حسن عسکری (ع) است. این امام والامقام در سال ۲۳۲ هجری در مدینه دیده به جهان گشود. مادر گرامی ایشان سوسن یا سلیل زنی با فضل بود که در پرورش فرزند دقتی بسیار داشت. آن بانوی زاهد و عالی مقام در سفر امام به سامراء همراه فرزندش بود و در همان شهر از دنیا رفت. امام عسکری (ع) چهره ای گندمگون و بیانی شیرین و جذاب و شخصیتی الهی و باشکوه و وقار داشت و مفسری بی نظیر برای قرآن مجید بود. هرچند به دلیل اختناق حاکم در آن دوره روایات اندکی از آن امام همام بدست ما رسیده ولی همان تعداد نیز همچون مرواریدهایی گرانبها درخشش دارند.
امام حسن عسکری (ع) در روایتی جامع و زیبا فرمودند:
«اَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَهِ، پارساترین مردم کسى است که در موارد شبهه توقف کند،
اَعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ عَلَى الْفرائِضِ، عابدترین مردم کسى است که در برپایى واجبات استوار باشد،
أزْهَدُ النّاسِ مَنْ تَرَکَ الْحَرامَ، زاهدترین مردم کسى است که حرام را ترک کند،
أشَدُّ النّاسِ إجْتِهادا مَنْ تَرَکَ الذُّنُوبَ، کوشاترین مردم شخصى است که گناهان را رها کند.» (بحار، ج ۷۸، ص ۳۷۳، ح ۱۸)
                                                   ***
سه نکته:
* از چه شبهه ای دوری کنیم؟
حضرت فرمودند پارساترین مردم کسى است که در موارد شبهه توقف کند. منظور از شبهه چیست؟ شبهه به هر امری گویند که بین حق و باطل و حلال و حرام بودنش تردید باشد. اما غالبا درباره مال شبهه ناک به کار می رود. مال شبهه ناک به اموالی گفته می‌شود که یقین به حرمت آن نداریم ولی احتمال حرمت آن وجود دارد. هرچند چنین اموالی شرعا حرام نیستند ولی اگر کسی مراعات نکند آثار سوئی بر رفتار و ایمان فرد خواهند گذاشت.

** از آنچه یقین داری حلال است بخور
امیرمومنان علی (ع) می فرمایند: «به آنچه می خوری بنگر (آیا حلال است یا حرام؟) آنگاه آنچه حلال بودنش برای تو مشتبه بود، از دهان بیانداز و آنچه را یقین به پاکیزگی و حلیتش داری، تناول کن.»

*** یک نکته مهم
روایات زیادی در خصوص بحث مال و غذای شبهه ناک داریم. همیشه وقتی سخن از مال شبهه ناک به میان می آید سریع ذهن ها سراغ غذا یا مالی می رود که دیگران به ما تعارف می کنند یا در میهمانی یا در نذر و غیره به دست ما می رسد. اما آیا براستی این همه سفارش فقط برای دیگران است!؟ آیا تابحال فکر کرده ایم چقدر از اموال و درآمدهای خود ما صددرصد حلال است!؟ چقدر در ساعات کارمان در ادارات دقت داریم؟ چقدر در کسب و کارمان حلال و حرام را رعایت می کنیم؟ به قول قدیمی ها یک سوزن به خودمان بزنیم یک جوالدوز به دیگران!