درس اقتصادی حضرت فاطمه زهرا (س) به زنان خانه دار

وقتی نام جهاد یا مقاومت مطرح می شود بلافاصله اذهان به سمت میدان نبرد و کار و زار می رود. لکن وقتی این دو واژه در کنار اقتصاد قرار می گیرند و جهاد اقتصادی و مقاومت اقتصادی را تشکیل می دهند معنای آن کاملا متفاوت است.

منظور از جهاد اقتصادی «شدت بخشیدن به تلاش‌های اقتصادی» است. اگرچه افزایش تلاش‌های اقتصادی، یکی از ارکان جهاد اقتصادی است، اما این تمام ماجرا نیست. اگر مسئله فقط همین بود، بسیاری از اقشار مردم مانند معلمان، دانش‌آموزان، اصحاب قلم، زنان خانه‌دار، پزشکان و پرستاران و… از دایره مصادیق این واژه ها خارج می‌شدند. در حالی که اینگونه نیست. وقتی سخن از جهاد اقتصادی به میان می آید مقصود این است که همه اقشار جامعه با «روحیه جهادی» به مسائل اقتصادی مربوط به زندگیشان توجه کنند. یکی از این اقشار که بخش عمده ای از جامعه را تشکیل می دهند و اثرگذاری بسیاری بر جامعه دارند زنان خانه دار هستند. اینجاست که سیره حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها که به لحاظ مشاغل موجود در ادبیات امروزی، او را یک «زن خانه دار» باید به حساب آورد، می تواند راهگشای ما باشد.
امام باقر علیه‌السلام می فرمایند:

«حضرت فاطمه(س) کارهای خانه و آرد کردن گندم و نان پختن و جارو کردن را عهده‌دار شد و حضرت علی(ع) آنچه به بیرون خانه مربوط بود، مانند جابه‌جا کردن هیزم و آوردن گندم.

روزی به حضرت زهرا(س) گفت: آیا در خانه چیزی [برای خوردن] داریم؟ حضرت فرمود: قسم به خدایی که حق تو را عظیم داشت، سه روز است که چیزی نداریم تا برایت بیاورم. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: پس چرا مرا خبر نکردی؟ فرمود: پیامبر(ص) از این‌که از تو چیزی بخواهم مرا برحذر داشت و فرمود: از پسرعمویت چیزی نخواه مگر این‌که خودش برایت بیاورد…» (بحار‌الانوار، ج۴۳، ص۳۱)
                                                                                               ***
سه نکته:
* درس اقتصادی بزرگ حضرت زهرا (س) به زنان خانه دار
در اسلام، نفقه زن (یعنی تأمین مسائل اقتصادی زن) بر عهده شوهر اوست. بنابراین یکی از محل های بروز جهاد اقتصادی حضرت، نحوه مطالبه وی از شوهر است که سعی می کند با سخت گرفتن بر خود کوچک ترین فشاری بر همسرش نیاید.

** عالیترین نمونه انفاق
البته جهاد و مقاومت در سیره اقتصادی حضرت زهرا (س) تنها به همین مصداق منتهی نمی شود. برای نمونه یکی دیگر از مصادیق جهاد اقتصادی که کاملاً عمومیت دارد، برداشتن بار مشکلات اقتصادی از دوش ناتوانان جامعه است. حکایت سه روز، روزه گرفتن حضرت زهرا (س) و بقیه اهل بیت ایشان و مراجعه یتیم و مسکین و اسیر در سه روز پیاپی به درب منزل حضرت که موجب شد هر سه شب، افطار خود را به آن‌ها بخشیدند بدون این‌که چشمداشت هیچ گونه تشکر و پاداشی از آن‌ها یا از جامعه داشته باشند. لذا آیات ۸ و ۹سوره انسان در شان آن‌ بزرگواران نازل گردید.

*** پندار منافقان را باطل کنید
به تعبیر قرآن کریم، منافقان می پندارند که با ایجاد مشکلات اقتصادی خواهند توانست نظام دینی را زمین بزنند، لکن مسلمانان با مقاومت و جهاد در تمام عرصه ها از جمله عرصه اقتصادی پندار باطل آنان را نقش بر آب می کنند. در این میان نقش زنان خانه دار در عملکرد اقتصادی خانواده ها و تربیت صحیح و با روحیه مقاوم فرزندان در این رابطه بسیار اثرگذار است.