علائم اولیه و هشدار دهنده سرطان پوست +درمان

سرطان پوست Skin cancer شایع‌ترین سرطان بدخیم بدن به شمار می‌رود و در کشور نیز این سرطان یکی از سه سرطان شایع کشور است.

سرطان پوست، نوعی سرطان است که با توجه به نوع سلول پوستی رخ می‌دهد و یکی از مهم‌ترین دلایلی که افراد به سرطان پوست مبتلا می‌شوند، قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش خورشید است. علت اصلی سرطان‌های پوست تماس طولانی با نور خورشید است به ویژه اگر نورخورشید موجب آفتاب سوختگی و تاول شود.

سرطان پوست چند نوع است بطورمثال ضایعات پیش سرطانی، ضایعات پوستی‌ای هستند که سرطانی نیستند ولی باگذشت زمان سرطانی می‌شوند.

علت ایجاد سرطان پوست چیست

علاوه بر تماس طولانی با نور خورشید، تماس شغلی با برخی مواد شیمیایی مانند ذغال سنگ و آرسنیک نیز موجب سرطان پوست می‌شود. همچنین سرطان پوست ممکن است زمینه ارثی نیز داشته باشد.

نشانه‌های سرطان پوست

سرطان پوست بیشتر شبیه لکه‌های معمولی پوستی است به همین دلیل هر ضایعه مزمن و غیرعادی باید موردتوجه قرار گیرد به ویژه هر تغییری در اندازه، رنگ، شکل یا ضخامت خال‌ها را باید تحت نظر داشت.

آفتاب سوختگی و نور آفتاب

آفتاب سوختگی و اشعه فرابنفش به سادگی می‌تواند به پوست صدمه بزند و این صدمه می‌تواند موجب سرطان پوست شود. به خاطر داشته باشید که سرطان پوست خیلی به کندی رخ می‌دهد؛ آفتاب سوختگی که در این هفته در شما ایجاد می‌شود ممکن است در ۲۰ سال بعد یا بیشتر، موجب ایجاد سرطان پوست شود.

وراثت

درصورتی که سابقه سرطان پوست در خانواده شما وجود دارد، شما احتمالا در معرض خطر بیشتری هستید.

محیط

محیط نیز یکی از عوامل زمینه ساز سرطان پوست است به آن معنا که هر چه در منطقه‌ای، ضخامت لایه ازون کمتر شود، میزان رسیدن پرتو فرابنفش به زمین و احتمال ابتلا به سرطان پوست بیشتر می‌شود.

عوامل مستعد کننده سرطان پوست

افراد زیر در معرض احتمال بیشتر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند:
– افرادی که پوست سفید دارند یا رنگ چشم آن‌ها روشن است.
– افرادی که تعداد زیادی خال‌های بزرگ با اشکال نامنظم دارند.
– افرادی که در خانواده آن‌ها فرد یا افرادی سابقه سرطان پوست داشته‌اند.
– افرادی که سابقه مواجهه طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.
– افرادی که در مکان‌هایی با ارتفاع زیاد زندگی می‌کنند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند.
– افرادی که به هر علتی، پرتودرمانی شده‌اند.

کاهش خطرات سرطان پوست

آفتاب سوختگی شدید می‌تواند خطر سرطان پوست را به میزان ۵۰ درصد افزایش دهد بنابراین باید کمتر در معرض تابش نور خورشید قرار گرفت به ویژه در اواسط روز و بین ساعات ۱۰ صبح و ۳ بعدازظهر، تابش پرتوهای خورشید شدید‌تر است. متخصصان توصیه می‌کنند برای مواجهه کمتر با نور خورشید از کرم‌های ضد آفتاب حداقل با فاکتور محافظتی ۱۵ یا بیشتر -در مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید است-، استفاده شود. استفاده از عینک آفتابی مناسب و لباس‌های مناسب که بیشتر سطح بدن را محافظت کنند نیز می‌توانند بدن را از نور ماوراء بنفش حفظ کند.

برای حفاظت در برابر اشعه خورشید، لباس‌هایی که رنگ روشن دارند مناسب‌تر هستند؛ کلاه‌های لبه دار که هم بر صورت و هم بر پشت گردن شما سایه می‌اندازند، پوشش‌های خوبی هستند. درصورتی که تغییری در پوست ایجاد یا خال‌ها دچار تغییراتی شدند یا زخمی ایجاد شد که بهبودی و ترمیم خوبی نداشت حتما در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه کرد.
افراد باید هنگام شنا مراقب پوست بدن خود باشند زیرا حتی در زیرآب نیز می‌توان دچار آفتاب سوختگی شد.
متخصصان به مردم توصیه می‌کنند برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست، از سبزی و میوه‌ها به مقدار زیاد استفاده کرده؛ مصرف سیگار و مواد مخدر را کنار گذاشته؛ مواد غذایی تازه مصرف کرده و از مصرف اشکال دودی، شور و ترشی مواد غذایی خودداری کنند.

شاخی شدن پوست در اثر آفتاب (اکتینیک کراتوزیس) :

 

شاخی شدن پوست در اثر آفتاب از علائم سرطان پوست به شمار می رود

مایعات پوستی کوچکی هستند که پوسته ریزی دارند و در اثر تماس طولانی با نور خورشید ایجاد می‌شوند و بیشتر در سر، گردن، دستها ایجاد می‌شوند. ممکن است این ضایعات در نواحی دیگر بدن نیز ایجاد شوند. ممکن است این ضایعات پوستی اولین نشانه های سرطان پوست باشند. شاخی این ضایعه معمولا بعد از ۴۰ سالگی ظاهر می‌شود اما ممکن است در افراد جوانتر نیز بروز کند.
افراد سفید پوست، بلوند، افرادی که موهای قرمز رنگ دارند یا افرادی که رنگ چشم آنها آبی یا سبز است بیشتر در معرض خطر هستند. درمان زودرس ضایعات، برای متوقف کردن پیشرفت آنها به سرطان سلول سنگفرشی پوست، توصیه می‌شود.
 التهاب شاخی لب:

 

علائم سرطان که شیوع کمتری دارند شامل تورم لب و بین رفتن مرز دو لب

 مانند ضایعه قبلی التهاب شاخی لب نیز یک ضایعه پیش سرطانی و از علائم سرطان پوست است که معمولا در لب پایینی ظاهر می‌شود. در لبها، ضایعات پوسته دار، خشکی پایدار لب یا ترک لب ممکن است بروز کنند. علائمی‌که شیوع کمتری دارند شامل تورم لب، از بین رفتن مرز بین لب و پوست یا برجسته شدن خطوط لب هستند. التهاب شاخی  لب، اگر درمان نشود ممکن است به سرطان مهاجم سلول سنگفرشی تبدیل شود.
شاخک پوستی:

 

از علائم سرطان پوست ضایعه پوستی است و از کراتین تشکیل شده است

این ضایعه پوستی به شکل یک برامدگی مخروطی شکل است که از یک پایه قرمز رنگ در سطح پوست رو به خارج رشد می‌کند. این ضایعه از کراتین (همان ماده ی تشکیل دهنده ی ناخن) تشکیل شده است. شکل و اندازه ی این ضایعات بسیار متفاوت است اما بیشتر آنها چند میلیمتر هستند. بدخیمی‌سلول سنگفرشی پوست اغلب در پایه ی این ضایعات ایجاد می‌شود. این ضایعات در سفید پوستان مسنی که سابقه مواجهه زیاد با آفتاب را دارند دیده می‌شود.
خال ها چه زمانی مشکل ساز هستند؟

 

خالهای غیر معمولی با گذشت زمان می‌توانند به نوعی سرطان پوست تبدیل شوند

 

خال معمولی یک ضایعه خوش خیم است و تنها تعداد بسیار کمی ‌از آنها بدخیم می‌شوند. اما خالهای غیر معمولی با گذشت زمان می‌توانند به نوعی سرطان پوست به نام ملانوما تبدیل شوند. خالهای معمولی ممکن است صاف یا برجسته باشند و یا ممکن است در ابتدا مسطح باشند و به مرور زمان برجسته شوند. اما در حالت طبیعی حتی سطح خالهای برجسته هم صاف است. خال های معمولی گرد یا بیضی شکل هستند و اندازه ی کوچکی دارند ( کوچکتر از ته یک مداد). بیشتر این خالها در اوایل بلوغ و جوانی شکل می‌گیرند و تشکیل خال طبیعی در افراد بالغ غیر معمول است.
خال غیر معمولی (دیسپلاستیک) :

 

این خالها سرطانی نیستند اما می‌توانند تبدیل به سرطان شوند. این خالها می‌توانند در نواحی از بدن که با آفتاب مواجهه دارند و یا در نواحی دیگر بدن تشکیل شوند. این خالها بزرگتر هستند (عرض حدود یک چهارم اینچ معادل ۶ میلیمتر یا کمتر). همچنین بیشتر شکل نامنظم دارند و حاشیه آنها نامنظم است یا حالت محو شده دارد.

این خالها ممکن است صاف یا برجسته باشند و سطح آنها نیز ممکن است ناصاف یا صاف باشد. رنگ این خالها ممکن است یکدست نباشد و مخلوطی از چند رنگ مثلا صورتی، قرمز، برنزه یا قهوه ای باشد.
 الفبای پیشگیری از سرطان پوست را بدانید:

 

برای جلوگیری از سرطان پوست خال ها باید توسط پزشک معاینه شوند

خالهای بدن یک فرد شبیه هم هستند. خال یا لکی که با سایر خالها متفاوت باشد، اندازه ی آن از ته یک مداد بزرگتر باشد و یا خصوصیات بدخیمی‌را داشته باشد باید توسط پزشک معاینه شود چون می‌تواند بدخیم باشد. نکاتی که در ادامه گفته می‌شود شامل نکات مهمی‌است که وقتی خالهای خود را معاینه می‌کنید باید آنها را در نظر داشته باشید.

۱-عدم تقارن:

 

برای تشخیص سرطان پوست و عدم تقارن خالها حتما به پزشک مراجعه کنید

عدم تقارن به این معنی است که نیمه ی خال با نیم دیگر آن مشابه نیست. خالهای طبیعی متقارن هستند. وقتی خالها یا لک ها را چک می‌کنید یک خط فرضی را در وسط خال در نظر بگیرید و دو نیمه‌ی خال را با یکدیگر مقایسه کنید. اگر با یکدیگر مشابهت نداشتند برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
۲-حاشیه:

 

علائم اولیه سرطان پوست و بررسی حاشیه خال توسط پزشک

اگر حاشیه خال ناصاف و ناهموار بود یا محو شده بود یا شکل نامنظم داشت نیز به پزشک مراجعه کنید زیرا ضایعات پوستی نوعی سرطان پوست به نام ملانوما حاشیه های نامنظم دارند.
۳-رنگ

 

علایم سرطان پوست و مشکوک بودن خال بر روی بدن

خالی که رنگ یکنواخت ندارد و در بخشی از آن آن رنگ دیگری مانند قهوه ای، برنزه، سیاه ،آبی، سفید یا قرمز دیده می‌شود مشکوک است. خال طبیعی معمولا یک رنگ دارد. خالی که در برخی قسمتها روشنتر و در قسمتهای دیگر تیره تر است باید توسط پزشک معاینه شود.
۴-اندازه:

 

از علائم سرطان پوست خالهایی می باشد که بزرگتر از ته مداد باشند

 

خالی که بزرگتر از ته مداد باشد مشکوک است. خالهای خوش خیم معمولا کوچکتر از ۶ میلیمتر هستند.
 ۵-برامدگی:

 

از علائم سرطان پوست میتوان ضایعات بدخیم ملانوما را نام برد

 

اگر قسمتی از خال برامده شد یا از سطح پوست بلندتر شد به پزشک مراجعه کنید. ضایعات بدخیم ملانوما اغلب به سرعت بزرگ می‌شوند و ارتفاعشان افزایش می‌یابد. خالی که اندازه اش به سرعت تغییر کند، بزرگ یا چروکیده شود تغییر رنگ بدهد، خارش دار شود یا خونریزی داشته باشد باید معاینه شود.
نکاتی برای بررسی خالها (علائم بیماری سرطان) :
پوست خود را پس از دوش گرفتن و زمانی که مرطوب است چک کنید. محل شایع بروز ضایعات ملانوما در مردان ناحیه پشت تنه و در زنان در در پایین ران و ساق است. اما به این محلها اکتفا نکنید و ماهی یک بار همه ی بدن را برای یافتن لکه ها و خالهای مشکوک چک کنید. از سر شروع کنید و نواحی پنهان را نیز فراموش نکنید. قسمتهایی مانند لا به لای انگشتان دست و پا، کشاله ران، کف پاها و پشت زانوها نباید فراموش شوند. پوست سر و گردن را نیز چک کنید. می‌توانید از آینه یا از کمک یکی از اعضای خانواده برای چک کردن قسمتهایی که دیده نمی‌شوند استفاده کنید.
می‌توانید از خالها عکس بگیرید تا تغییرات آنها در آینده بتوانید بفهمید. اگر نوجوان هستید، باردار هستید یا حوالی یائسگی هستید توجه بیشتری به خالها و لکها داشته باشید چون در این زمانها تغییرات هورمونی در بدن رخ می‌دهند.

 

نشانه های سرطان پوست / بررسی خالها توسط پزشک

 خالها را از چه نظر بررسی کنیم؟
اگر با روش فوق خالها را ارزیابی کردید و خصوصیات مشکوک پیدا کردید یا اگر ضایعات پوستی به لمس حساسیت داشت، خارش دار بود یا ترشح یا پوسته ریزی داشت، و یا در صورتی که زیر خال قرمزی یا تورمی‌داشت که بهبود پیدا نکرد به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک نمونه پوستی از آن تهیه کند. اگر ضایعه سرطانی باشد کل ضایعه و بخشی از اطراف آن برداشته می‌شود و جای آن بخیه می‌شود. درمانهای اضافی ممکن است مورد نیاز باشد.
درمان سرطانهای پوست:
ملانوم بدخیم اگر در مراحل پیشرفته باشد، درمان سخت و مشکلی دارد. تشخیص زودرس می‌تواند امید به زندگی را افزایش دهد. بقیه انواع سرطان پوست غیر از ملانوما شامل سرطان سلول پایه ای و سرطان سلول سنگفرشی هستند نیز شایع هستند و در صورتی که زود تشخیص داده شده و درمان شوند  کاملا درمان پذیر هستند. فردی که قبلا مبتلا به سرطان پوست بوده ممکن است دوباره دچار بیماری شود و باید حداقل سالی یک بار برای معاینه مراجعه کند.

 

ملانوما:

 

این نوع از بدخیمی‌ پوست  (ملانو) به اندازه‌ی انواع دیگر شایع نیست

ملانوما نوعی سرطان پوست است که معمولا از یک خال شروع می‌شود. این نوع از بدخیمی‌ پوست به اندازه‌ی انواع دیگر شایع نیست اما خطرناک ترین نوع آن است و می‌تواند کشنده باشد. علائم احتمالی آن شامل تغییر در شکل خال یا لکه ها است. اگر خال یا لکه ای در پوست شما از نظر اندازه، شکل، رنگ یا حاشیه ها تغییراتی داشت یا در صورت داشتن بیش از یک رنگ، عدم تقارن، خارش، ترشح یا خونریزی حتما به پزشک مراجعه کنید.
سرطان سلول سنگفرشی:

 

درمان سرطان پوست (سنگفرشی)،درمان به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد

در این بیماری سلولهای سنگفرشی پوست بدخیم می‌شوند. این نوع بدخیمی‌ممکن است به صورت برامدگی نرم، قرمز رنگ و پوسته داری تظاهر کند که رشد می کند و ممکن است خونریزی یا ترشح داشته باشد و یا ممکن است به صورت یک زخم بروز کند که خوب نمی‌شود. بیشتر اوقات در بینی، پیشانی، گوشها، لب تحتانی و مناطقی از بدن که بیشترین مواجهه با آفتاب را دارند ایجاد می‌شود. این نوع بدخیمی‌ در صورتی که زود تشخیص داده شده و درمان شود به خوبی درمان پذیر است. اما اگر در زمان تشخیص پیشرفت کرده باشد درمان به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد.
سرطان سلول پایه ای :

 

درمان سرطان پوست از نوع سلول پایه ای قابل درمان ترین نوع سرطان است

 

در این بیماری سلولهای پایه ای پوست بدخیم می‌شوند. این نوع بدخیمی‌پوست، شایعترین و قابل درمان ترین نوع سرطان پوست است زیرا این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند. ضایعات سرطانی ممکن است شکلهای مختلفی داشته باشند ممکن است به شکل یک ضایعه گرد، سفید رنگ و مروارید شکل و یا به صورت برامدگی پر از چربی باشد که اغلب عروق کوچکی هم در آن دیده می‌شود.ضایعه می‌تواند در گوشها، گردن یا صورت ایجاد شود. ممکن است ضایعات پوستی به صورت صاف، پوسته دار، صورتی یا قهوه ای باشند که در پشت تنه یا روی سینه ایجاد می‌شوند.

 
چگونه از ابتلا به سرطان پوست پیشگیری کنیم؟
* مواجهه خود با نور خورشید و پرتوهای فرابنفش را کاهش دهید. خصوصا در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر این مسئله اهمیت بیشتری دارد زیرا تابش پرتوهای خورشید شدیدتر است.

* هنگامی‌که بیرون می‌روید از محصولات ضد آفتاب استفاده کنید و همه نواحی که با آفتاب مواجهه دارند را در نظر داشته باشید. لبها و گوشها را فراموش نکنید.
* از عینک آفتابی مناسب و لباسهای مناسب که بیشتر سطح بدن را محافظت کنند استفاده کنید. لباسهایی که رنگ روشن دارند مناسبتر هستند.

* در صورتی که تغییری در پوست شما ایجاد شد، خالها دچار تغییراتی شدند یا زخمی‌ایجاد شد که بهبودی و ترمیم خوبی نداشت حتما در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.