پرورش عقرب و زهرگیری از عقرب چقدر سود دارد؟ +عکس

راه پر پیچ و خم پرورش عقرب

خبر کشف ۳ هزار عقرب در یک منزلی مسکونی در مشهد چند روزی است جنجال‌آفرین شده است، شاید حتی در همسایگی شما هم کسی در حال پرورش عقرب است،‌ اما چرا برخی افراد برای پرورش این بندپای خطرناک ریسک می‌کنند؟

ابوالفضل شعبانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت:‌ این دومین کشف عقرب روزهای اخیر یگان حفاظت شهر مشهد بوده است و در عملیات قبلی، ۱۲ هزار عقرب کشف شد که حدود ۱۰ هزار عدد آن مرده بودند.

گفته می‌شود گران‌بهاترین مایع در جهان «سم عقرب» است و قیمت یک گرم سم خشک آن برابر با ۸۰ میلیون تومان ارزش دارد.

این جمله وسوسه کننده در یک سایت پرورش عقرب منتشر شده است. در مباحث تئوری این سایت  عنوان شده است: با ۱۵۰ هزار عقرب حداقل می‌توان ۲۰ الی ۲۵ گرم سم خشک درسال تولید داشت که برابر با ۲ میلیارد تومان است.

*مافیای پرورش عقرب و  شیادی از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی

علیرضا نادری کارشناس جانوران بی‌مهره سازمان حفاظت محیط زیست کشور این باره گفت: موج پرورش عقرب از سوی یک گروه مافیایی شکل گرفته است و در واقع یک شیادی است.

این کارشناس محیط زیست ماجرای تب پرورش و زهرگیری عقرب را این‌طور بیان کرد که شرکت‌های آموزش پرورش عقرب با وعده درآمد میلیاردی از بیکاری و فقر و سادگی افراد سوء استفاده می‌کنند و  با برگزاری کلاس‌های آموزشی سود زیادی به جیب می‌زنند.

نادری افزود: کلاس‌های آموزشی که با مجوز سازمان‌های غیرمرتبط با محیط زیست کشور مثل وزارت جهاد کشاورزی و سازمان فنی حرفه‌ای تحت عنوان کارآفرینی برگزار می‌شود با سوءاستفاده از یک خلا قانونی ماهانه سودهای میلیونی دارند. در حالی که کارآفرینی برپایه تنوع زیستی کشور باید با مجوز سازمان محیط زیست همراه باشد اما خلاءهای قانونی باعث شده سودجویان با ارائه اطلاعات ناقص برخی افراد را برای پرورش عقرب تشویق کنند.

*برگزاری دوره آموزشی، فروش طرح توجیهی و  عقرب، با مجوز از سوی نهادهای غیرمرتبط

این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه کلاس‌های ۲۰-۳۰ نفره آموزش پرورش عقرب که ماهانه برگزار می‌شود با دریافت شهریه چند صد هزارتومانی هیچ اطلاعات علمی به افراد منتقل نمی‌کنند، گفت: مدرس این کلاس‌ها حتی اگر درباره پرورش عقرب اطلاعاتی هم در اختیار داشته باشد آن را به کارآموزان یاد نمی‌دهد تا در اصطلاح دست زیاد نشود.

نادری تصریح کرد: در کنار درآمد میلیاردی سودجویان از کلاس‌های آموزش پرورش عقرب و  فروش طرح‌های توجیهی تکراری که در آن اشتباهات علمی فراوانی هم وجود دارد، مافیای پرورش عقرب، با قیمت‌های گزاف چند صد هزار تومانی تا چند صد میلیونی به مشتاقان پرورش عقرب مشاوره های اشتباه می‌دهند.

کارآموزان در نهایت برای شروع کار نیاز به عقرب دارند، سودجویان هم به جمع‌آوری عقرب از طریق افراد بی‌بضاعت اقدام کرده اند و عقرب‌ها یک تا دو هزار تومان از این افراد خریداری می‌شود و با قیمت ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان به متقاضیان فروخته می‌شود.

این کارشناس با اشاره به اینکه موج پرورش عقرب از سال گذشته در کشور اوج گرفته و سازمان محیط زیست با توجه به افزایش تعداد شاکیان خصوصی در این باره یک دستورالعملی برای پرورش عقرب تهیه کرده است، گفت: براساس این دستورالعمل، مجوز پرورش عقرب در محیط‌های شهری داده نمی‌شود.

وی افزود: کارشناسان و نیروهای یگان حفاظت محیط زیست نیز براساس این دستورالعمل در استان‌ها ملزم به شناسایی افرادی شده‌اندکه به پرورش غیرمجاز عقرب اقدام می‌کنند.

*تنها ۳ مجوز از سوی سازمان محیط زیست برای پرورش عقرب تا به حال صادر شده است

نادری گفت:‌ تا به امروز تنها ۳ مجوز از سوی این سازمان برای پرورش  ۵ گونه عقرب صادر شده است؛  موالید این عقرب‌ها هم باید به خواستگاه‌شان در طبیعت بازگردانده شوند.

مطالعات جامعی درخصوص تعداد عقرب‌ها در ایران انجام نشده  اما مساله این است که عقرب‌ها در اکوسیستم نقش بسیار مهمی دارند، این بندپایان از حشرات تغذیه می‌کنند و با حذف آنها از طبیعت آفات افزایش می‌یابد؛ بنابراین جمع آوری عقرب‌ها باعث افزایش آفات و رشد روز افزون استفاده از سموم در کشور می‌شود.

***

دباغ منش کارشناس آزمایشگاه حشره شناسایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دوره آموزشی شناسایی و صید عقرب در شیراز گفت:

زهر عقرب برای ساخت پادزهر و درمان بیماریهایی مانند دیابت، سرطان و رماتیسم کاربرد دارد. وی افزود: در ایران ۶۰ گونه عقرب وجود دارد که زهر ۴ نوع آن بسیار ارزشمند است و ما در این دوره به ۵۰ کارآموز از سراسر کشور چگونگی شناسایی، صید، پرورش و زهر گیری از عقرب را به صورت عملی یاد میدهیم.

وی بیان کرد: زهر عقرب برای ساخت پادزهر و دارویی برای درمان دیابت، سرطان و رماتیسم استفاده میشود.

کارشناس آزمایشگاه حشره شناسایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: به افرادی که در این دوره نمره لازم را کسب کنند مجوز پرورش عقرب اعطا می شود.

***

راه پر پیچ و خم پرورش عقرب

دکتر روح الله دهقانی، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی کاشان در رشته حشره شناسی پزشکی است گفت:

مشکل اینجاست که هنوز ابعاد زیستی زندگی گزدم نیاز به مطالعه دارد طول عمر و دوره زندگی آن به خصوص گونه های ایرانی به طور دقیق روشن نیست و برای پرورش آن اطلاعات بسیاری نیاز است. پرورش دهندگان احتمالی آینده باید با ویژگی های زیستی و رفتاری این جانور به خوبی آشنا و آگاه شوند تا به توانند از این جانور بهره مندی مناسب داشته باشند در ضمن تا حد امکان کمترین میزان آسیب را به آن وارد کنند.

همچنین برای زهرگیری از آن امکانات، تکنولوژی و افراد متخصص نیاز است چون میزان سم این موجودات بسیار اندک است و بر اساس گزارش در گونه های ایرانی شایع در کشور به طور متوسط از هر نمونه گزدم ۱ صدم میلی گرم تا حدود ۲ میلی گرم زهر خشک با روش الکتروشوک بدست می آید. یعنی این که برای تهیه یک گرم زهر خشک از گونه های مختلف از حدود ۵۰۰ نمونه تا ۱۰۰ هزار نمونه گزدم مورد نیاز است.

دهقانی اضافه کرد: برای مثال برای تهیه یک گرم زهر خشک “ادنتوبوتوس دوریه” ۲۰۰۰ نمونه باید به روش الکتروشوک دوشیده شود که قیمت هر گرم بر اساس گزارش های غیر مستند و در دسترس از آن ۸ تا ۱۲ هزار دلار هم خریداری می شود. البته باید توجه داشت قیمت ممکن است برای هر گونه متغیر باشد لذا از نظر اقتصادی خیلی ارزشمند است ولی صبوری، بردباری و ظرافت در استحصال آن بسیار اهمیت دارد.

وی ابراز داشت: موضوع اهمیت اقتصادی زهر گزدم ها، موضوع نسبتاً جدیدی است و نیاز است که مسئولان در سطح کلان مانند وزرات بهداشت و وزرات کشاورزی بدان توجه کنند و شرایط را به گونه ای فراهم کنند تا کسانی که دانش و آگاهی لازم را دارند، بتوانند استفاده از این موهبت خدائی را توسعه دهند.

منبع: فارس