دسر برای شب یلدا چی درست کنم؟

دسر تک نفره شب یلدا ، دسر شب یلدا با بیسکویت ، دسر یخچالی برای شب یلدا ، دسر یلدایی آسان ، دسر یلدایی عروس ، دسرهای لیوانی شب یلدا ، زیباترین دسرهای یلدایی ، شیرینی و دسر شب یلدا

حتما که با نزدیک شدن به آخر فصل زیبای پاییز و طولانی‌ترین شب سال یعنی شب یلدا، سوالاتی از قبیل “برای شب یلدا چه کار کنیم؟”، “چه چیزی برای شب یلدا لازم است؟”، “کارهایی که در شب یلدا انجام می شود چه هستند؟”، “چگونه شب یلدا را تزیین کنیم؟”، “لیست خوراکی‌های شب یلدا چیست؟” و موارد مشابه، برای شما نیز به عنوان یک ایرانی اصیل پیش آید. در این مقاله سعی شده است با ارائه اطلاعات جالب و مهم مثل “ریشه و علت نامگذاری یلدا”، “تاریخچه و معنای یلدا”، “کارهای شب یلدا”، “خوراکی‌های شب یلدا”، و … به شما کمک کنیم بهترین شب یلدا را برای خود و خانواده رقم بزنید.

شب یلدا ۱۴۰۰ چه روزی است؟

همانطور که میدانید طولانی ترین شب سال، آخرین روز پاییز است یعنی ۳۰ آذرماه که در تقویم هم ثبت شده است. شب یلدای سال ۱۴۰۰ سه شنبه شب خواهد بود.

ریشه و تاریخچه‌ی شب یلدا

شب چله، به عنوان یکی از شب‌های مقدس در ایران باستان بوده و در تقویم ایرانیان باستان در زمان داریوش یکم به ثبت رسیده است.

چله و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی پی ‌بردند که کوتاه‌ترین روز سال، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن، روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاه‌تر، از همین رو آن را شب زایش خورشید (مهر) نامیده و آن را آغاز سال قرار دادند. کریسمس مسیحیان نیز ریشه در همین اعتقاد دارد.

برای گذشتگان تاریکی نماینده اهریمن بود پس طولانی‌ترین شب سال برای ایرانیان نحس بوده است. به همین دلیل آریایی‌ها آتش روشن می‌کردند، تا از اهریمن در امان باشند و دور هم جمع شده و شب را با خوردن، شادی و پایکوبی می‌گذراندند و در سفره‌های خود هرآنچه که نگهداری شده بود از جمله میوه‌های خشک قرار می‌دادند.

یلدا به زمان بین غروب آفتاب از آخرین روز ماه آذر تا طلوع آفتاب در اول ماه دی گفته می‌شود. شب یلدا یا شب چله یکی از جشن‌های ایرانی است.

ایرانی‌ها در شب چله، معمولا سفره‌ای پهن کرده و با خوردن میوه، تنقلات و با خواندن شاهنامه و گرفتن فال حافظ، اوقاتی دلپذیر و خاطره‌ای به‌یادماندنی برا خود می‌سازند. شب یلدا را شب میلاد خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ هم می‌دانند.

“یلدا” برگرفته از واژه‌ی سریانی به‌ معنی زایش، و شب چله هم معنی شب یلدا است، ۴۰ روز اول زمستان را چله بزرگ و ۲۰ روز بعد را چله کوچک می‌گویند. نام درست این شب، واژه‌ی پارسی «چِلّه» است، زیرا یک آیین ایرانی‌ است.

دو روایت معروف در خصوص شب یلدا وجود دارد، اولین روایت این است که در این شب مهر، میترا (به معنی دوستی و خورشید و از ایزدگان زرتشتیان) به جهان بازمی‌گردد و  روایت دوم این است که در شب یلدا، پیامبری زاده می‌شود و او را دو دلفین از آب بیرون می‌آورند. چون در آئین مهر، آب با ارزش بوده است.

آداب و رسوم و چیدن سفره شب یلدا 

در شب یلدا اعضای خانواده و فامیل دو رهم جمع می‌شوند و این شب را جشن می‌گیرند. این جشن گرفتن را با کارهایی مانند آجیل خوردن، انار و هندوانه و میوه خوردن، دسرهای مناسب شب یلدا خوردن، شام دورهمی خوردن، بازی کردن، شعر خواندن و فال حافظ گرفتن، درست کردن تزیین‌ها و کاردستی‌های یلدایی و … خاطره‌انگیز می‌سازند.

دغدغه‌ی خیلی از تازه‌عروس‌ها و خانم‌های کدبانو این است که چه کاری در شب یلدا انجام دهند، شام چی بپزند و یا چه دسرهایی درست کنند. ما به شما همه‌ی نکات ویژه و کارهایی که باید برای این جشن زیبا بکنید یادآور می‌شویم.

سفره شب چله، میَزد نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک و آجیل (به زبان زرتشتیان لُرک) به افتخار جشن مهر می‌شده است.

ایرانی‌ها امروزه با تنقلات و آجیل و میوهای فصلی و غیرفصلی مثل هندوانه و دسرهای خوشمزه و تزئین‌های ژله سفره‌ی شب یلدای خود را زیباتر می‌کنند.

ژله هندوانه مناسب برای شب یلدا

برای این ژله به سه تا قالب با سه سایز مختلف احتیاج داریم  و از یه قابلمه بزرگ و دو سایز بعدی کوچیکتر رو از قالب فلزی کیک استفاده میکنیم.

ژله قرمز هر طعمی که دوست دارید یک بسته
ژله سفید الوئه ورا نصف بسته
ژله سبز طالبی یک بسته
بستنی حدودا نصف لیوان

طرز تهیه :
اول ژله سبز رو با یک لیوان اب جوش خوب مخلوط کنین وقتی همه ذراتش آب شد بزارین کاملا سرد بشه بعد دو تا سه قاشق بستنی بهش اضافه کنین تا کمی مات بشه.
قالب بزرگتر رو انتخاب کنین و کل قالب رو چرب کنین . بعد قالب دومین سایز رو انتخاب کنین و دیواره بیرونی رو چرب کنین قالب دومی رو داخل قالب بزرگتر قرار بدین و جوری قالب رو تنظیم کنین که دقیقا وسط قرار بگیره و دورتا دورش خالی بمونه و برای اینکه قالب تکون نخوره داخلش اب میریزیم  تا سنگین بشه بعد ژله سبز رو دور تا دور قالب که خالی مونده میگذاریم و در یخچال  قرار می دهیم تا سفت بشه بعد اب سرد رو از قالب وسطی خالی کردم و کمی اب گرم میریزیم وقتی قالب از ژله باز شد قالب وسطی رو بیرون میاوریم .
حالا ژله دوم یعنی نصف بسته ژله الوورا رو با نصف لیوان اب جوش مخلوط میکنیم و میگذاریم  کامل سرد بشه بعد کمتر از نصف لیوان بستنی اضافه میکنیم .
قالب کوجیکتر رو بگیرین و دیواره بیرونی رو چرب کنین و دوباره وسط قالب بزرگ قرار بدین تا دور تا دورش به اندازه مساوی خالی بمونه و داخلش کمی اب بریزین تا سنگین بشه و تکون نخوره ژله الوررا رو که اماده کردین اروم اروم با قاشق جای خالی بریزین بعد بزارین یخچال تا سفت بشه دوباره همون مراحل قبلی اب سردو خالی کنین و کمی اب گرم بریزین قالب که ازاد شد بیرون بیارین.

حالا وسط ژله خالی مونده که ژله قرمز (شاتوت)رو با یک لیوان و نصف یا کمتر اب جوش مخلوط کنید  سرد شد اروم ریختم وسط قالب دوباره در یخچال قرار دهید تا سفت بشه .بعد چند ساعت از قالب بیرون میاوریم  برش میزنیم  با قلمو و رنگ سبز روی قسمت پوسته شیارهای پر رنگ درست میکنیم  تا شبیه پوسته هندوانه بشه و برای تخم هندونه ها از ترافل استفاده مینماییم.

دسر لبو مناسب برای شب یلدا

مواد لازم:

لبوی متوسط پخته شده ۲عدد

شیر ۴ /۱ لیوان

آبجوش ۳ /۱ لیوان

شکر ۲ /۱ لیوان

پود ژلاتین ۲ ق غ

آب سرد ۶ ق غ

طرز تهیه:

در ابتدا پودر ژلاتین رو با آب سرد حل می کنیم و روی بخار کتری بنماری میکنیم تا صاف شود.

لبوی پخته شده را با میکس خوب خرد و له میکنیم تا به صورت پوره در بیاد.

شکر و آبجوش رو حل میکنیم و به لبوها اضافه میکنیم بعد  شیر و ژلاتین بنماری رو هم اضافه می کنیم و خوب میکس می کنیم تا صاف و یکدست شود

بعد داخل قالب مورد نظر( یا تک نفره یا بزرگ )رو به اندازه ۳ /۲ قالب از مواد ریخته و یک ساعت در یخچال می گذاریم تا سفت شود مواد لایه دوم دسر سفید  پنیر خامه ای ۱۰۰ گرم، وانیل ۸ /۱ ق چ، شیر ۲ /۱ لیوان خامه صبحانه ۲ /۱ لیوان پودر قند ۴ ق غ پودر ژلاتین ۲ ق غ ، آب سرد ۶ ق غ پودر ژلاتین و آب سرد را می گذاریم تا بنماری شود.خامه و شیر و پودر قند و وانیل رو داخل ظرفی ریخته با هم زن میزنیم تا سفت  شود بعد ژلاتین بنماری رو بهش اضافه می کنیم و میزنیم تا یکدست بشه مواد بعد روی لایه لبوی سفت شده می ریزیم و میزاریم سفت بشه و خودش رو بگیره

تارت شکلاتی ویژه شب یلدا

مواد لازم:

بیسکویت پتی بور ۲ بسته

کره ۱۳۰ گرم

خامه‏ صبحانه ۲۰۰ گرم

شکلات تخته ای ۲۰۰ گرم

انار دان شده به مقدار لازم

طرز تهیه:

۱- دو بسته ۱۳۰ گرمی بیسکوییت پتی بور شکلاتی یا ساده رو پودر کرده.

۲- ۱۳۰ گرم کره رو ذوب کنید

۳- بعد کره ذوب شده رو به بیسکویت پودر شده اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.

۴- برای داشتن کراست تیره تر میتونید پودر کاکائو اضافه کنید یا طبق سلیقه پودر کاکائو رو حذف کنید‌.

۵- حالا مخلوط بیسکوییت و کره رو داخل قالب تارت بریزید(قالب تارت بهتره کف متحرک داشته باشه )کف و دیواره رو خوب پرس کنید و قالب را در یخچال قرار دهید تا کاملا کراست سفت و سرد بشه

۶- ۲۰۰ گرم شکلات رو تکه تکه کنید (درصد شکلات به ذائقه شما بستگی دارد)

۷- ۱ بسته خامه صبحانه ۲۰۰ گرمی را در کاسه ریخته و گرمش کنید سپس شکلات خرد شده را در خامه داغ بریزید و هم بزنید تا کاملا ذوب و یکدست بشه.

۸- قالب تارت رو از یخچال دربیارید و با شکلات داخل تارت رو پر کنید و برای ۱۵ دقیقه داخل یخچال قرار دهید

۹- اگر بیشتر از ۱۵ دقیقه تارت توی یخچال بمونه شکلات خیلی سفت میشه و دانه های انار روی شکلات نمیچسبن حالا دانه های انار رو روی تارت ریخته و برای حداقل ۴ ساعت در یخچال بگذارید

۱۰- یک ربع قبل سرو تارت رو از یخچال خارج کنید تا راحت اسلایس شود.

چیزکیک انار و پنیر ویلی ویژه یلدا

مواد لازم:

‌آب انار ۲ لیوان

شکر یک لیوان

شیر نصف فنجان

کره ذوب شده ۶۰ گرم

پودر بیسکوییت ۱۰۰ گرم

دانه انار مقداری برای سرو

پنیر خامه‌ای ویلی ۶۰۰‌ گرم

پودر ژلاتین ۲ قاشق سوپ‌خوری

نشاسته ذرت ۲ قاشق سوپ‌خوری

طرز تهیه:

بیسکویت و کره ذوب شده رو با هم مخلوط کنید. مخلوط رو بین قالب‌های کاپ‌کیک تقسیم کنید و با پشت قاشق فشار بدید تا به هم بچسبن.

آب انار و نشاسته ذرت رو با هم مخلوط کنید و همراه شکر، روی حرارت ملایم قرار بدید تا بجوشه و تبدیل به شربت غلیظ بشه.

شیر و پودر ژلاتین رو با هم مخلوط کرده و بذارید چند دقیقه بمونه تا ژلاتین باز بشه؛ بعد به روش بن‌ماری یا درون مایکروفر ذوب کنید.

پنیر خامه‌ای ویلی رو با مخلوط ژلاتین به‌کمک همزن برقی بزنید تا یک‌دست بشه و بعد به ۲ قسمت مساوی تقسیم کنید.

مقداری از شربت انار رو برای سرو کنار بذارید. ‌

‌به کاسه اول مخلوط پنیر، نصف شربت انار باقی‌مانده رو اضافه کنید. به کاسه دوم، ۳ تا ۴ قاشق سوپ‌خوری شربت انار را اضافه و خوب مخلوط کنید. مخلوط پنیری تیره رنگ رو کف ظرف ریخته و مایه پنیری روشن رو روش بریزید و یک ساعت در یخچال بذارید.

چیزکیک با پنیر ویلی، آماده است!

بعد از سپری‌ شدن این مدت، کیک پنیری رو از قالب خارج و همراه شربت و دانه‌های انار تزیین و سرو کنید.

چیزکیک با پنیر ویلی، آماده است!

دسر یوگو لبو یلدایی

مواد لازم :

لبو: ۴۰۰ گرم

شکر یا عسل : چند قاشق

ماست پرچرب : ۳ ق غ

خامه صبحانه: ۱ ق غ

پودر ژلاتین: ۳ ق غ

آب یا شیر یا آب لبو ¼  پیمانه

طرز تهیه :

چغندرها را خوب بشویید و با کمی آب اجازه دهید چند ساعتی بپزند. در اواخر پخت کمی شکر یا نبات اضافه کنید که شیرین شوند.

پودر ژلاتین را روی آب یا شیر یا آب لبو بپاشید تا اسفنجی شود سپس بن ماری کنید تا کاملا شفاف شود.

لبوها را پوست بگیرید و خرد کنید و داخل مخلوط کن ریخته ، ماست و خامه و بر حسب ذائقه مقداری شکر یا عسل و ژلاتین را اضافه و خوب مخلوط کنید.

مواد را در قالب های دلخواه ریخته و در یخچال قرار دهید تا کاملا سفت شود.

سپس از قالب خارج کرده و سرو کنید.

به علت وجود خامه ، قالب نیازی به چرب کردن ندارد ولی میتوانید کمی قالب را چرب کنید و میتوانید خامه را تا ۲ ق افزایش دهید.

اگر طعم لبو را دوست دارید طعم این دسر نیز برایتان خوشایند خواهد بود.

حتما از ماست های همزده و پر چرب مثل یوگو ماست استفاده کنید.

دسر کراست ویژه یلدا

مواد لازم

بیسکوییت پتی بور شکلاتی: ۲ بسته

کره آب شده: ۷۰ گرم

دنت شکلاتی: نصف بسته

مواد فیلینگ

پنیر خامه ای: ۲۰۰ گرم

خامه قنادی: ۳۵۰ گرم

پوره خرمالوی رسیده بدون پوست: یک لیوان

پودر ژلاتین : ۲ ق غذاخوری

آب جهت بنماری پودر ژلاتین: نصف لیوان

برای تزیین خرمالوهایی که زیاد شل نباشند

ابتدا بیسکوییتهارو با غذاساز یا گوست کوب کاملا پودر کنید بعد با کره و دنت مخلوطش کنید حالت خمیری مانندی میشن .بیسکویتها رو کف قالب تارت ریخته و خوب به کف و دیواره های قالب منسجم کنید و فشار بدین تا موقع از قالب در اوردن تارت کمتر به مشکل بر بخورید.

قالب تارت رو نیم ساعت داخل یخچال بزارید

مواد فیلینگ رو آماده کنید

ابتدا پودر ژلاتین و اب رو بنماری کنید.

خامه قنادی رو کمی با همزن بزنید تا پف کنه بعد با پنیر خامه ای و پوره خرمالو مخلوطش کنید. پودر ژلاتین بنماری شده که مقداری از دما افتاده و سرد شده رو به بقیه مواد اضافه کنید و دوباره هم بزنید .در اینجا از مواد فیلینگ بچشید اگر شیرین تر دوست دارید بهش کمی پودر قند اضافه کنید من همیشه از خامه قنادی استفاده میکنم و زیاد شیرینش نمیکنم ذائقه ای هست و میتونید با سلیقه خودتون شیرینیش رو تغییر بدین یا حتی از پوره ی میوه ی دیگری استفاده کنید البته میوه خیلی ابکی نباشه

میتونید یک قطره رنگ خوراکی نارنجی هم به موادتون بزنید تا رنگش بیشتر بشه این مقدار خرمالو یه نارنجی کم رنگ به مواد فیلینگتون میده اینم سلیقه ای هست

مواد پنیری رو روی کراست یا پایه بیسکوییتیمون میریزین و روش رو کمی صاف میکنیم .سپس در یخچال گذاشته بمدت چهارساعت تا فیلینگ خودش رو بگیره و سفت بشه

خیلی از دوستان برای در اوردن تارت از قالب مشکل دارند .اول اینکه کف قالب مخصوص تارت جدا شونده هست و راحت از قالب جدا میشه و اگر خیلی میترسید یک ساعت اخر رو بجای یخچال داخل فریزر بزارید تا خوب خودش رو بگیره بعد راحتتر از قالب خارج میشه ولی یادتون باشه چون داخل فریزر بود کمی قبل از سروش تو دمای محیط بمونه بهتره و توصیه میکنم زیاد طولانی تو فریزر نزارید چون بعدا دسرتون اب میندازه

روی دسرتون رو با خرمالو تزیین کنید

دسر نارنگی شیر نارگیل

ابتدا سه قاشق غذاخوری پودر ژلاتین رو داخل نصف لیوان آب جوش حل کردم و روی بخار کتری گذاشتم تا تمام ذرات ژلاتین به صورت کامل حل بشن.

سه پیمانه شیر پر چرب و سه چهارم پیمانه شکر رو با هم مخلوط کردم و روی حرارت ملایم گذاشتم تا دانه های شکر حل بشه. ژلاتین و آب رو به مخلوط شیر و شکر اضافه کردم. کمی وانیل و پنج قاشق غذاخوری نارگیل به موادم اضافه کردم و شعله رو خاموش کردم.

چند عدد نارنگی بر میداریم و از وسط نصف کرده و کف قالب میگذاریم.

روی هرکدام از نارنگی ها دو قاشق از مواد شیری میریزیم و پنج دقیقه توی یخچال قرار میدهیم که یه کم نیم بند بشه و نارنگی ها کف قالب فیکس بشن. این کار باعث میشه که نارنگی ها روی ظرف شناور نشن.

بعد از پنج دقیقه از یخچال خارج کرده  و دو ملاقه از مواد شیری رو ریختم و دوباره داخل یخچال میگذاریم.

یه کم که نیم بند شد ، نارنگی های دیواره رو میگذاریم و کمی از اون رو داخل مواد فرو بردم. مجددا ده دقیقه داخل یخچال گذاشته  تا فیکس بشه.

وقتی مطمئن شدیم  تمامی نارنگی ها به ظرف فیکس شدن، بقیه موادم رو ریختم و داخل یخچال میگذاریم.

بعد از حدود دو ساعت ژله پرتقالی که آماده کرده بودم و خنک شده بود رو هم روی مواد میریزیم.

منبع : غذاکده