آمپاس یعنی چی (معنی قمپز ، ضرس قاطع ، لغز خواندن)

0

آمپاس یعنی چی ، آمپاس بع چه معناست ، قمپز در کردن به چه معناست ، قمپز چیست ، قمپز در کردن یعنی چه قمپز در نکردن ، قمپز در می کند ، معنی قمپز در نکن ، معنی چند واژه و اصطلاح (آمپاس ـ ضرس قاطع ـ ان قلت ـ شائبه ـ قمپز ـ مَغلَطه)

دایره المعارف سریال دودکش

«خدایا ما را بخاطر قمپوزهایی که تابه حال در کردیم و لُغُزهایی که خواندیم ببخش و بیامرز و در آمپاس قرارنده… الهی آمیییین».شاید اگر این پیامک بامزه، یک ماه زودتر میان مردم دست به دست می شد، کسی نمی توانست زیاد از مفهومش سردربیاورد. اما وقتی  این اصظلاحات در ماه مبارک رمضان هرشب بارها و در موقعیت های مختلف، در سریال «دودکش» و از زبان شخصیت اصلی سریال شنیده می شود، خیلی زود ان را تبدیل به تکه کلام های محبوب میان مردم کرده است. اما این تکه کلام ها چه معنایی دارد و در چه مواردی گفته می شود؟

لغز خواندن قمپز در کردن ضرس قاطع ان قُلت آوردن آمپاس

معنی قُمپُز در کردن

این اصظلاح از زمان جنگ دولت عثمانی با ایران مورد استفاده قرار گرفت. قمپزنوعی توپ جنگی سَرپُر بود که دولتِ امپراطوری عثمانی در جنگهایش با ایران به کار می برد. قمپز اما برخلاف توپ های جنگی دیگر، هیچ اثر تخریبی نداشت و تنها در نقاط کوهستانی شلیک می شد تا با کمک پژواک صدا در کوهستان،صدای مهیبی تولید کند و موجب رعب و وحشت سربازان ایرانی شود. این توپ گلوله ای نداشت و فقط در آن مقدار زیادی باروت می ریختند و پارچه های کهنه و مستعمل را  با سُنبه داخل آن می کردند و می کوبیدند تا کاملا سفت و محکم شود و سپس آن را شلیک می کردند. چندی بعد که ایرانیان به ماهیت دروغین و توخالی این توپ ها پی بردند، اصطلاح «قمپز در کردن» را برای ادعایی که سروصدای زیادی دارد  اما بی اثر و دروغین است به کار می بردند.

معنی لُغُز خواندن

در لغت نامه دهخدا، معنای لغز که از نظر دستوری «مصدر مرکب» تعریف شده، این طور بیان شده است:«بر کسی عیب گرفتن, به کنایه از کسی بد گفتن, کرکری خواندن.» اصطلاح لغز خواندن وقتی استفاده می شود که کسی از روی دشمنی یا حسادت و مدعی بودن، حرفی بزند یا از کسی بدگویی کند. هرچند گفته می شود لغز، نام دیگر علم «منطق» هم بوده است و فیلسوفان باستان علم منطق را به نام لغز می خواندند. شاید به همین دلیل باشد که لغز را کلام پیچیده و غیرقابل درک هم معنا کرده اند.

ان قُلت آوردن به چه معناست

ریشه این واژه عربی از یک جمله آمده است. در واقع معنای واژه به واژه این عبارت، «اگر تو بگویی» است. این  تکه کلام وقتی به کار می رود که مخاطب سعی در ایرادگرفتن و اشکال تراشی  بیهوده از حرف های گوینده  و یا کار و عمل او را داشته باشد. آن موقع است که گوینده تذکر می دهد:«ان قلت نیار»!

معنی آمپاس چیست

شاید مورد استفاده ترین اصطلاح میان تکه کلام های سریال دودکش، همین اصطلاح باشد. آمپاس از واژه آلمانی Engpass  پرفته شده و وارد زبان فارسی شده است. این واژه آلمانی در لغتنامه دهخدا به معنای تنگنا ، فشار و کار انجام شده آمده است.

آچمز به چه معناست

شطرنج بازها این اصطلاح را خیلی خوب می شناسند. این اصطلاح که ریشه ترکی دارد، در شطرنج وقتی استفاده می شود که یکی از مهره های شطرنج در موقعیتی قرار می گیرد که اگر حرکت داده شود، مهره شاه در موقعیت کیش قرار می گیرد و بنابراین چاره ای ندارد جز این که یا از جایش حرکت نکند و یا این که مهره شاه به خانه های دیگر منتقل شود تا از خطر کیش دور شود. معمولا مهره هایی که در موقعیت آچمز قرار می گیرند، با همین ترفند توسط حریف از جریان بازی خارج می شوند. بنابراین اصطلاح آچمز شدن وقتی استفاده می شود که فردی در موقعیت انجام شده قرار بگیرد و چاره ای نداشته باشد جز این که کاری را به اجبار انجام دهد. معنای لغوی آچمز در زبان ترکی هم «بازنشدنی» است.

ضرس قاطع به چه معناست

این اصطلاح از دو واژه تشکیل شده. ضرس به معنای دندان تیز و برنده است. اما این اصطلاح دوکلمه ای وقتی به کار می رود که بخواهند از چیزی، حرفی یا کاری با قاطعیت دفاع کنند. آن موقع است که می گویند:«به ضرس قاطع می گم …»

معنی چند واژه و اصطلاح (آمپاس ـ ضرس قاطع ـ ان قلت ـ شائبه ـ قمپز ـ مَغلَطه)

آمپاس : از واژه آلمانی Engpass در فارسی وارد شده که به معنای « تنگنا »  می باشد. مترادف انگلیسی آن Bottleneck می باشد.

آمپاز ( آمپاس ) :  تلفظ عامیانه کلمه انگلیسی Impasse هست.

Impasse به این معنی است : دشواری، تنگنا، وضعیت بُغرَنج ،حالتی که از آن رهایی نباشد.

بنابراین « تو آمپاز ماندن » رو به معنی « در تنگنا قرار گرفتن » می توان تعبیر کرد.

ضرس : (فرهنگ فارسی معین)  (ض ) [ ع . ] (اِ.) دندان آسیا. ج . اضراس ، ضروس ؛ به ~ قاطع از روی یقین ، « با کمال اطمینان »

املای صحیح ضرس قاطع :

بعضی به اشتباه می نویسند ( ضرث ـ زرث ـ زرص ـ … ) قاطع، اما صحیحش هست : ضرس قاطع

ضرس به تنهایی یعنی دندان آسیا

« به ضرس قاطع » یعنی « به یقین »

 

لوقوز (Loghoz) : به معنای «پرادعایی کردن» و تلویحا به معنای «چاخان کردن» و «خالی بستن» و املای صحیح آن «لغز» و فعل آن «لغز خواندن» است.

قُمپز : به معنای «ادعای پوچ» و معادل لغت های انگلیسی «Boast» و «Bullshit» و « قمپز در کردن » به معنای «دعوای دروغین کردن » است.

ان قلت : به معنای «بیان اشکال و ایراد بر مطلب و سخنی » و گاهی به معنی  « به نوعی گیر دادن » است.

این واژه، اصطلاحی عامیانه است.این واژه به «فرهنگ واژه یاب» وارد نشده است و بنابر شواهد؛ به تازگی به «لغت نامه ی دهخدا» اضافه شده است و هنوز هیچ کسی برای آن معنی ننوشته است.

توضیح بیشتر آن که «لُغُز» و «قُمپُز» تلویحا هم معنی است.

مَغلَطه :

لغت نامه دهخدا

مغلطه. [ م َ ل َ طَ / طِ ] (از ع ، اِ) کلامی که مردمان بدان در غلط و اشتباه افتند.

(از ناظم الاطباء).

فرهنگ فارسی معین

(مَ لَ طِ) [ ع . مغلطه ] (اِ.) سخنی که کسی را به غلط و اشتباه بیندازد.

فرهنگ لغت عمید

(اسم) [عربی: مغلطَه، جمع: مغالیط] (maqlate) سخنی که کسی را به غلط و

اشتباه بیندازد.

شائبه : ( اسم ) ۱ – ( اسم ) مونث شایب . ۲ – ( اسم ) عیب وصمت . ۳ – شک گمانجمع : شوایب ( شوائب )   لغت نامه دهخدا : ( شائبه )حادثه ٔ دوران . (لغت نامه ٔ مقامات حریری ). هول . (اقرب الموارد).    آمیختگی . (آنندراج ). آمیزش . (منتهی الارب ). ||    آمیزش چیز بد در چیز بهتر. (غیاث ). آلودگی . (منتهی الارب ). ||     عیب . (از اقرب الموارد).

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ