تونی مندز، جاسوس معروف آمریکا خودکشی کرد +عکس

علت مرگ طراح عملیات «فرار جاسوسان آمریکایی از ایران» چیست؟

آنتونیو جوزف (تونی) مندز (انگلیسی: Tony Mendez; ‏ ۱۵ نوامبر ۱۹۴۰ – ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹) مأمور سابق سازمان جاسوسی آمریکا بود. او متخصص تغییر قیافه، جعل و عملیات نجات بود. یکی از مهمترین عملیات او بیرون آوردن شش جاسوس آمریکایی از ایران بود که در اشغال سفارت آمریکا ، دستگیر نشده بودند.

تونی مندز در شهر ایورکا از ایالت نوادا و در سال ۱۹۴۰ از پدری به نام جان جورج مندز (۱۹۴۳-۱۹۱۷) و مادری به نام نووا ژوئن تونگون (۱۹۹۵-۱۹۱۹) متولد شد. پدرش مکزیکی تبار و مادرش دارای تبار ایتالیایی، فرانسوی و ایرلندی بود.

تحصیل و اشتغال

هنگامی که مندز نوجوان بود، خانواده اش به کلرادو نقل مکان کرد. پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان، او به تحصیل در رشته هنر در دانشگاه کلرادو پرداخت.

وی پس از اتمام تحصیل، نخست در یک شرکت بزرگ هوا-فضا، به نام (Martin Marietta)، به عنوان طراح تبلیغاتی مشغول به کار شد. وی در سال ۱۹۶۵ توسط سازمان اطلاعات مرکزی CIA استخدام شد و به عنوان یک هنرمند جاسوسی برای بخش خدمات فنی تبدیل شد. مندز به عنوان یک افسر سیا در جنوب آسیا، آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه کار کرد. کار او در این سازمان اغلب او را مجبور به جعل اسناد، تغییر چهره و دیگر کارهای گرافیکی مربوط به جاسوسی میکرد. او ۲۵ سال در CIA خدمت کرد.

ازدواج و خانواده

مندز از همسر اولش، کارن، سه فرزند داشت. همسر اول وی، کارن مندز در سال ۱۹۸۶ از سرطان فوت کرد. یک پسر آنها به نام یان در سال ۲۰۱۰ درگذشت. پسر دیگر آنها، آنتونیو توبیاس مندز، مجسمه ساز شد. در اواسط دهه ۱۹۸۰ ، مندز با جونا هیستاند گوزر، همچنین یک افسر سیا، در بازسازی سازمان امنیتی ایالات متحده در اتحاد جماهیر شوروی و بعدا روسیه کار می کرد. وی در سال ۱۹۹۰ بازنشست شد و در سال ۱۹۹۱ با جونا ازدواج کرد و از او صاحب یک پسر شد.

نجات جاسوس ها

در زمان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، شش دیپلمات آمریکایی که در خارج از سفارت بودند به ساختمان سفارت کانادا در تهران رفتند و در آنجا پناه گرفتند.

در ژانویه سال ١٩٨١، تونی مندز، که تخصص او در عملیات به اصطلاح «استخراج» یا خارج کردن افراد در معرض خطر از کشورهای دیگر بود، مخفیانه به ایران سفر و با شش دیپلمات در سفارت کانادا دیدار کرد.

دولت کانادا موافقت کرد به این افراد گذرنامه کانادایی بدهد. این شش نفر با تظاهر به اینکه اعضای یک گروه کانادایی تهیه فیلم هستند و برای بررسی محل فیلمبرداری یک فیلم علمی-تخیلی به ایران آمده‌اند توانستند در روز ٢٨ ژانویه بدون برانگیختن سوء ظن ماموران امنیتی، در فرودگاه مهرآباد سوار هواپیمایی به مقصد زوریخ در سوئیس شوند و از آنجا به کشورشان فرار کردند.

پس از بازگشت به آمریکا، جیمی کارتر، رئیس جمهوری وفت آمریکا نشان “ستاره اطلاعات” را به مندز داد اما تمامی این ماجرا، از جمله اعطای این نشان، تا سال ١٩٩٧ محرمانه بود.

بیماری و مرگ

تونی مندز در تاریخ ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹ در سن ٧٨ سالگی خوکشی کرد و درگذشت. مندز در سال‌های آخر عمرش به بیماری پارکینسون مبتلا بود.

به گزارش رسانه‌های خبری، او در چند سال اخیر در یک مرکز ویژه این نوع بیماران در نزدیکی واشنگتن، پایتخت، زندگی می‌کرد. در برخی از ایالت‌های آمریکا و همچنین شهر واشنگتن، خودکشی مبتلایان به بیماری‌های غیر قابل درمان که ادامه حیات آنان دشوار است با کمک پزشک، جنبه قانونی دارد و مجاز است.