حقایقی درباره گروههای خونی
کارشناس دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران به معرفی گروههای خونی در بدن انسان پرداخت.
دکتر نگین بابادیپور در گفتوگو با ایسنا، در تعریف گروههای خونی عنوان کرد: ممکن است در سطح گلبول قرمز افراد، پروتئین خاصی وجود داشته باشد که “آنتی ژن” نامیده میشود. بر اساس وجود این آنتی ژنها بر روی گلبول قرمز افراد، چهار گروه خونی B , A ,AB و O به وجود میآید.
وی افزود: اگر از زمان تولد آنتی ژن A بر روی گلبول قرمز کسی وجود داشته باشد گروه خونی او A خواهد بود و در پلاسمای خون او آنتی بادی (پادتن) بر علیه گروه خونی B وجود دارد. درصورتی که آنتی ژن B بر روی گلبول قرمز موجود باشد، گروه خونی فرد B میشود و در پلاسمای خونش آنتی بادی (پادتن) علیه گروه خونی A وجود دارد. اما چنانچه هم آنتی ژن A و هم آنتی ژن B از بدو تولد بر روی گلبولهای قرمز افراد وجود داشته باشد، گروه خونی آنها AB خواهد شد و در پلاسمای خون آ نها هیچ آنتی بادی بر علیه آنتی ژنهای A و B وجود ندارد.
به گفته کارشناس دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران در صورتی که هیچ آنتی ژنی بر روی گلبول قرمز نباشد، گروه خونی این افراد O خواهد بود و پلاسمای آنها حاوی آنتی بادی (پادتن) بر علیه آنتی ژن های B و A است.
بابادیپور با بیان اینکه یکی از خصوصیات آنتی ژن این است که میتواند بدن را برای ساختن پروتئین دیگری به نام “آنتی بادی ” یا “پادتن” تحریک نماید، گفت: آنتی بادی نوعی پروتئین است که در پاسخ به تحریک یک آنتی ژن در بدن ساخته میشود و نسبت به آن واکنش نشان میدهد، به عنوان مثال اگر گروه خونی شما A باشد و به شما گروه خونی B تزریق شود چون این گروه خونی یک آنتی ژن جدید است که وارد بدنتان شده است، بنابراین بدن شما علیه گروه خونی B آنتی بادی میسازد و به این گروه خونی جدید واکنش نشان میدهد.
وی در توضیح اهمیت گروههای خونی برای بدن انسان گفت: اهمیت گروههای خونی زمانی مشخص میشود که فرد نیاز به تزریق خون پیدا کند و ناچار شویم به بدن او خون تزریق کنیم، در این صورت اگر به طور مثال گلبولهای قرمز فرد خوندهنده، آنتی ژن A داشته باشد (گروه خونی او A باشد)، در پلاسمای خونش آنتی بادی (پادتن) علیه گروه خونی B وجود دارد. بنابراین به محض ورود خون گروه B به بدن این فرد عوارض شدید ایجاد خواهد شد و حتی ممکن است منجر به مرگ گیرنده خون شود.
آزمایش سازگاری چیست؟/ چرا تزریق خون غیرهمساز، خطرناک و مرگافرین است؟
کارشناس دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران ادامه داد: برای جلوگیری از واکنش خطرناک بین آنتی ژنهای یک فرد با آنتی بادیهای فرد دیگر، قبل از اینکه یک بیمار خون دریافت کند در بانک خون بیمارستانها چند آزمایش انجام میشود که به آنها “آزمایش سازگاری” میگویند و پس از تکمیل آزمایشات، خون سازگار به بیمار تزریق میشود.
گروه خونی O، دهنده عمومی
بابادیپور با اشاره به اینکه بر روی گلبولهای قرمز افرادی که گروه خونی O دارند، هیچ آنتی ژنی وجود ندارد، گفت: بنابراین در مواقع ضروری میتوانیم گروه خونی O را به هر گروه خونی دیگری تزریق کنیم و این گروه خونی ” دهنده عمومی ” است. مثلا در یک حادثه منجر به خونریزی شدید، زمان بسیار مهم است و گاهی نمیتوانیم منتظر پیدا کردن خون هم گروه بمانیم در این گونه موارد در دسترس بودن خون گروه O میتواند تنها راه نجات باشد.
گروه خونی AB ، گیرنده عمومی
وی افزود: اما افرادی که دارای گروه خونی AB هستند هم آنتی ژن A دارند و هم آنتی ژن B و پلاسمای خون آنها بر ضد هیچ کدام از گروههای خونی آنتی بادی(پادتن) ندارد. بنابراین در مواقع ضروری با خیالی آسوده میتوانند از همه گروههای خونی دیگر خون دریافت کنند که به آنها ” گیرنده عمومی ” میگویند.
همه افراد باید گروه خونی و ارهاش خون خود را بدانند، زیرا هر انسانی ممکن است روزی نیاز به دریافت خون داشته باشد.