رونمایی از تقلب‌های جدید واردات کالا
شرق: مرکز پژوهش‌های مجلس با تشریح و رونمایی از هفت روش جدید به‌منظور تقلب در ثبت سفارش و واردات کالا به داخل کشور، پنج پیشنهاد به منظور مقابله با ضعف‌های سامانه ثبت سفارش ارایه کرد.
دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس در تشریح مشکلات سیستم ثبت سفارش در کشور، اعلام کرد: سیستم الکترونیکی ثبت سفارش کالا (ثبتارش) به منظور مکانیزه‌کردن فرآیندهای مختلف اعم از ثبت‌نام، ثبت سفارش و کارشناسی آن، مکانیزه‌ساختن ارتباطات با کاربران و در نهایت مکانیزاسیون ارتباطات سیستم با سازمان‌های مرتبط راه‌اندازی شده است. بر این اساس فرآیندهای اجرایی این سامانه شامل عضویت در سایت، ثبت سفارش جدید یا تقاضای افتتاح، ثبت کالا و مجوز، اخذ ایران‌کد و کد شبنم، بررسی‌کارشناس و تحویل برگه ثبت سفارش است. از این‌رو به‌منظور شناسایی کالاها در ثبتارش از دو سیستم کدگذاری شامل استاندارد HS و ایران‌کد استفاده میشود که با توجه به محدودیت‌هایHS، بهتر است که تمامی فرآیندهای وارداتی بر اساس ایران‌کد انجام شود.
«سامانه اظهارنامه خودکار» یا AMS در ایالات‌متحده آمریکا، «سامانه کنترل واردات» در اتحادیه اروپا و سامانه «اطلاعات تجاری پیش از ورود» یا ACIS در کانادا سامانه‌هایی هستند که مشابه با ثبتارش در ایران عمل می‌کنند.
از سوی دیگر سیستم الکترونیکی ثبت سفارش کالا (ثبتارش) به منظور مکانیزه‌کردن فرآیندهای مختلف اعم از ثبت‌نام، ثبت سفارش و کارشناسی آن، مکانیزاسیون ارتباطات با کاربران، مکانیزه‌کردن ارتباطات سیستم با سازمان‌های مرتبط و حذف سیستم‌های پیچیده کاغذبازی راه‌اندازی شده است.
در این میان برخی از مشکلات همچون استفاده از سیستم کدینگ HS به جای ایران‌کد، فروش برگه‌های ثبت سفارش، جعلی‌بودن پرفورما، عدم امکان اتکا به اطلاعات سامانه ثبت سفارش برای مدیریت تنظیم بازار، صدور ثبت سفارش و کارت بازرگانی به‌صورت کاغذی، جعلی یا مخدوش‌بودن برگه ثبت سفارش و استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌سال مصرف و ارایه مدارک جعلی احراز هویت برای دریافت کارت بازرگانی وجود دارد که منجر به سوءاستفاده از ضعف‌های موجود در این سیستم شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهادهایی برای اصلاح سیستم کنونی ثبت سفارش ارایه کرده که به شرح ذیل آمده است:
۱- ارتباط سیستمی بین ثبت احوال و سازمان‌های متولی واردات (ثبت سفارش، گمرک، بانک مرکزی و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران) به‌منظور احراز هویت متقاضیان.
۲- ارتقای فنی سامانه و تخصیص قسمتی از مبلغ دریافتی از بازرگانان به‌منظور پشتیبانی فنی سامانه.
۳- استفاده از ایران‌کد به‌جای HS
۴- حذف روال‌های کاغذی ثبت سفارش، کارت بازرگانی و اتصال پایگاه‌های اطلاعاتی ثبتارش و کارت بازرگانی، پورتال ارزی و گمرک و عدم نیاز به صدور کارت بازرگانی و برگه ثبت سفارش به صورت کاغذی.
۵- اتصال سامانه گمرک به سامانه ملی رهگیری کالا (موسوم به شبنم) برای صحت‌سنجی اطلاعات پروفرما و بی‌معنی‌شدن جعل پروفرما.