زرتشت در چه دوره ای می زیست
زرتشت در چه دوره ای می زیست
زمان ظهور زرتشت با همهٔ پژوهشهای دانشمندان قدیم و جدید، هنوز هم در پردهٔ ابهام است. در این مقاله دیدگاههای فراوانی که دربارهٔ تاریخ ظهور زرتشت وجود دارد، مطرح میشوند. بطورکلی برای تاریخ ظهور زرتشت سه حوزهٔ زمانی مختلف در نظر گرفته شدهاست.
برخی از مورخین سال تولد زرتشت را در ۱۰۰۰ پیش از میلاد تخمین زدهاند. زادروز زرتشت در بین پژوهشگران و تاریخدانان مبحثی مورد مباحثه و مجادله است. این تفاوت از ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ پیش از میلاد میباشد.
- زرتشت بیش از ۵۰۰۰ سال پیش از مسیح میزیستهاست.
- زرتشت حدود ۱۰ تا ۱۲ سده پیش از مسیح میزیستهاست.
- زرتشت بین ۵ تا ۶ سده پیش از مسیح میزیستهاست.
دیدگاه جامعهٔ زرتشتیان ایران
در برخی منابع و کتابهای جدید، زادروز او ۶ فروردین ۱۷۶۸ پیش از میلاد و تاریخ درگذشت او ۵ دی ۱۶۹۱ پیش از میلاد ذکر شدهاست. خاستگاه این دیدگاه محاسبات ذبیح بهروز پژوهشگر ایرانی میباشد که در کتابش «تقویم و تاریخ در ایران» به چند روش روز زایش و رصد منسوب به زرتشت را محاسبه کردهاست. چند دهه است که این محاسبات از سوی جامعهٔ زرتشتیان ایران به رسمیت شناخته شده و در گاهنماهای زرتشتی (مانند گاهنمای راستی) به کار میرود ولی این امر از قدمت تاریخی نزد زرتشتیان برخوردار نیست به گونهای که در نوشتههای تاریخی زرتشتیان پس از اسلام از گاهشماری یزدگردی بهره گرفته شدهاست. تولد زرتشت در ششم فروردین از باورهای تازه است. زرتشتیان هند چنین ادعایی را به رسمیت نمیشناسند.
جدول نظرات مربوط به زمان ظهور زرتشت
حوزهٔ زمانی | نام منبع یا نام محقق | پیشنهاد زمان ظهور زرتشت |
---|---|---|
بیش از ۵۰۰۰ سال پیش از مسیح | خانتوس لیدیایی | ۶۰۰ سال پیش از فتح یونان به دست خشایارشا در نسخههای دیگر این کتاب، عدد ۶۰۰۰ آمدهاست. برخی از دانشمندان عدد ۶۰۰ و برخی دیگر عدد ۶۰۰۰ سال را صحیح میدانند. |
ارسطو | ۶۰۰۰ سال پیش از افلاطون | |
حدود ده سده پیش از مسیح | بارتولومه | ۹۰۰ سال پیش از مسیح |
ادوارد مایر | اواخر هزارهٔ دوم و اوائل هزارهٔ اول | |
هانس هاینریش شدر | اواخر هزارهٔ دوم و اوائل هزارهٔ اول | |
کریستن سن | مابین ۱۴ تا ۱۰ سده پیش از میلاد | |
مری بویس | مابین ۱۴ تا ۱۰ سده پیش از میلاد | |
شهبازی | ۱۰۸۰ پیش از میلاد مسیح | |
سده ششم پیش از تولد مسیح | بندهشن | ۲۵۸ سال پیش از کشته شدن دارا (داریوش سوم) |
ارداویرافنامه | زمان بعثت ۳۰۰ سال پیش از اسکندر، زمان تولد ۶۶۰ پیش از تولد مسیح |
|
زاتسپرم | زمان بعثت ۳۰۰ سال پیش از اسکندر | |
ابوریحان بیرونی | ۲۵۸ سال پیش از اول تاریخ اسکندر منظور از زمان زرتشت مشخص نیست که تاریخ زایش اوست یا تاریخ به پیامبری رسیدن زرتشت از تاریخ اسکندر نیز مشخص نیست که آیا مقصود زمان فتح ایران بدست اسکندر است یا مرگ او یا اصولاً مراد تاریخ اسکندر یا تاریخ سلوکی است. |
|
مسعودی | ۲۵۸ سال قبل از اول تاریخ اسکندر | |
هرتسفلد | تولد زرتشت ۲۵۸ سال قبل از تاریخ سلوکی یا تاریخ منجمان بابل | |
تاریخهای پراکنده | جامعهٔ زرتشتیان ایران | زادروز زرتشت در ۱۷۶۸ پیش از میلاد |