تضاد اظهارات «سیف» با دیدگاههای ضد تورمی دولت
ادیب با انتقاد از نخستین اظهارات رئیس کل جدید بانک مرکزی در دفاع از دلار ۳۲۰۰ تومانی گفت: با اظهارات رئیس جدید بانک مرکزی، نرخ سود تسهیلات بانکها باید به ۷۳ درصد افزایش یابد.
محمدحسین ادیب اظهارداشت: رئیس کل جدید بانک مرکزی در اولین سخنان خود پس از انتصاب، اعلام کرده است که باید نرخ سود سپرده معادل تورم باشد که با شاخص بانک مرکزی در مورد تورم، نرخ سود سپرده باید ۴۵ درصد و نرخ پرداخت تسهیلات با لحاظ کردن هزینه‌های بانکها علاوه بر سود سپرده به ۷۳ درصد افزایش یابد.
• رئیس کل بانک مرکزی پس از اشراف بر این بانک مصاحبه کند
ادیب با انتقاد از اولین سخنان رئیس کل جدید بانک مرکزی گفت: اگر به جای مطالب رئیس کل جدید بانک مرکزی عدد گذاشته شود غیر عملیاتی بودن مطالب ایشان مشخص خواهد شد؛ بنابراین توصیه می شود ایشان هر نوع مصاحبه جدید در مورد عملکرد بانک مرکزی را پس از اشراف بر بانک مرکزی انجام دهند تا تجربه رئیس کل قبلی بانک مرکزی تکرار نشود.
وی با بیان اینکه کمک به افزایش نرخ ارز قابل دفاع نیست، گفت: «بعد از مصاحبه ایشان، نرخ ارز در بازار ۸۰ تومان افزایش یافت در حالی که نرخ ارز در بازار ۳۱۱۰ تومان بود ایشان ۳۲۰۰ تومان را نرخ قابل دفاع برای ارز اعلام کردند و بلافاصله نرخ در بازار تا عدد اعلامی ایشان افزایش یافت. »
* محاسبه نرخ سود متناسب با تورم در یکسال گذشته
ادیب گفت: با شاخص بانک مرکزی تورم در تیر ۹۲ نسبت به تیر ۹۱ حدود ۴۵ درصد بوده است اما پرداخت ۴۵ درصد سود به سپرده بر اساس ادعای رئیس کل جدید بانک مرکزی، غیر ممکن است.
وی افزود: بانکها حدود ۱۱ درصد از سپرده‌ها را تحت عنوان سپرده قانونی به بانک مرکزی پرداخت میکنند ، حدود ۳ درصد از سپرده‌ها نیز به صورت نقد در صندوق نگهداری میکنند و حدود ۱۴ درصد از سپرده‌ها به معوقه بانکی تبدیل می‌شود. هزینه عملیات بانکی نیز حداقل ۳ درصد است، لذا بانکها علاوه بر ۴۵ درصد سود به سپرده، حدود ۲۸ درصد هزینه های جانبی دیگر دارند لذا پرداخت تسهیلات باید بانرخی انجام شود که سود سپرده و هزینه جانبی را پوشش دهد که در عمل غیر ممکن است.
* مهار تورم با توقف پرداخت باقی مانده طرح مسکن مهر از محل منابع بانک مرکزی
ادیب گفت: عامل اصلی تورم در کشور، کسری طرح مسکن مهر و کسری سازمان هدفمند کردن یارانه است. تعهدات باقی مانده طرح مسکن مهر ۷ هزار میلیارد تومان و کسری سازمان هدفمند کردن یارانه بابت پرداخت یارانه نقدی بنا بر اظهار وزیر جدید اقتصاد و دارائی ۱۰ هزار میلیارد تومان است.
وی افزود: وزیر جدید مسکن و شهر سازی در مصاحبه با شبکه دو ضمن اینکه بر انجام تعهدات باقی مانده مسکن مهر تاکید کرد، جامعه را به بازنگری در مورد ادامه طرح مسکن مهر فراخواند و در این حوزه جامعه را به یک گفتگوی ملی دعوت کرد.
این کارشناس اقتصادی با پیش‌بینی امکان بازنگری در طرح مسکن مهر با توجه به اظهارات وزیر جدید راه و شهرسازی گفت: با یک تغییر کوچک در ضوابط طرح مسکن مهر ، امکان تامین ۷ هزار میلیارد تومان تعهدات طرح مسکن مهر از محل دیگری به استثنای بانک مرکزی که تورم زاست ، وجود دارد.
وی افزود: به هر سو اگر هدف دولت مهار تورم باشد، توقف پرداخت باقی مانده طرح مسکن مهر از محل منابع بانک مرکزی، تنها راه حل است. وزیر مسکن و شهر سازی اعلام کرد که بنابر اظهار رئیس کل قبلی بانک مرکزی ۴۰ درصد از رشد پایه پولی به سبب طرح مسکن مهر است و به زبان ساده ۴۰ درصد تورم ایجاد شده در کشور به سبب طرح مسکن مهر است
ادیب گفت: اگر دولت جدید یارانه نقدی به سه دهک بالای درآمدی را قطع کند و در کنار آن یارانه انرژی به سه دهک بالای درآمدی قطع شود، کسری سازمان هدفمند کردن یارانه صفر می شود و لذا دومین عامل تورم حذف خواهد شد.
وی اضافه کرد: اگر تامین کسری طرح مسکن مهر و سازمان هدفمند کردن یارانه از محل منابع بانک مرکزی متوقف شود، تورم در کشور تک رقمی خواهد شد.
* محاسبه نرخ سود متناسب با تورم در یکسال آینده
ادیب گفت: اگر تامین منابع طرح مسکن مهر از محل منابع بانک مرکزی ادامه نیابد و کسری منابع سازمان هدفمند کردن یارانه صفر شود( شروط تحقق مهار تورم بوسیله دولت جدید ) تورم به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می یابد و در این حالت، نرخ سود سپرده باید به کمتر از ۱۰ درصد کاهش یابد.
وی با بیان اینکه ایران دومین کشور دنیا طی ۱۳ سال گذشته در بالاترین تورم در جهان است افزود: در این وضعیت به سبب بالابودن انتظارات تورمی ، سپرده‌ها از بانکها خارج شده و به سمت ارز حرکت خواهد کرد. لذا استراتژی انطباق سود سپرده با تورم در سناریو اخیر نیز به افزایش سنگین نرخ ارز می انجامد.
• پرداخت سود به سپرده‌ها از محل تورم ممنوع!
این کارشناس اقتصادی گفت: اگر بانک مرکزی از طریق رشد پایه پولی، حجم اسکناس را افزایش دهد سودی که به سپرده گذار بوسیله بانکها پرداخت می‌شود از محل تورم خواهد بود. اما اگر چاپ اسکناس بوسیله بانک مرکزی از طریق پایه پولی متوقف شود، سودی که به سپرده‌گذار بوسیله بانکها پرداخت می‌شود باید با ارتقاء سطح بهره‌وری در بانکها یا ارتقاء سطح بهره وری وام گیرندگان جبران شود و اگر ارتقاء سطح بهره‌وری انجام نشود معوقات بانکی افزایش می‌یابد.
وی افزود: تا کنون سودی که بانکها به سپرده پرداخت می‌کردند از محل تورم پرداخت می‌شد. اما اگر استراتژی دولت جدید، مهار تورم باشد و کسری طرح مسکن مهر و یارانه نقدی از محل منابع بانک مرکزی متوقف شود و یک طرح جامع برای ارتقاء سطح بهره وری در کشور اجرا نشود ، معوقات بانکی به شدت افزایش خواهد یافت.
ادیب گفت: به عبارت دیگر، سودی که به سپرده پرداخت می‌شود از طریق تورم پرداخت نخواهد شد و فقط کسانی قادر به بازپرداخت نرخ بالای تسهیلات خواهند بود که که بالاترین بهره‌وری را داشته باشند و از آنجائی که یک طرح جامع برای ارتقاء سطح بهره وری وجود ندارد معوقات بانکی افزایش خواهد یافت.
• نرخ سود پیشنهادی
این کارشناس اقتصادی گفت: نرخ تسهیلات در وضع موجود بالاتر از نرخ بازده اقتصاد است و نرخ بهره فقط وقتی کاهش می‌یابد که نرخ سود سپرده کاهش یابد، نرخ سود تسهیلات باید تا بازده اقتصاد کاهش یابد .
• خطرات مصاحبه‌های بدون کارشناسی
ادیب گفت: مصاحبه‌های رئیس کل بانک مرکزی باید در انطباق با سیاست‌های اقتصادی دولت باشد. به نظر می‌رسد دیدگاه رئیس کل بانک مرکزی با دیدگاه وزیر صنعت و وزیر اقتصاد ناسازگار باشد. آیا وزیر صنعت و تجارت از نرخ بهره ۷۵ درصدی در خصوص صنایع کشور ارزیابی مثبت دارند و آیا دیدگاههای سیف با دیدگاههای ضد تورمی وزیر اقتصاد سازگار است؟
• لزوم یکدست بودن تیم اقتصادی دولت
وی افزود: اولین اولویت بانک مرکزی باید نمایش یکدست بودن تیم اقتصادی دولت باشد.
ادیب گفت: انطباق اقتصاد ایران با صادرات کمتر نفت نیاز به انطباق سیاست‌های پولی و مالی دارد به نظر می‌رسد دیدگاههای پولی و مالی دولت در دو جهت متضاد قرار دارد و کابینه یکدست نیست.