دریافت ۱۸۰ میلیون تومان سود بانکی در ماه!
رئیس کمیسیون تسهیل کسبوکار اتاق بازرگانی تهران میگوید: کسی را میشناسد که ۱۰میلیارد تومان در بانک گذاشته بود و سالانه دومیلیارد تومان سود میگرفت و سود ماهانهاش نزدیک به ۱۸۰میلیون تومان میشد! ۱۰میلیارد تومان قطعا رقم زیادی است، اما هر جور که حساب کنید نمیتوان با سرمایه ۱۰ میلیاردی در هیچجای جهان ماهانه ۱۸۰میلیون تومان سود خالص کسب کرد، اما ظاهرا در ایران میشود یا لااقل تا همین چند وقت پیش چنین امکانی وجود داشته است!
کاهش سود بانکی
حدود سه ماه پیش بود که بانک مرکزی تصویب کرد، سود بالای ۱۵درصد به هیچسپردهای تعلق نگیرد. این بانک قبلا بارها مصوبههایی در این زمینه داشت، اما هر بار تیرش به سنگ میخورد. دلیل این شکست این بود که موسسات پولی و مالی غیر مجاز مثل قارچ رشد کرده بودند و رقابتی منفی برای کسب سپرده، بین بانکها و این موسسات وجود داشت. بانک مرکزی که یکی از کارویژههای خود در اصلاح نظام بانکی را کاهش سود سپرده معرفی کرده بود متوجه شد تا زمانی که موسسات پولی و مالی غیر مجاز آزادانه فعالیت میکنند، کاهش نرخ سود امکانپذیر نیست. از ابتدای امسال بانک مرکزی تمرکز خود را بر ساماندهی موسسات پولی و مالی غیر مجاز گذاشت و آنطور که رئیس بانک مرکزی میگوید، بساط این موسسات تا پایان امسال برچیده میشود. بر این اساس کاهش نرخ سود به ۱۵درصد میسر شده است، هر چند کارشناسان میگویند سود ۱۵درصد هم زیاد است. با این همه، خبری از کاهش مجدد نرخ سود نیست.
در حالی فعلا زمانی برای کاهش نرخ سود پیشبینی نمیشود، اخیرا رئیس کل بانک مرکزی درباره ضرورت کاهش آن در جهت نرخ تورم اظهارات صریحی داشته و گفته که بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که نمیتوان با یک دستور و فقط با تحت فشار گذاشتن نظام بانکی نرخ سود را کاهش دهد، یعنی باید بازارها و نرخهای موجود در آنها هم به تعادل برسند. در این زمینه بازار بین بانکی یعنی بازاری که بانکها کسری خود را با پرداخت سود در آن تامین میکنند، مورد اشاره سیف است. نکته قابل تامل دیگر در نظر رئیس کل بانک مرکزی به تقسیم مسئولیت در تامین مالی اقتصادی و کاهش سهم بیش از ۹۰درصدی بانکها بر میگردد. وی گفته که نمیتوان تنها بازار پولی و بانکها را هدف قرار داد و نسبت به اتفاقات رخ داده و نرخ سودهای موجود در دیگر بازارها بی تفاوت بود، وی بهطور خاص به اهمیت افزایش سهم بازار سرمایه در حوزه تامین مالی اقتصاد اشاره کرده است.انتشار اوراق دولتی به منظور تسویه بدهی دولت از سال قبل عاملی بود که با توجه به سود بالایی که بر آن حاکم بود بارها انتقاد نظام بانکی را به همراه داشت و به عنوان عاملی برای به انحراف کشیدن سود در بانکها مطرح شد. این مورد نیز از سوی رئیس کل بانک مرکزی به نقد کشیده شده و اعلام کرده که اوراق تعهد خزانه که در بورس منتشر نمیشد با پرداخت سود حدود ۴۰درصدی، موجب ایجاد اختلال شد که در این باره با انجام مذاکراتی این اوراق روانه بورس شده و التهاب ناشی از آن فرو ریخت.
اما در شرایطی که اکنون هیچبرنامهای برای کاهش نرخ سود سپرده وجود ندارد در رابطه با کاهش نرخ سود تسهیلات، بانک مرکزی در انتظار پایداری سود سپرده در بانکها و در نهایت کاهش هزینه تامین مالی آنها است. به عبارتی بنابر گفته معاون اقتصادی بانک مرکزی به مرور با کاهش تجهیز منابع، حتما برای کاهش نرخ سود تسهیلات اقدام خواهد شد. به گفته وی، بانک مرکزی نرخهای سود بانکی را بهگونهای مدیریت میکند که ضمن تناسب با اقتضائات اقتصاد کلان بتواند منافع سپردهگذاران، تسهیلاتگیرندگان و سهامداران آنها را تامین کرده باشد. بر اساس این گزارش سپردهگذاران بانکی میتوانند فعلا از عدم کاهش نرخ سود سپرده مطمئن باشند. سودی که بر اساس اعلام مدیران ارشد بانک مرکزی و البته کارشناسان نظام بانکی و سرمایهگذاری اکنون پربازدهترین نرخ سود در چرخه اقتصادی به شمار میرود و بازارهای موازی از جمله طلا و ارز توان رقابت با سود ناشی از سپردههای بانکی را ندارد. با این حال در سوی مقابل، مشتریان دریافت تسهیلات نظام بانکی فعلا باید منتظر بمانند تا شاید با مهیا شدن شرایط برای کاهش نرخ سود تسهیلات نیز تصمیمگیری شود که البته برای آن زمان وآینده مشخصی مطرح نیست.
سود عجیب ماهانه
رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در نشستی که درباره توقف ثبت سفارش خودرو برگزار شد، با انتقاد نسبت به نرخ سود بالای بانکی، اظهار داشت: «ما الان کاری کردیم که هیچکسی سراغ تولید نرود، چون میگویند پول داریم و در بانک میگذاریم.»
به گزارش خبرآنلاین، محمد رضا نجفیمنش افزود: «الان نرخ سود بانکی ۱۵درصد است. کسی که پول دارد، پول خود را در بانک میگذارد و سود آن را میگیرد.» او تصریح کرد: «من فردی را میشناسم که ۱۰میلیارد تومان در بانک گذاشته بود و سالانه دومیلیارد تومان سود میگرفت. در ماه نزدیک به ۱۸۰میلیون تومان میشود. این فرد دیگر باید برای چه، کار میکرد؟ در واقع یک فرد مولد به یک فرد مصرفی بیخاصیت تبدیل شده بود. این در حالی است که این فرد میتوانست در جامعه مولد باشد.» نجفیمنش عنوان کرد: «ما با این روش غلط که نرخ سود سپرده را بالا بردیم و از سوی دیگر، نرخ سود تسهیلات را افزایش دادیم، کشور را از حالت مولد خارج کردیم.» نجفی منش متذکر شد: «حالا بگذریم که بعضا مسائلی پیش میآید که آش را با جاش میخوردند و بامزهتر اینکه همه هم اعتراض و شکایت میکنند که چرا پول ما خورده شده است. هیچکسی نمیگوید که آخر سر چرا پول خود را اینطور معطل نگه داشتی. این نشان میدهد که ما هنوز فرهنگ تولید را در جامعه نهادینه نکردیم.»