روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه چیست؟

در روش بوک بیلدینگ book building ، بر اساس قیمت پایه‌ای که متعهد پذیره نویس در دامنه مشخص سامانه‌های معاملاتی اعلام می‌کند، تمامی سرمایه­ گذاران اعم از حقیقی، حقوقی، نهادی و آنلاین می‌توانند در آن دامنه سفارش­‌ها را وارد کنند و بر اساس حجم سفارش‌های وارد شده و قیمت­‌های مد نظر بازار، سهم جدید در بازار کشف قیمت می‌شود. ثبت سفارش در این عرضه اولیه، سه مشخصه مهم دارد:

بازه زمانی ثبت سفارش: معمولاً زمان دقیق عرضه اولیه در همان روز در قسمت ناظر بازار در صفحه همان نماد قرار می­‌گیرد.
بازه قیمتی ثبت سفارش: در اطلاعیه ذکر می­‌شود.
حداکثر حجم سفارش: در اطلاعیه عرضه اولیه ذکر می­‌شود.

آگهی عرضه ۴۸ ساعت قبل از وجود عرضه اطلاع رسانی می گردد که در آگهی موارد ذیل باید اعلام گردد.

۱- نام سهم قابل عرضه
۲- تاریخ روز عرضه
۳- تعداد سهام قابل عرضه
۴- مدیر عرضه
۵- متعهد و درصد میزان سقف تعهد خرید
۶- سهمیه خریدار حقیقی و حقوقی
۷- دامنه قیمتی ( قیمت پایه تا سقف قیمتی)

ساعات ثبت سفارش و موارد ضروری، در پیام ناظر، در روز عرضه اولیه، توسط ناظر انجام می گیرد.

بعد از دیدن پیام ناظر و مشخص شدن ساعت ثبت سفارش، شما می توانید اردر سفارش حجم و قیمت را وارد نمایید.هم بصورت آنلاین و یا از طریق کارگزاری.

حداکثر حجم در آگهی مشخص است

اما اردر قیمت را، شما باید بر اساس دامنه قیمتی که در آگهی اعلام شده، با توجه به تحلیلی که از ارزش قیمتی سهم بدست آوردید قرار دهید.

تا زمانی که ثبت سفارش مهلت آن پایان نیافته است می توانید اردر خود را حذف و یا ویرایش نمایید.

لازم به ذکر است در روش بوک بیلدینگ، چنانچه تحلیل مناسب قیمتی نداشته باشید با توجه به شناور بودن قیمت، چه بسا ممکنست سهم به شما نرسد و یا اینکه ممکنست گاهی حتی با توجه به هیجان و ارزشگذاری نادرست و قرار دادن در سقف نسبت به دیگران بالاتر خریده و یا حتی متضرر شوید.

پس لطفا سعی کنید با دقت و تحلیل و بررسی نسبت به قیمت پایه، اردر قیمت را وارد نمایید.

بعد از اینکه ثبت سفارش پایان یافت، دیگر شما قادر به حذف یا ویرایش نخواهید بود و کار شما در مرحله اول پایان می یابد.

 نحوه تخصیص سهام عرضه اولیه به کدها در روش بوک بیلدینگ

بعد از پایان زمان ثبت سفارشات، شما دیگر قادر به حذف و یا ویرایش سفارشات نیستید.

بعد از مرحله ثبت سفارش، به مرحله تحصیص دادن سهم به کدها می رسیم که به توجه به شرایط ثبت سفارش به قرار زیر انجام می گیرد:

در صورتی که حجم کل سفارشات، در قیمت سقف دامنه ، از تعداد سهامی که سهامدار عمده قرار است عرضه کند بیشتر باشد قیمت پایانی سهم همان قیمت سقف خواهد بود ولی نحوه تخصیص به کدها به اینصورت است که تعداد حداقلی را مشخص، و از اولین تا اخرین سفارش، عرضه و دوباره از ابتدا تا انتها تکرار می شود تا میزان سهم مشخص به اتمام برسد.

بعنوان مثال:

تعداد سهام قابل عرضه: ۱میلیون

حجم سفارشات ثبت شده در سقف ۲ میلیون

محدودیت هر کد: ۱۰۰۰ سهم(۲۰۰۰ کد)

نحوه تخصیص دادن:

با توجه به نظر ناظر، یک تعداد حداقلی مشخص میگردد فرض در اینجا ۱۰۰ عدد

حال به این ۲۰۰۰ نفر از یک تا ۲۰۰۰ یکبار ۱۰۰ عدد سهم داده می شود، دوباره ۱۰۰ تای دیگر، و این اینقدر ادامه میابد تا تعداد سهم عرضه شده به اتمام برسد.

پس در این مرحله به کسانی که زیر سقف قیمتی اردر گذاشته اند اصلا سهمی نمی رسد.

۲- در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده مساوی تعداد سهام قابل عرضه باشد که بر اساس اولویت قیمتی از بالاترین تقاضا تا کف قیمتی عرضه میگردد.

قیمت پایانی به همان روش میانگین موزون قیمت تخصیص یافته در بازار عادیست.

۳- در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده در دامنه قیمت، بیشتر از تعداد قابل عرضه باشد در این شرایط ابتدا با توجه به اولویت قیمتی سهم ها از بالاترین قیمت به سمت پایینترین قیمت عرضه می شود حال چنانچه در پایینترین قیمت سفارشات بیش از تعداد سهام باقیمانده باشد دقیقا به روش بالایی( شماره ۱)، با حداقلی مشخص سهام باقیمانده اختصاص می یابد.

مثال تعداد سهام قابل عرضه: ۱ میلیون سهم

حجم ۲۰۰۰ کد ثبت سفارش: ۲میلیون سهم

دامنه قیمتی فرض: ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ ریال

اگر حجم ۵۰۰ هزار سهم بین ۱۱۰۰ تا ۱۰۰۱ ریال باشد ایتدا به این کدها بر اساس اولویت قیمتی اختصاص می یابد.

۵۰۰ هزار سهم مانده که در کف قیمتی است (۱۰۰۰ ریال) به کدها بر اساس تعیین حداقل به روش شماره ۱ اختصاص می یابد.

۴- در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت شده کمتر از تعداد کل سهام قابل عرضه ولی به گونه‌ای باشد که پس از اعمال تمام یا بخشی از تعهد خرید، کل سهام قابل عرضه معامله شود، در صورتی که ایفای تعهد خرید حداقل به میزان ۵۰ درصد کل تعهد و بیش از ۱۰ درصد کل سهام قابل عرضه باشد، قیمت عرضه معادل قیمت کف خواهد بود.

مثال:

تعداد سهام قابل عرضه: ۱میلیون سهم

حجم کل خریدار: ۶۰۰ هزار سهم

تعهد سهامدار عمده: ۵۰درصد = ۵۰۰ هزار سهم

با توجه به اینکه حجم خریدار از تعداد سهام قابل عرضه کمتر است ۴۰۰ هزار سهم باقیمانده را خود سهامدار عمده یا نماینده او باید خریداری نماید.

چون بیش از ۱۰% سهام قابل عرضه (۱۰۰ هزار سهم) را متعهد خریده قیمت عرضه معادل کف خواهد بود.

۵- در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت شده به گونه‌ای باشد که با اعمال تعهد خرید هم کل سهام قابل عرضه معامله نشود، عرضه انجام نمی‌شود.

در اینصورت عرضه شکست خورده و باید با قیمت پایینتری مجددا اطلاعیه عرضه اعلام گردد.