ذکر خیر بابک زنجانی؛ عذرخواهی پرستویی و روحانی مچکریم در حواشی جشنواره فجر

** بازار داغ تقدیر و تشکر

یکی از جالب ترین حواشی سی و سومین جشنواره فیلم فجر در برج میلاد که به خصوص در نشست های نقد و بررسی فیلم های اکران شده در هر روز اختصاص دارد متوجه تقدیر و تشکرهای فراوان عوامل و دست اندرکاران تولید آثار سینمایی از یکدیگر است که در هفتمین روز این رخداد با واکنش طنز خبرنگاران مواجه شد.

در این نکته شکی وجود ندارد که تولید آثار سینمایی (و البته هر اثر هنری به شکل گروهی) در گرو تعامل و صمیمیت افرادی است که طی مدت زمانی مشخص با اتکا به نیرو، تلاش، دانش و تجربه یکدیگر سعی می کنند تا آن فیلم سینمایی را به فرجام خود برسانند اما تقدیر و تشکرهای فراوان عوامل گروه از یکدیگر گاه چنان رنگ اغراق شده به خود می گیرد که اگر فردی برای نخستین بار شاهد چنین نشست هایی باشد احساس می کند که در سینمای ایران همه با هم قهر هستند و سر دعوا دارند و گویی ساخت یک اثر سینمای آنها را با یکدیگر آشتی می دهد.

در جشنواره فیلم فجر و در نشست خبری اغلب فیلم های اکران شده در کاخ جشنواره شدت تقدیر و تشکر عوامل یک فیلم سینمایی از یکدیگر تا حدی ادامه دار شده است که در این میان خبرنگاران نیز در ابتدای سخنان خود با زبان طنز از کلیه افراد برای ساخت این اثر سینمای تقدیر و تشکر می کنند و بعد به طرح پرسش یا پرسش های خود می پردازند.

** بالاخره پرستویی ناچار به عذرخواهی شد

حضور پرویز پرستویی بازیگر شناخته شده و موفق سینمای ایران به عنوان تهیه کننده فیلم «دو» به کارگردانی سهیلا گلستانی که با واکنش های متعدد اهالی رسانه، منتقدان و حتی برخی همکاران این بازیگر از جامعه هنرمندان به سبب ضعف های آشکار این فیلم مواجه بود این بازیگر را وادار به عذرخواهی کرد.

پرستویی که مراتب عذرخواهی خود را در جایگاه تهیه کننده و پوشیدن کفش های این قشر سینمای در فیلم «دو» در مراسم معرفی این اثر در سینمای «ملت» به عنوان یکی از سینماهای مردمی جشنواره سی و سوم فجر به شکل رسانه ای و عمومی به گوش همگان رساند گفت: شرایط همکاری به عنوان بازیگر با خانم گلستانی و فیلمنامه خوب او مرا واداشت تا با این اثر به عنوان تهیه کننده همراه باشم.

وی همچنین گفت: از تهیه کنندگان سینما عذر می خواهم که به حیطه آن ها وارد شدم چون حرفه اصلی من بازیگری است.

هرچند این اتفاق در خارج ازکاخ جشنواره به عنوان سالن سینمای اهالی رسانه، منتقدان هنرمندان به وقوع پیوسته بود اما دامنه این حرکت پرستویی به برج میلاد هم کشیده شده بود و برخی خبرنگاران و حتی اهالی سینما به بازتاب این سخنان پرستویی در مراسم معرفی فیلم «دو» پرداختند.

البته مشخص نیست با این واکنش اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان نسبت به حضور پرستویی به عنوان تهیه کننده آثار سینمایی آیا باز هم این هنرمند حاضر است تا برای ادای دین خود به سینما و حمایت پدرانه از کارگردانان فیلم اولی به حمایت از تولیدات آنها در دوره های آتی این رخداد هم بپردازد یا خیر!

** کلاس درس خبرنگاران و مردم برای یک تهیه کننده

منصور لشکری قوچانی نام چندان شناخته شده ای در عرصه تهیه کنندگی سینمای ایران نیست اما وی در جشنواره فیلم فجر سی و سوم با دو فیلم «عصر یخبندان» به کارگردانی مصطفی کیایی و «کوچه بی نام» به کارگردانی هاتف علیمردانی حضور دارد که از خوش روزگار هر دوی این فیلم ها در بین سه فیلم برتر آرای مردمی جشنواره فیلم فجر امسال نیز قرار دارند.

وی با توجه به این اتفاق که از نخستین روز جشنواره تا هفتمین روز آن ادامه داشته و گمان هم نمی رود تا تغییری در این رده بندی ایجاد شود چنان تحت تاثیر نگاه خود در انتخاب فیلم ها برای تهیه آنها (شما به جای تحت تاثیر بخوانید قرار گرفتن در جو) قرار گرفته است که مدام این جمله را تکرار می کند که من با حضور در این رخداد آموختم که «اگر مردم رای منفی دادند، تهیه کننده باید قبول کند.»

البته دراین میان هنوز کسی پیدا نشده تا از آقای لشکری قوچانی بپرسد اگر فیلم هایی که شما در مقام تهیه کنندگی آنها در جشنواره فیلم فجر حضورداشتید تا این حد مورد توجه مردم قرار نمی گرفت که در آرای مردمی جشنواره جز سه فیلم برگزیده در کنار «رخ دیوانه» به کارگردانی ابوالحسن داودی باشند آیا باز هم این درس را از اهالی رسانه و مردم به عنوان تهیه کننده تازه نفس سینمای ایران می گرفتید یا خدای ناکرده مثل برخی تهیه کنندگان که آثارشان مورد توجه مردم، منتقدان و اهالی رسانه قرار نگرفته، سطح دانش و بینش مردم و خبرنگاران را زیر سوال می بردید؟!

** وقتی هنرمندان خبرها را دنبال نمی کنند

یکی از گلایه ها و انتقادهایی که عموم اهالی رسانه از هنرمندان سینمایی دارند عدم پیگیری اخبار و رویدادهای هنر هفتم کشور از طریق رسانه ها است و نه صحبت های شنیداری و گاه در گوشی که مهر تایید این اتفاق در شامگاه جمعه (۱۷ بهمن ماه) در برج میلاد زده شد.

اما اتفاق به این شرح بود که هنرمندان در شامگاه جمعه (۱۷ بهمن) در انتظار اکران فیلم «محمد رسول الله(ص)» به کارگردانی مجید مجیدی در ساعت آخر اکران آثار سینمایی در برج میلاد بودند چرا که از پیش در جدول اکران های برج میلاد در این تاریخ اثری برای نمایشی قرار نگرفته بود.

همه اینها در شرایطی مطرح می شد که هنرمندان تا لحظات پایانی ساعات جشنواره روز جمعه در برج میلاد منتظر بودند که خبرگزاری ها به ویژه ایرنا در گفت و گو با حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ساعات بعد از ظهر روز جمعه اعلام کرده بودند که فیلم آقای مجیدی در این روز اکران نخواهد شد و برنامه اکران آن طی هفته جاری مشخص خواهد شد.

به هر حال امید داریم تا هنرمندان عزیز با توجه به این اتفاق به جز پیگیری گفت و گوهای خود با رسانه ها، رصدی هر چند کوتاه به دیگر اخبار رسانه های معتبر نیز داشته باشند تا ساعت ها خود را گرفتار صبر بی نتیجه نکنند.

** باز هم گزارش ایرنا جواب داد

بعد از انتشار گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) درباره طولانی بودن و تکراری بودن تبلیغات پیش از اکران فیلم ها در سالن سینمای رسانه ها و گلایه هایی که اهالی خبر، منتقدان و هنرمندان نسبت به این قضیه داشتند، دست اندرکاران جشنواره در هفتمین روز این رخداد در برج میلاد تبلیغات پیش از فیلم ها را حذف کردند و حاضران با خاموش شدن چراغ های سالن سینمایی برج میلاد شاهد آغاز اکران فیلم سینمایی بودند.

به هر حال به این واسطه از دقت نظر مسئولان در رصد اخبار و برطرف ساختن بخشی از گلایه های حاضران در برج میلاد کمال تشکر را داریم و باز هم اعلام می کنیم که سینمای ایران به عنوان یکی از رسانه های تاثیرگذار در جامعه، به شدت به دو تبلیغ حاضر در جشنواره سی و سوم فیلم فجر مربوط به حمایت از بیماران خاص و طرح مضرات دخانیات برای تاثیرگذاری بر مخاطبان خود نیاز دارد اما نه آنکه در یک سالن سینمایی واحد با مخاطبان نسبتا واحد (برج میلاد) شاهد پخش مستمر این تبلیغات در هر شش اکران آثار سینمایی باشیم.

** سرده، بذار بچه بیاد داخل

در ادامه پیگیری های مسئولان جشنواره برای برطرف کردن بخشی از آسیب ها و حواشی بازتاب داده شده جشنواره سی و سوم فیلم فجر که در اخبار روزانه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) بازتاب داده شده بود؛ در روز هفتم این رخداد شاهد ممانعت و سختگیری های فراوان عوامل حراست و مسئولان کنترل ورود و خروج افراد به خصوص کودکان به برج میلاد بودیم.

پیشتر در اخبار حاشیه ها و سایه روشن های جشنواره فیلم فجر در ایرنا طی گزارشی بازتاب داده شده بود که کودکان شش و هفت ساله با کارت های خبرنگاری در برج میلاد حاضر هستند و همین مساله باعث شد تا مسئولان پیگیر این رخداد با تاکید به همکاران خود از ورود تمامی کودکان به این محل به عنوان سالن میزبان اهالی رسانه، هنرمندان و منتقدان جلوگیری کنند.

شدت این سخت گیری در ورود کودکان به برج میلاد تا حدی پیش رفت که برخی از میهمانان (و نه البته هنرمندان چرا که این افراد می دانند که حضور کودکان در برج میلاد ممنوع است) برج میلاد که به همراه کودکان خود به این محل آمده بودند خطاب به مسئولان کنترل ورود در سالن همایش های برج میلاد مدام این جمله را تکرار می کردند که «آقا! جناب! هوا سرده، بذار بچه بیاد داخل!» و همکاران و مسئولان کنترل هم با عذرخواهی فراوان در برابر این جمله تکراری، مدام این پاسخ را می دادند که «ما شرمنده ایم! دستوره! ماموریم و معذوریم!»

به هر حال از این همه شدت پیگیری مسئولان برگزاری جشنواره فیلم فجر در برج میلاد نسبت به گزارش های بازتاب داده شده در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) کمال سپاس را داریم و از علاقه مندان برای ثبت خواسته های به جا و منطقی شان درخواست می کنیم تا مطالبات شان را به نماینده این خبرگزاری ابلاغ کنند تا بعد از بازتاب در گزارش های روزانه ایرنا شاهد محقق شدن آنها به همت مسئولان جشنواره باشیم.

** معرفی نداریم…

تا شش روز پیش، یعنی از آغاز جشنواه سی سوم فیلم فجر در برج میلاد مطابق دو دوره گذشته رسم بر آن بود که پیش از اکران فیلم های قرار گرفته در برنامه کاخ جشنواره، عوامل فیلم روی صحنه سالن سینمایی برج میلاد حاضر می شدند و ضمن معرفی اثر خود مطالبی که احساس می کردند در درک و همذات پنداری مخاطبان با فیلم موثر بوده را بیان می کردند و با حاضران به اشتراک می گذاشتند.

اما در جشنواره سی و سوم این اقدام تا حدی با واکنش یکسان و خنثی عوامل فیلم در حد سلام و علیک و درخواست برای تماشا و گاه تحمل فیلم های مطرح می شد که مسئولان این دوره از جشنواره در روز هفتم، برنامه معرفی پیش از اکران را حذف کردند و ادامه تشکرها و سلام وعلیک ها را به نشست های نقد و بررسی فیلم ها موکول کردند.

** بدون شرح

مسعود سلامی فیلمبردار شناخته شده و خلاق سینمای ایران در نشست خبری فیلم «آزادی مشروط» به کارگردانی حسین مهکام که نخستین فیلم این فیلمنامه نویس ممتاز کشورمان محسوب می شد به بیان جمله ای پرداخت که بی هیچ شرح و تفسیری به بازتاب نعل به نعل آن می پردازیم و برداشت را برعهده مخاطبان و خوانندگان این گزارش قرار می دهیم.

سلامی در این نشست که در هفتمین روز جشنواره فیلم فجر در برج میلاد برگزار شد گفت: سابقه همکاری ام با مهکام به ۱۳ سال پیش بر می گردد. ما از «آدم» به کارگردانی رضا کاهانی شروع کرده ایم و آدم شده ایم، بعد از آن «بیست» گرفتیم بعد «گیج» شدیم و دست آخر هم که مشروط شده ایم.

لازم به یادآوری است که اسامی چون «آدم»، «بیست»، «گیج» و «مشروط» (همان آزادی مشروط)، اسامی فیلم هایی است که سلامی با حسین مهکام به عنوان همکار حضور داشته است.

** اما… اما… و اما…

اما پرحاشیه ترین رخداد روز هفتم جشنواره فیلم فجر به نشست خبری فیلم «مزار شریف» به کارگردانی حسن برزیده اختصاص داشت.

این فیلم که روایت کننده داستان واقعی حمله به کنسولگری ایران در مرداد ماه سال ۱۳۷۷ در مزار شریف توسط طالبان و به شهادت رسیدن تمامی افراد حاضر (شهید محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران ˈایرناˈ از جمله این شهدا بود) در آن محل جز یکی از آنها (الله مدد شاهسوند) اختصاص داشت.

نخستین حاشیه این نشست به انتقاد برزیده کارگردان این اثر نسبت به اتفاقی که چندی پیش در مجلس شورای اسلامی و هنگام سخنرانی علی مطهری نماینده مردم تهران توسط عده ای از نمایندگان اصول گرا رخ داد باز می گشت.

برزیده در این نشست گفت: واقعیت این است که رفتار طالبانه فقط در افغانستان وجود ندارد بلکه متاسفانه در کشور ما نیز دیده می شود؛ به این معنا که شاهد هستیم افراد افراطی نماینده مجلس را به بدترین شکل ممکن از پشت تریبون پایین می کشند. حال اینکه اگر مجلسی در کار نبود ممکن بود روی همین نماینده مجلس اسلحه کشیده شود. بنابراین رفتار طالبانی در کشورهای مختلف رخ می دهد.

وی ادامه داد: از این همین رو دوست دارم منتقدان، خبرنگاران و نویسندگان سینمایی به لایه های پنهان در فیلم «مزار شریف» دقت کنند به خصوص اینکه رفتارهای طالبانی از این دست متاسفانه در قالب دین اسلام مطرح می شود.

** روحانی متشکریم

دومین حاشیه این نشست به تقدیر و تشکر برزیده از حجت الاسلام دکتر حسن روحانی رییس جمهوری کشور که در زمان اتفاق حمله به کنسولگری ایران در افغانستان در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی مشغول خدمت بود اختصاص داشت.

برزیده در بخشی از این نشست با تشکر از رئیس جمهوری دولت یازدهم گفت: طی تحقیقات بسیاری که برای ساختن این فیلم سینمایی داشتم، متوجه شدم آقای دکتر حسن روحانی که در آن زمان دبیر شورای امنیت ملی بود از وارد شدن ایران به یک جنگ بزرگ جلوگیری کرد در واقع پس از فاجعه کشته شدن دیپلمات های ایران در افغانستان داشتیم وارد یک جنگ دیگر با افغانستان می شدیم اما حسن روحانی به عنوان دبیر شورای امنیت ملی در آن زمان از وقوع این جنگ جلوگیری کرد بنابراین جا دارد از این بزرگ به خاطر تدبیر و درایتی که به خرج داد، تشکر کنم.

** باز هم بابک زنجانی

حاشیه سوم به بخشی دیگر از سخنان برزیده کارگردان این اثر درباره اختلاس های مالی صورت گرفته در دولت های دهم و نهم اختصاص داشت.

کارگردان فیلم «مزار شریف» در نشست نقد و بررسی این فیلم با اشاره به یکی از دیالوگ های فیلم «مزار شریف» تصریح کرد در این فیلم سینمایی دیالوگی وجود دارد که می گوید هیچ جنگی به نفع هیچ کس نیست اما من می خواهم از همین تریبون اعلام کنم که جنگ به نفع افرادی چون بابک زنجانی ها و محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری دولت دهم است و افرادی از این دست بسیار دوست دارند که از جنگ و تفرقه های داخلی و بین المللی به نفع خود بهره ببرند.

همچنین بغض ها و سکوت های معنادار الله مدد شاهسوند به عنوان تنها بازمانده آن حمله ددمنشانه به کنسولگری ایران که در حقیقت بازگویی خاطرات وی از آن رخداد منتج به تولید این اثر سینمایی موفق شده بود در این نشست خبری بارها فضای سنگین و توام با احترامی را در بین حاضران ایجاد کرد و همه این عوامل دست به دست هم داده بود تا هفتمین روز سی و سومین جشنواره فیلم فجر شاهد برگزاری متفاوت ترین نشست خبری این رخداد طی یک دهه اخیر باشد.

** حضور نیروی انتظامی

از دیگر حاشیه های روز هفتم می توان به حضور بخش امنیت اجتماعی نیروی انتظامی کشور در برج میلاد اشاره کرد.

افراد این نیرو که علت حضورشان کنترل حجاب و پوشش برخی میهمانان و حاضران در کاخ جشنواره بود به شکل محترمانه و مودبانه ای به برخی از آقایان و بانوان حاضر در کاخ جشنواره نسبت به رعایت شئونات اسلامی تذکر می دادند تا برگزاری این جشن فرهنگی و ملی در بزرگترین رخداد سینمایی خاورمیانه بدون حاشیه هایی از این دست به سلامت به ایستگاه پایانی خود برسد.

** پارکینگ برج میلاد ناگهان پر شد

در این نکته شکی وجود ندارد که برج میلاد به عنوان نماد پایتخت کشورمان از جمله مهمترین مکان های تردد افراد در زمینه گردشگری شهری است و البته جایگاه و امکانات آن نیز باعث شده تا طی شش سال اخیر به عنوان کاخ جشنواره فیلم فجر انتخاب شود.

از جمله اقدامات خوب مسئولان این برج هماهنگی آنها در عدم دریافت وجه نقد از خبرنگاران، هنرمندان و منتقدانی بود که با وسیله نقلیه شخصی خود را برای حضور در این رخداد به برج میلاد می رسانند و نشانه تمایز آنها با دیگر شهروندان که به قصد گردش به برج آمده بودند نیز کارت های صادر شده توسط دبیرخانه جشنواره بود.

اما مسئولان این مکان از روز ششم جشنواره در مواجهه با همان خبرنگاران، منتقدان و اهالی سینما که با وسیله نقلیه شخصی به برج آمده بودند با بیان آنکه پارکینگ طبقاتی پر شده است از پارک وسیله نقلیه آنها در پارکینگ طبقاتی برج میلاد ممانعت به عمل آوردند و آنها را به زمین خاکی حاشیه برج راهنمایی کردند.

این در حالی است که دیگر شهروندانی که به قصد گردش به این مکان می آمدند با دریافت قبض پارکینگ وارد بخش طبقاتی می شدند که بنا به گفته مسئولان به هنرمندان پر شده بود! و البته حضور خبرنگاران، منتقدان و هنرمندان البته با پای پیاده در پارکینگ هم نشان می داد که جای خالی فراوانی وجود دارد اما گویا چون این افراد بنا به مقررات جشنواره نباید پولی بابت اجاره بها پارکینگ پرداخت کنند اجازه پارک در پارکینگ طبقاتی از آنها سلب شده و در اختیار شهروندان گردشگر قرار گرفته است. (ایرنا)