مختار ثقفی چند سال حکومت کرد

مختار ثقفی چند سال حکومت کرد | قیام مختار چند سال به طول انجامید | حکومت مختار چند سال بطول انجامید | مدت زمان حکومت مختار در کوفه | مدت زمان خلافت مختار

قیام مختار چگونه آغاز شد

هنگامی که سپاه یزید برای محاصره مکه و عبدالله بن زبیر حمله کرد، مختار به کمک عبدالله رفت، اما زمانی که عبدالله ادعای خلافت کرد از او جدا شده و به سوی کوفه حرکت نمود تا مقدمات قیام خود را فراهم کند.(آفرینش و تاریخ/ترجمه، ج ۲، ص:۹۱۰)

در ملاقات نمایندگان شیعیان عراق با محمد حنفیّه و امام سجاد(ع) در حجاز، آنان اظهار داشتند که مختار ما را به خونخواهی شما دعوت کرده است. امام و محمد حنفیّه در پاسخ آنان، اظهار داشتند که ما خواهان این کاریم و بر مردم واجب است او را یاری دهند.(بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۳۶۵)

در بازگشت سران شیعه از مدینه به کوفه، مختار در جمع آنان اعلام کرد:مرا در جنگ با قاتلان اهل بیت و خونخواهی امام حسین(ع) یاری کنید. (تاریخ طبری، ج ۶، ص ۱۵؛ کامل ابن اثیر، ج ۴، ص ۲۱۵)

مختار در چه سالی قیام کرد

مختار در روز چهاردهم ربیع الاول سال ۶۶ه.ق قیام خود را با شعار “یالثارت الحسین” آغاز کرد.(تاریخ ابن خلدون/ترجمه متن، ج ۲، ص:۴۴). شیعیان کوفه نیز همراهی خود را با مختار اعلام کردند. مختار به همراه یاران خود شمر بن ذی الجوشن، خولی بن یزید، عمر بن سعد را کشت. در این قیام ابراهیم بن مالک اشتر فرماندهی لشکر مختار را برعهده داشت. ابراهیم بن مالک اشتر فردی بود که عبیدالله بن زیاد را در موصل کشت. ( أسدالغابه،ج ۴،ص:۳۴۷ )

 

مختار سر عبیدالله بن زیاد را نزد امام سجاد (ع) در مدینه فرستاد، حضرت خوشحال شد و فرمود:

خدا جزای خیر به مختار دهد که خونخواهی ما نمود.

مهمترین دست آورد قیام مختار انتقام از قاتلین امام حسین (ع)بود که در کشتار فجیع کربلا شرکت داشتند. با قیام مختار، شمار زیادی از افراد به بهانه شرکت مستقیم یا غیرمستقیم در نبرد با حسین کشته شدند؛ در حالی که ده هزار نفر از اهالی کوفه نیز به بصره گریختند. او خانهٔ بسیاری از فراریان را ویران کرد.ا ین رویدادها باعث کاهش پشتیبانی اعراب از مختار شد.

 

سرانجام قیام مختار

مختار ۱۸ ماه در کوفه حکومت کرد و در این دوران با سه گروه مروانیان در شام و آل زبیر در حجاز و اشراف کوفه جنگید و سرانجام در ۱۴ رمضان سال ۶۷ق در حالی که ۶۷سال داشت به دست مصعب بن زبیر به شهادت رسید.( أسدالغابه،ج ۴،ص:۳۴۷ ؛ المعرفه و التاریخ،ج ۳،ص:۳۳۰)

مصعب پسر زبیر دستور داد تا دست مختار را قطع کرده و از دیوار مسجد کوفه آویزان کنند. هنگامی که حجاج بن یوسف بر کوفه مسلط شد چون هر دو از قبیله ثقیف بودند دستور به دفن آن داد. ( الکامل،ج ۴،ص:۲۷۵ )

پس از مختار هزاران نفر از طرفداران او که در قصر محاصره شده بودند تسلیم شدند، اما مصعب دستور قتل عام آنها را داد. این جنایت به اندازه ای وحشتناک بود که عبدالله بن عمر، با دیدن مصعب گفت:اگر این افراد، گوسفندان پدرت بودند، باز هم نباید این کار را انجام می دادی.(أنساب الأشراف،ج ۶،ص:۴۴۵)