عاقبت مصعب بعد از کشتن مختار

عاقبت مصعب بعد از کشتن مختار ، عاقبت مصعب بعد از مختار ، عاقبت مصعب بن زبیر بعد از کشتن مختار ، سرانجام مصعب بعد از مختار ، عاقبت مصعب بعد از کشته شدن مختار

مصعب بن زبیر چگونه کشته شد

مصعب بن زبیر بن عوام یکی از ده پسر زبیر است.(۱) وى از مهم­ترین حاکمان زبیرى بود که بجز مدت کوتاهى در تمام دوره‏اى که عراق زیر سلطه زبیریان بود، بر آن حکومت کرد. (۲) همچنین او نخستین کسی بود که در عراق درهم و دینار سکه زد. وی این کار را به دستور برادرش عبدالله که فرمانروای حجاز بود، انجام داد.(۳) مصعب در شکست مختار نقش اساسی داشت و سقوط حکومت مختار ثقفی درعراق به دست او صورت گرفت. وی پس از غلبه بر مختار خونریزی زیادی کرد و تعداد زیادی از یاران مختار را کشت. (۴)

هنگامی که عبدالملک مخالفان خود در شام را به قتل رساند، با مشورت عده ای از درباریان به فکر تصرف عراق افتاد. از طرفی بسیاری از اشراف و بزرگان عراق نیز برای او نامه نوشته و او را به عراق دعوت کردند.(۵)

وقتی عبدالملک به طرف عراق حرکت کرد، مصعب به مقابله با او شتافت. عبدالملک به خاطر دوستی و رفاقتی که از قبل با او داشت، پیش از جنگ از او درخواست کرد که با هم سخن بگویند (۶) و یا کار را به شورا ارجاع دهند. (۷) مصعب نپذیرفت و این در حالی بود که اکثر سربازان و فرماندهان سپاه او فریفته ی وعده و وعیدهای عبدالملک شده و به مروانیان پیوستند.(۸) وى تا آخر مقاومت کرده . مصعب تا آخر ایستادگی کرد تا این که کشته شد.

این رویداد در نیمه جمادی الاولی سال ۷۲(ه.ق) اتفاق افتاد.(۱۰) وی هنگام مرگ ۳۶ سال داشت.(۱۱) بعد از کشته شدن مصعب ، عبدالله بن زبیر در جنگ با عبد الملک مروان کشته شد. (۱۲) و این امر در ماه جمادی الاخره سال ۷۳ اتفاق افتاد. (۱۳)به این صورت حکومت آل زبیر به پایان رسید.

جنگ مصعب با عبدالملک مروان

در سال ۷۲ قمری جنگی میان عبدالملک بن مروان و مصعب در منطقه‌ای به نام «مسکن» درگرفت.[۲۶] در این جنگ مصعب شکست خورده و کشته شد.[۲۷] براساس برخی منابع مصعب در زمان مرگ ۳۶ سال داشت (و به روایتی دیگر ۴۴ سال) .[۲۸] فرزند مصعب با نام عیسی نیز به همراه او در این جنگ کشته شد.[۲۹]

پی نوشت ها:

۱. ابن سعد،الطبقات الکبرى، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰، ط الأولى، ج ۵، ص ۱۴۰.
۲. البلاذرى، فتوح البلدان، بیروت، دار و مکتبه الهلال، ۱۹۸۸، ص ۴۵۰ – ۴۴۸.
۳. ابن خلدون، دیوان المبتدأ و الخبر فى تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر، تحقیق خلیل شحاده، بیروت، دار الفکر، ط الثانیه، ۱۴۰۸، ج ۱، ص ۳۲۳.
۴.تاریخ یعقوبی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج ۲، ص ۲۶۵؛ ابن ابى الحدید معتزلى، شرح نهج البلاغه، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى قم، ۱۴۰۴ ه، ج۳، ص۲۹۸و۲۹۷.
۵. ابن الأثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر – دار بیروت، ۱۳۸۵، ج ۴، ص ۳۲۳.
۶. ابن قتیبه، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، القاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب، ۱۹۹۲، ط الثانیه، ج۲، ص ۳۵
۷. ابن اثیر، پیشین، ج ۴، ص ۳۲۶.
۸. مسعودی، مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم، دار الهجره، ۱۴۰۹، چاپ دوم، ج ۳، ص ۱۰۹.
۹. البلاذرى،انساب الأشراف، تحقیق محمد باقر المحمودی، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۴، ط الأولى، ج ۷، ص ۹۲.
۱۰. ابن سعد، همان، ج۵، ص ۱۴۰.
۱۱. نویری، نهایه الارب فی فنون الادب، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، چاپخانه سپهر، ۱۳۶۴، چاپ اول، ج ۶، ص ۱۰۵.
۱۲. تاریخ طبری، ترجمه ابو القاسم پاینده،‏ تهران‏، ناشر: اساطیر، سال چاپ: ۱۳۷۵ ش‏، چاپ پنجم، ‏ج‏۸، ص۳۴۸۷.
۱۳. طبری، تاریخ طبری، قاهره، مطبعه الاستقامه بالقاهره، ۱۳۵۸ه -۱۹۳۹م، ج۵، ص۲۹.