نگاهی به فیلم (خون خدا)، کارگردان متعهد و ادای دِین به خون خدا

مرتضی علی عباس میرزایی که در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی و با فیلم سینمایی انزوا، نوید حضور یک فیلمساز با استعداد و با سبک خاص خود را به مخاطبان داد؛ امسال نیز با دومین فیلم بلند خود یعنی فیلم سینمایی خون خدا به جشنواره فجر آمده است و موضوعی اجتماعی را با بهره گیری از مضمونی مذهبی و عاشورایی، به مخاطبان سینمایی ارایه می دهد.

اثری که در راستای کار قبلی کارگردان و مبتنی بر سبک فیلم سازی او، همچنان از ریتم تند و کات های فراوان برخوردار است و روایتگر زندگی یک کارتن خواب معتاد و افیون زده می باشد. انسان مفلوکی که مورد توجه امام حسین علیه اسلام قرار گرفته و از فلاکت نجات می یابد. اثری به تمام معنی سینمایی که از درامی ایستگاهی برخوردار است؛ به طوری که شخصیت اصلی فیلم با بازی رضا اخلاقی راد، منزل به منزل در داستان حرکت می کند و با افراد مختلف از طبقات گوناگون دیدار و در میان اطلاعات قطره چکانی به مخاطب داده می شود و مخاطب رفته رفته متوجه کلیت داستان می شود و این همه بدون کوچکترین دیالوگی توسط شخصیت اصلی داستان و تنها به صورتی هنرمندانه توسط کارگردان مدیریت می شود.

فیلم سینمایی خون خدا روایت داستان زندگی معتاد کارتون خواب و در حال مرگی به نام  علی است؛ انسان مفلوکی که در غرب تحصیل کرده و مهندس شده است و …؛ علی به یکباره دچار تحول روحی شده و در شب عاشورا مورد توجه ویژه از جانب امام حسین علیهم السلام قرار گرفته و شفا می یابد و…

در مجموع فیلم سینمایی خون خدا را می توان ادای دِین کارگردانی متعهد دانست که می خواهد دغدغه های اجتماعی خود را بروز داده و در عین حال نمی خواهد سیاه نمایی کند و بیچارگی مطلق را به تصویر بکشد؛ بلکه می خواهد هم آسیب ها را بگوید و هم راه کار برون رفت از این آسیب ها و نهایتا نجات جامعه پیرامونی خود؛ البته شاید به سبب ضعف کارگردان در فهم جامع و کامل از نمادها و المان ها و دریافت دقیق همروایی برخی از این نمادها در یک اثر سینمایی و ..  برخی برداشت های شبه روشنفکری نیز از این اثر شود و برخی تصور کنند که کارگردان خواسته تا در راستای شبهه رایج و متداول محافل شبه روشنفکری، به این سوال  که خرج کردن برای امام حسین بهتر است یا اینکه بتوان به فقیری کمک کرد؟ پاسخ خود را بگوید و یا آنکه در برخی از تصاویرسازی ها خواسته وهن دین سازد و …؛ پس اگر چه ایرادات بسیار مهم و در مجموع قابل تامل می باشد؛ اما باید توجه داشت که این همه در کلیت و اصالت محتوی اثر در تبیین فَلاح و نشان دادن راه نجات انسان در پرتو امید و تمسک به خون خدا کم توان بوده و بعضا بلا تاثیر بر کلیت مخاطبان خود می باشد.

منتقد : محمدعلی سلیمانی

نشست خبری فیلم “خون خدا”

نشست خبری فیلم «خون خدا» با حضور عوامل فیلم در پنجمین روز جشنواره فیلم فجر برگزار شد.

نشست خبری فیلم «خون خدا» با حضور مرتضی علی عباس میرزایی (نویسنده و کارگردان)، سیاوش حقیقی (تهیه‌کننده)،  شیوا ابراهیمی، رضا اخلاقی راد، خسرو احمدی، سعید داخ، میثاق جمشیدی، علیرضا ثانی‌فر، امین میری،  فرید سجادی حسینی، حسین غایبی (بازیگران)، لعیا عباس میرزایی (تدوینگر)، هاشم فغانی (طراح چهره‌پردازی)، شهرام نجاریان (مدیرفیلمبرداری)، پیام آزادی (آهنگساز)، بهزاد جعفری (طراح صحنه و لباس) با اجرای حمید مدقق در پنجمین روز جشنواره فیلم فجر برگزار شد.

عباس میرزایی درباره فیلمش گفت: فکر می‌کنم هر کسی در زندگی شخصی خودش با توجه به تجربیات به یکسری معنا و مفهوم می‌رسد که می‌تواند با معنا و مفاهیمی که دیگران تجربه می‌کنند، ‌ می‌تواند تفاوت کند. در فیلم ساختن هم همینطور است. این فیلم دغدغه روزگار من است. اینکه دنبال معانی جدید در مفاهیمی که می‌شناسم، ‌ بگردم.

او ادامه داد: اگر فکر می‌کنید فیلم من متفاوت است، ‌ چون شبیه خودم هست. من سعی نمی‌کنم ادای کسی را دربیارم.

سیاووش حقیقی هم در پاسخ به این سوال که چطور تهیه‌کننده این فیلم شده است، گفت: آقای فرجی به من گفتند که آقای عباس میرزایی قصد دارند چنین فیلمی بسازند. چون من چنین مفاهیمی را دوست دارم، ‌ سفری که قرار بود بروم را لغو کردم. تمام عوامل دستمزدشان را برای تهیه این فیلم به خاطر امام حسین (ع) گذاشتند.

او درباره هزینه تولید بیان کرد: ۳۰ درصد از هزینه این فیلم را بنیاد سینمایی تامین کرده است.  ۲۰۰ میلیون تومان را از فارابی برای ۳۰ درصد این پروژه پول گرفتیم.

عباس میرزایی درباره اینکه فیلم چقدر می‌تواند نظر مردم را جلب کند،  عنوان کرد: اگر مردم دنبال کار متفاوت باشند که به نظر من هستند،  حتما از این فیلم استقبال می‌کنند و آن را می‌بینند. این را باید بگویم که هیچ مشکلی با سینمای هنر و تجربه ندارم. هر زمانی که فیلم می سازم به این موضوع فکر نمی‌کنم که برای سینمای هنر و تجربه یا عمومی است.

حقیقی درباره برنامه اکران «خون خدا» گفت: یکی، دو دفتر پخش که به چنین فیلم‌هایی علاقه دارند،  فیلم را دیده‌اند و امیدوار هستم که در روزهایی که بحث محرم پررنگ است،  فیلم را بتوانیم اکران کنیم.

او تاکید کرد: مخاطبانی که من دیدم، یا فیلم را کاملا دوست داشتند یا نداشتند. چون بسیاری از همکاران من فکر می‌کنند باید بازیگر چهره حضور داشته باشد که به فروش گیشه کمک کنند. خدا را شکر می‌کنم که از بهترین‌های سینما و تئاتر در این فیلم کنار ما بودند.

عباس میرزایی درپاسخ به این سوال که چرا هیچ‌کدام از شخصیت‌ها دنیای ذهنی ندارند، گفت: من عذرخواهی می‌کنم.

او تاکید کرد: قبل از فیلم انزوا، می‌خواستم این فیلم را بسازم. چون مساله ای است که سال‌هاست به آن درگیر هستم. آدم‌هایی هستند که جایگاه اجتماعی‌شان را از دست دادند و با آن‌ها مانند انگل رفتار می‌شود. در صورتی که اگر با آن‌ها طور دیگری رفتار شود. آن‌ها بازمی‌گردند. من همه تلاشم را کردم که این فیلم را به بهترین نحو بسازم.

عباس میرزایی ادامه داد: ما روزی ۱۸ تا ۲۰ ساعت کار می‌کردیم و هیچکس خم به ابرو نمی‌آورد. شرایط تولید این فیلم بسیار سخت بود. ۲۵ روز فیلمبرداری کردیم و فیلم به سختی به جشنواره رسید.

عباس میرزایی درباره صحنه‌های خشونت‌بار در فیلم گفت: به نظرم در هیچ‌ صحنه‌ای در «خون خدا» خشونت نشان ندادم. چون حتی صحنه سیگار کشیدن را هم در فیلم‌هایم نشان نمی‌دهم.

او درباره نگاه ماورایی به امام حسین (ع) در این فیلم گفت : اینکه ما همین الان زنده هستیم، خودش یک معجزه است. چون بالای میلیاردها میتوز در بدن ما تولید می‌شوند و اگر از طریق گلبول‌های سفید نابود نشوند، تبدیل به سرطان می‌شوند. اینکه من دوست دارم از حضرت سیدالشهدا نام ببرم، برای من سمبل محض است. چرا به یک کارتن خواب نباید نظر بشود؟ چرا اینطور نگاه نکنیم که هر کدام از ما می‌توانیم آن کارتن خواب نباشیم؟

عباس میرزایی ادامه داد: آن کارتن خواب خودش دارد این خطا را ادامه می‌دهد. من همیشه این سوال برایم بود که آیا پول هویت و ارزش ما را مشخص می‌کند. به نظرم این رفقایی که با آن‌ها رفت‌وآمد داریم این موضوع را مشخص می‌کنند.

عباس میرزایی درباره انتخاب اخلاقی‌راد گفت: رضا اخلاقی راد براساس توانایی‌اش انتخاب شده است. بسیار شناگر خوبی است. متاسفانه او هم مانند بسیاری از هنرمندان خوب است که دیده نمی‌شوند و به آن‌ها فرصت داده نمی‌شود. او جایزه بهترین بازیگری یکی از فستیوال‌های دنیا برای فیلم لرد را گرفته و بسیار با سواد و متواضع است.

او ادامه داد: عوامل فیلم « خون خدا» سرعت مرا در ساخت فیلم بالا بردند.

در ادامه نشست خبری فیلم «خون خدا»، رضا اخلاقی راد در مورد دشواری بازی در این فیلم به دلیل اینکه دیالوگ و مراوده خاصی در فیلم ندارد، گفت: طبیعتا هرنقشی سختی‌های خاص خود را دارد. من در این فیلم شرایط خاصی داشتم که با دیگر فیلم ها فرق می کرد. فکر می کنم ما باید بتوانیم هر فیلمی را هم خوب ببینیم هم خوب حس کنیم. من برای بازی کردن در این فیلم تجربه میدانی داشتم و به سراغ کارتن خواب ها رفتم. کارتن خوابی که رتبه ۱۰۷ کنکور بود و یا یک کارخانه دار. البته کارتون خوابی اصلا پدیده عجیب و غریبی نیست و ما همه این را می بینیم.

فرید سجادی حسینی بازیگر فیلم «خون خدا» در مورد رضایت خودش از نقشی که در این فیلم بازی کرده گفت: من هیچوقت از خودم در هیچ نقشی راضی نیستم. حتی آن نقش هایی که بخاطر آن جایزه برده ام. زیرا آن کمالی که لازم است را در کار خودم نمی بینم.

خسرو احمدی، بازیگر این فیلم هم در مورد حضورش در این کار گفت: من آن شبی که آقای عباس میرزایی فیلمنامه را برای من فرستاد من شوکه شدم. همان شب به آقای عباس میرزایی زنگ زدم و گفتم این کار عجیبی است. و همانجا قرار گذاشتیم که برای کار باهم جلسه بگذاریم. من کلیت فیلم را خیلی دوست داشتم. من این فیلم را دوبار دیدم. بار اول چون خسته بودم فیلم به دلم ننشست اما امروز که یک بار دیگر آن را دیدم، متوجه شدم که چه شاهکاری آفریده شده است. خیلی خوشحالم که فیلمساز جوانی مثل مرتضی علی عباس میرزایی وارد این عرصه شده است.

سیاوش حقیقی تهیه کننده فیلم «خون خدا» نیز در مورد سختی تولید کار گفت: این تعدد لوکیشن،  شهر و موقعیت هایی که در فیلم وجود دارد را همه ساخته بودیم و من از بچه های تولید تشکر می کنم که چنین سختی هایی را متحمل شدند تا فیلم آماده شود. ما پروانه ساخت را سه روزه گرفتیم تا کار را کلید بزنیم.

او ادامه داد: من در مورد معجزه دیدگاه دیگری دارم. این بحث معجزه، بحث دینی کار است. اگر بعضی ها الان بر فیلم نقدی دارند، واقعیت این است که ما طی این چندین سال اشتباه کردیم. با ترویج خرافات و این مسائل کاری کردیم که هرکسی با دیدن فیلم های مذهبی گارد می گیرد و آن را نمی پسندد. ما طی این سال ها هرچه می بینیم به گونه ای است که دارد مذهب ما را به بازی می گیرد. من چنین معجزاتی را به چشم دیده ام. من خادم حرم امام رضا بوده ام و سه مورد معجزه را به چشم دیده ام. معجزاتی که نمی شود به این راحتی بیان کرد. یک سری آدم هایی که این موارد را به ما یاد داده اند راه را اشتباه رفته اند و این باعث شده که ما به چنین حالتی دچار شویم. من بحثم اصلا سیاسی نیست و کاملا اجتماعی است.

فیلمبردار فیلم در پاسخ به سوالی در پاسخ به این انتقاد که گفته شده فیلمبرداری فیلم در حد فیلم های سینمایی نیست، گفت: این یکی از معدود کارهایی بوده که ارتباط فکری سریعی بین من و کارگردان برقرار شد. من خودم شخصا فکر می کنم از دیدگاه حرفه ای خودم بهترین کاری است که تا الان انجام داده ام. من تلاش کردم تا تصورات ذهنی کارگردان را به تصویر بکشم.

مرتضی علی عباس میرزایی کارگردان خون خدا در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: یکی از دوستان به من پیشنهاد داد که از سلبریتی ها دعوت کنید تا در کار حضور داشته باشند. من شخصا تماس گرفتم با برخی بازیگران اما آن ها فیلم نامه را نخوانده، ما را روی هوا فرستادند و حتی بی احترامی های عجیبی را هم از طرف آن ها شنیدیم. سلبریتی ها حاضر نیستند فیلم مذهبی بازی کنند. البته که من در نهایت خوشحالم که به آن تیمی رسیدم که خودم می خواستم.

رضا اخلاقی راد در مورد نقش خود در فیلم گفت: یکی از دردناک ترین چیزهایی که در پروسه بازی در این فیلم دیدم این است که در جامعه عجیب و غریبی زندگی می کنیم. جامعه که عشق در آن دیگر وجود ندارد و پر از تناقض و دروغ است. فکر می کنم رسالت این فیلم این است که یک تلنگری به همین بخش عاطفی مردم بزند.

 

کارگردان : مرتضی‌علی عباس میرزایی

تهیه‌کننده : سیاوش حقیقی

نویسنده : مرتضی‌علی عباس میرزایی

بازیگران:

رضا اخلاقی‌راد
سعید داخ
علیرضا ثانی‌فر
وحید نفر
امین میری
میثاق جمشیدی
حسین غایبی شباهنگ
شیوا ابراهیمی
فرید سجادی حسینی
خسرو احمدی
مجید رحمتی

موسیقی : پیام آزادی

فیلم‌برداری : شهرام نجاریان

تدوین : لعیا عباس میرزایی

ساتین