از چند جوجه برای سرگرمی تا ۸ هزار متر مزرعه و شغلی پولساز

معمولا برای راه‌اندازی هرکاری، شروعش کمی سخت است. اما اگر یک نفر این سختی‌ها را نادیده بگیرد و استارت شروع کارش را با برنامه ریزی صحیح بزند، قطعا به موفقیت می رسد.
درباره بابک مرادی هم ماجرا به همین شکل است، او زمانی که کارش را شروع کرد حتی تصورش را هم نمی‌کرد که بتواند به موفقیت برسد اما مدتی گذشت و مرادی از چند جوجه‌ که برای سرگرمی در گوشه ای از خانه‌اشان نگهداری می کرد به کسب و کاری بزرگ و پولساز رسید. او تجربیات بسیار خوبی در زمینه پرورش بوقلمون دارد اگر شما هم میلی به راه‌اندازی مزرعه پرورش بوقلمون دارید، از تجربیات او استفاده کنید.

زمانی که گفت و گو با بابک مرادی را شروع می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که رسیدن به موفقیت با کمی صبر، اندکی وقت و البته سرمایه گذاری صحیح امکان‌پذیر است به شرطی که دل به دریا زده و قدم اول را برای رسیدن به موفقیت برداریم.
آقای مرادی با خرید سه جوجه چند روزه و یک دستگاه جوجه‌کشی چهل و هشت تایی و سیصد هزار تومان پول، کارش را در انباری منزل خانه اشان شروع کرد اما در حال حاضر صاحب یک مرغداری به وسعت هشت هزار متر است و جزو بهترین‌های این کار در غرب کشور است.
برای تهیه گزارش از کار او به سلماس – از شهرهای آذربایجان غربی- رفتیم.

نانوایی که جوجه کش شد
بابک مرادی پس از اخذ پایان دوره سربازی اش ، در نانوایی پدرش مشغول کار شد تا بتواند زندگی‌اش را تامین کند: « در نانوایی پدرم مشغول کار شدم اما من ذاتا علاقه زیادی به طیور و پرندگان داشتم. مدتی گذشت و همین علاقه باعث شد با تهیه سه قطعه جوجه و یک دستگاه جوجه کشی، شروع به پرورش جوجه کنم، وقتی در این زمینه به موفقیت رسیدم به سمت پرورش جوجه‌هایی مثل قرقاول، پاکوتا، کبک و … رفتم اما هیچکدام از آن‌ها بازار فروش و مصرف خوبی در داخل و حتی خارج از کشور نداشت، به همین دلیل برای اینکه بهترین گزینه را برای پرورش پیدا کنم شروع به تحقیق کردم و به این نتیجه رسیدم که پرورش بوقلمون برای شرایطی که من دارم بهترین گزینه است.”
بوقلمون مردم پسنده‌تر است
آقای مرادی پس از تحقیقات بسیاری که انجام داد، یک دستگاه جوجه‌کشی با قابلیت پرورش۱۳۳۴جوجه را به قیمت یک و نیم میلیون تومان خریداری کرد و با اجاره مکانی به عنوان مزرعه پرورش، استارت کارش را زد و طولی نکشید که توانست موفقیتی که همیشه به دنبال آن بود را بدست بیاورد.
البته او در کنار این موفقیت، از کاری که انجام می‌داد نهایت لذت را می‌برد: « با اجاره یک زمین ۳ هزار متری، کارم را در مزرعه شروع کردم. برای شروع فعالیتم۱۴۰ جوجه یک هفته‌ای بوقلمون از شهر تبریز وارد مزرعه پرورش بوقلمون کردم، دوستانی که در تبریز این کار را انجام می‌دادند تجربه‌ای ده ساله‌ داشتند و برای موفق شدن در این کار به من راهکارهای خوبی دادند. من به تمام توصیه‌های‌شان عمل کردم اما از آنجا که در این کار تجربه حرف اصلی را می‌زند ، به دلیل بی تجربگی و تازه کار بودن حدودا ۳۰ قطعه از جوجه‌هایم را از دست دادم. ۱۱۰ قطعه باقیمانده بوقلمون‌ها بزرگ شدند که من نصفی از آنها را به عنوان مولد برداشت کردم و کارم را ادامه دادم.”
مدتی از کار آقای مرادی در این زمینه گذشته بود که او با ریزه‌کاری های پرورش شترمرغ آشنا شد و تصمیم گرفت در این کار بماند و تا جایی که می‌تواند آنرا گسترش بدهد:” بعد از اینکه تصمیم نهایی‌ام را گرفتم شروع کردم به آماده کردن مزرعه برای وارد شدن به کار حرفه‌ای. همان موقع، ۴ سالن جداگانه ساختم و جوجه‌ها را بر اساس سن آنها جابجا می‌کردم.”
آقای مرادی توضیح می‌دهد که هر سالن شرایط خاصی دارد که باید طبق آن جوجه‌ها را به محل برد:” سالن شماره یک محل نگهداری جوجه‌هاست ، جوجه‌هایی که تا یک ماه توان چرا کردن در مراتع را ندارند و بسیار کوچک هستند، در این سالن قفسه‌بندی شده نگهداری می‌شوند.
دمای هوای این سالن، بالاتر از سالن‌های دیگر است. هر بار که جوجه جدیدی بدنیا می‌آید جای او را با جوجه‌های قدیمی عوض می‌کنیم و آنها را به قفسه‌های پایین‌تر منتقل می کنیم، قسمتی از این سالن هم محل نگهداری دستگاه های مادر مصنوعی است که هر ۵ روز یکبار، جوجه‌های جدید تولید می‌کنند.
سالن دوم، محل زندگی بوقلمون‌های یک تا چهار ماهه است. این جوجه‌ها پس از یک ماهگی توان چرا کردن در مراتع را دارند اما در کنار آن نیاز به استفاده و تغذیه از دانه و آب دارند.
سالن شماره ۳ محل نگهداری بوقلمون‌های نر بالای ۴ ماهه است، چون آنها تغذیه متفاوت‌تری نسبت به ماده‌ها دارند و پس از ۴ ماهگی دانه مخصوصی جزو برنامه غذایی آنها می‌شود که به رشد سریع و بالغ شدن‌شان کمک شایانی می‌کند.
نرها در ۶ ماهگی به وزن بالای ۸ کیلو می‌رسند. سالن شماره ۴محل نگهداری بوقلمون‌های ماده است، ماده‌ها در ۹ماهگی به وزن ۸کیلوگرم می رسند و آماده تخم‌گذاری می‌شوند.”

کنجکاو هستیم درباره غذایی که به بوقلمون‌ها داده می‌شود بپرسیم. مرادی اینطور پاسخ می‌دهد:” اگر در مزرعه محلی به عنوان “چراگاه جوجه” در نظر گرفته شده باشد از لحاظ هزینه، بسیار مقرون به صرفه است. این جوجه‌ها با استفاده از طبیعت و به صورت ارگانیک در مراتع چرا می‌کنند و مقدار غذایی که لازم است را می‌خورند که البته لازم است در کنار آن، دانه هم در اختیارشان بگذاریم. تامین خوراک جوجه ها نوع دیگری هم دارد، اینکه در سالن‌ها برای‌شان دان خوری بگذاریم و مراقب باشیم ظرف دانه‌ها خالی نشود. در هر دو مورد لازم است از دانه‌های آماده کنسانتره استفاده کنیم تا بوقلمون‌ها از این طریق بتوانند آنزیم‌های لازم را جذب کنند.”
مرادی برای یادآوری خاطرات تلخ و شیرینی که از پرورش بوقلمون دارد باید به اوایل کارش برگردد، زمانی که با کلی امید و آرزو کارش را شروع کرد:” در این سال‌ها یاد گرفتم که شکست همیشه بد نیست، چون تجربیات خوبی رو به ما یاد میده که به هیچ شکل دیگری قابل یادگیری نیست، همانطور که قبلا هم گفتم نداشتن تجربه کافی در اوایل کار باعث شد تلفات سنگینی بدهم، یک روز که برای سرکشی به داخل سالن رفتم دیدم که تعداد زیادی جوجه روی هم تلنبار شده‌‌اند که خفگی باعث تلف شدن آنها شده بود که این صحنه خیلی مرا ناراحت کرد اما از همان حادثه درس گرفتم و دیگر این حادثه برایم تکرار نشد.
خدا را شکر کار پرورش بوقلمون بسیار پربازده و پرسود است به شرطی که سالن در نظر گرفته شده برای این کار و محیط های اطراف آن از هر لحاظ برای پرورش مناسب باشد. شکر خدا، بازار فروش این پرنده تا جایی خوب است که بسیاری از شرکت‌ها محصولات ما را از تخم بوقلمون گرفته تا بوقلمون زنده، پیش خرید می کنند.”
سود در فروش تخم است
زمانی که مرادی درباره بوقلمون‌ها صحبت می‌کند، سئوالات زیادی به ذهن‌مان می‌رسد که این پرورش دهنده بوقلمون با جزئیات کامل با توجه به تجربیاتی که در این زمینه کسب کرده به آنها پاسخ می‌دهد.
عمر مفید هر بوقلمون حدودا چقدر است؟
عمر بوقلمون های ماده، یک تا دو سال و نیم است اما نرها نسبتا عمر کمتری دارند و معمولا بین نه ماه تا یکسال عمر می‌کنند.
چند روز طول می‌کشد که تخم بوقلمون به جوجه تبدیل شود؟
حدود بیست و هشت روز، اما آنهایی که قصد پرورش را دارند می دانند که نگهداری جوجه بوقلمون در یک ماه اول کار سختی است چون این حیوانات به شدت مستعد ابتلا به ورم روده هستند و اگر بخوبی از آنها مراقبت نشود ممکن است از بین بروند.
گوشت بوقلمون زنده در بازار با چه قیمتی به فروش می‌رسد؟
بوقلمون زنده در بازار، بین صد و بیست تا صد و سی هزار تومان قیمت دارد.
گوشت بوقلمون کشتار شده با چه قیمتی به فروش می رسد ؟
بالای ۲۰ هزارتومان.
هر بوقلمون بعد از کشتار چند درصد گوشت خالص دارد؟
به طور کلی از هر بوقلمون آماده کشتار، ۶۵ درصد گوشت به دست می‌آید.
با توجه به اینکه شما از جوجه کشی تا کشتار را خودتان انجام می‌دهید، بیشترین سود بوقلمون از فروش کدام قسمت است؟
من از فروش جوجه سود بیشتری به دست می‌آورم .
تخم بوقلمون‌ها به چه قیمتی به فروش می رسد؟
تخم بدون نطفه بوقلمون حدود هزار تومان قیمت دارد اما تخم نطفه دار بالای ۴۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد.
جوجه‌ها در چند روزگی به قیمت بهتری فروخته می‌شوند؟
جوجه ۷ روزه حدودا ۱۲ هزارتومان فروخته می‌شود اما جوجه یک ماهه چون از آب و گل درآمده و معمولا مشکلی ندارد ۲۲ هزار تومان فروخته می شود، اما پس از یک ماهگی مبنای فروش بر اساس نیمچه است که سود کمتری در مقایسه با فروش جوجه دارد.
قیمت بوقلمون بالغ چقدر است؟
فروش بالغ‌ها به “نر” یا “ماده” بودن آنها بستگی دارد. نرها حدودا با قیمت ۱۶۰ هزارتومان و ماده‌ها ۸۰ هزارتومان به فروش می رسند اما سعی ما روی فروش جوجه است تا بوقلمون‌های بالغ.
چرا؟
اگر از هر بوقلمون ماده هر ماه ۱۵تخم برداشت شود با فروش همین تخم ها و یا پس از تبدیل شدن آنها به جوجه، سود بیشتری عایدمان میشود تا اینکه بوقلمون‌ها را قطعه‌ای بفروشیم.
آیا پوست و پر این پرنده در ایران بازار فروش دارد؟
پوست پرنده پرورشی ایرانی به علت ارگانیک بودن بزرگ می‌شود و به گوشت می‌چسبد و تبدیل به خوراک می‌شود و بنابراین به شکل مجزا قابل فروش نیست اما در خارج از ایران، چرم این حیوان را می‌فروشند و از چرم پاهای آن هم برای تکَه دوزی در انواع کیف و کفش استفاده می‌کنند. تنها قسمتی که بازار مصرف و فروش ندارد پر بوقلمون است.
توصیه‌های مهم شما برای موفقیت آمیز بودن پرورش چیست؟
از آنجا که در پرورش جوجه بوقلمون‌ها از دستگاه های مادر مصنوعی استفاده می‌شود باید این دستگاه را یک روز قبل از ورود جوجه ها به کار بیندازیم تا آشیانه، گرمای لازم را برای آنها تامین کند. دستگاه‌های گرماساز به فاصله ۴۵سانتی‌متری از سطح بستر آویزان می‌شوند.
حرارت ابتدایی این دستگاه ۳۵ درجه سانتی گراد است که رفته رفته باید مقدار آن‌را کاهش بدهیم. مسئله مهم دیگر نور است. در هفته‌های اول زندگی، باید نور به اندازه کافی در اختیار جوجه ها باشد تا بتوانند آب و غذا را ببینند بعد از دو سه هفته می‌توان مقدار نور را کمتر کرد، اما در دو هفته اول نور باید به اندازه کافی باشد.
گاهی اوقات پرورش دهنده‌ها در اتاق جوجه ‌ها را باز می‌کند و می‌بینند جوجه‌ها تلف شده‌اند، دلیل اصلی تلفات این است که جوجه‌ها به غذا و آب‌شان دسترسی کافی ندارند و برای اینکه خودشان را به آب و دان برسانند همدیگر را له می‌کنند. بهتر است به ازای هر ۴۰ جوجه ، یک آبخوری در نظر گرفته شود و آبخوری در هر روز پر شود تا مشکلی پیش نیاید، غذای مصرفی هر جوجه معمولا بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم در طول ماه است. زمانی که جوجه ها به قول معروف از آب و گل درآمدند باید کمی راه هوای خنک را به داخل لانه باز کرد چون بوقلمون‌ها عاشق این هوا هستند.
نکته مهم دیگر بهداشت وسلامت حیوان است که اگر واکسیناسیون و پاکیزگی محیط رعایت شود، مشکلی پیش نمی‌آید. اولین واکسن بوقلمون‌ها زمانی انجام می‌شود که جوجه ۱۰ روز دارد و بعد از آن لازم است هر ۶ ماه یکبار، این کار را تکرار کنیم.
“تاج آبی” خطرناک‌ترین ‌بیماری‌ای است که در ۹۹ درصد موارد منجر به تلف شدن بوقلمون‌ها می‌شود. بعد از آن می‌توان به بیماری نیوکاسل اشاره کرد که در بین پرندگان شایع است.
در خصوص تخمگذاری مرغ‌ها باید به چه نکاتی توجه کرد؟
اگر زمان در تابستان که زمان جمع‌آوری تخم‌هاست این کار را به شکل مرتب انجام بدهیم باعث می‌شود بوقلمون کمتر در لانه بماند.
چند نوع نژاد بوقلمون داریم که هر کدام دارای خصوصیات خاصی هستند.

“برنز امریکایی” نژاد برتر
از آقای مرادی می‌خواهیم کمی درباره نژادهای بوقلمون برایمان توضیح دهد، او می‌گوید: “بوقلمون‌ها به دو نژاد برنز آمریکای شمالی و سفید هلندی تقسیم می‌شوند.
نوع برنز آن از نژاد بوقلمون‌های اهلی است که از خصوصیات اصلی اش این است که سریع رشد می‌کنند، این حیوانات آرامتر هستند و همین مسئله باعث می‌شود پرورش و نگهداری آنها راحتتر باشد، پرهای این نژاد از سیاه مات شروع می‌شود و رنگ سرهای بوقلمون، معمولا قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به سبز است، نوع وحشی این ن‍ژاد، سینه‌ پهنی دارد که گوشتش بیشتر است و با مقاصد تجاری پرورش داده می‌شود.
نژاد سفید هلندی، بوقلمون‌هایی با چشمان آبی است که به منظور مقاوم شدن، با نژادهای دیگر آمیخته شده و در حال حاضر چشمان قهوه‌ای رنگ دارند، رنگ زیر گردن، ساق پا و انگشتان این نوع بوقلمون، سفید متمایل به صورتی است و روی سر آنها نشانه‌هایی از لکه های سرخ و آبی وجود دارد. بوقلمون پرورشی و تکثیری که ما پرورش می‌دهیم بوقلمون برنز آمریکایی است که جزو مرغوب‌ترین نژاد‌ها به حساب می‌آیند.

مرادی در کنار مزرعه خود، قسمتی را به تولید کود ورمی کمپوست اختصاص داده است
طلای سیاه کشاورزان
زمانی که ‌آقای “بابک مرادی” مشغول نشان دادن مزرعه به ماست به قسمتی برمی‌خوریم که خالی است و در آن نه خبری از جوجه است نه بوقلمون بالغ. مرادی که متوجه تعجب ما شده، می‌گوید آن قسمت مخصوص کود ورمی کامپوست است که وجود آن در هر مزرعه‌ای لازم است و به قول معروف “طلای سیاه کشاورزان” است.
چطور به فکر تولید کود افتاده اید؟
بعد از اینکه مزرعه را راه‌اندازی کردیم قسمتی از زمین بدون استفاده مانده بود و من تمام فکرم این بود که برای استفاده بهینه از آن، طرحی بدهم، پس از کلی تحقیق، با کود ارگانیک ورمی کمپوست آشنا شدیم.
تولید این کود مستلزم داشتن اطلاعات و دانش کافی بود و ما هم تمام توانمان را برای آن گذاشتیم و در حال حاضر ، جزو اولین تولیدکنندگان این کود در سطح منطقه هستیم.
شما چطور این کود را تهیه می‌کنید؟
در مجموعه ما، کود دامی با کرم خاکی طی فرآیندی ترکیب می‌شود که پس از گذشت دو ماه، این مواد دامی تبدیل به نوعی کود می‌شوند. تولید و برداشت این کود به دو صورت بسته‌ای و سبدی انجام می‌شود. نوع تولیدی کود ما به صورت سبدی است که از لحاظ کمیت و کیفیت بالاترین و بهترین است.
از تاثیرات این کود در محصولات کشاورزی بگویید؟
یکی از تاثیرات بارز آن سلامت خاک است که باعث می‌شود محصول بهتری از آن برداشت شود.
برای تولید این کود چقدر خرج کردید ؟
من از سودی که در زمینه بوقلمون بدست آوردم این قسمت را از همان ابتدا به شکل گسترده و بزرگ راه‌اندازی کردم که چیزی حدود ۳۰میلیون تومان برایم هزینه داشت.
میزان درآمدتان از این قسمت چقدر است؟
به دلیل جدید بودن این نوع کود در سطح منطقه و آشنا نبودن کشاورزان با این محصول، برای فروش آن با مشکل روبرو بودیم ، به همین دلیل تصمیم به بازاریابی گرفتیم، برای این کار، مقداری از کود تولیدی‌مان را در اختیار کشاورزان قرار دادیم تا بصورت آزمایشی در زمین کشاورزی خود از آن استفاده کنند. بعد از این کار استقبال از کود بیشتر شد. من هنوز هم این کار را ادامه می‌دهم و امیدوارم که در آینده نتیجه خیلی بهتری داشته باشد.
بوقلمون های پولساز
پرورش بوقلمون کار پولسازیست. با کمترین هزینه در این کار، در طی یکسال میشود به پول اساسی و قابل توجهی رسید.اگر شما هم علاقمند به این کار شده اید و به قول معروف با خودتان دو دو تا چهارتای شروع این کار را می‌کنید ما با یک حساب کتاب اصولی، برای شما این کار را انجام داده ایم تا شما را با زیر و بم این کار آشنا کنیم.
شما برای شروع کار خود نیاز به یک محل ۵۰ متری با ۴۰ قطعه جوجه دارید که با هزینه ۸۰۰ هزار تومانی می‌شود این جوجه ها را تهیه کنید، آشیانه را قبل از ورود جوجه ها گرم کنید، ماه اول نگهداری از جوجه به مراتب سخت تر از ماه های بعدی زندگی بوقلمون است، در ماه اول نور نقش مهمی در پرورش ایفا می‌کند.نور کافی باید در اختیار جوجه ها قرار بگیرد تا آب و دانه را ببیند، بعد از هفته‌سوم می‌توانید میزان نور را کاهش دهید.
نکته کلیدی بعدی مدیریت بستر است، جوجه ها برای رسیدن به آب و دانه همدیگر را له می‌کنند و همین مسئله باعث تلف شدن جوجه ها می‌شود، باید به ازای هر جوجه یک آبخوری در محل قرار دهید و مراقبت شبانه روزی انجام دهید.
قدم بعدی ، در صورت دسترسی به چراگاه طبیعی، این است که بوقلمون ها را در کنار تغذیه با دانه، به سوی تغذیه ارگانیک سوق دهید.
پس از ۹ ماه ، بوقلمون ها به مرحله مولد بودن رسیده اند و در ماه از هر بوقلمون ماده تعداد ۳۰عدد تخم بوقلمون قابل برداشت می شود، ۷۰درصد این تخم مرغ ها را با خرید یک دستگاه مادر مصنوعی با قیمتی نزدیک یک و نیم میلیون تومان می‌توانید به جوجه تبدیل کنید.در بد بینانه ترین شرایط اگر از این ۳۰ عدد تخم بوقلمون، ۵ عدد تلفات داشته باشید نزدبک به ۸۰۰عدد جوجه برداشت می‌کنید که ۲۰ روز بعد هر کدام را با قیمتی معادل ۲۰ هزار تومان به فروش میرسانید‌ که سودی معادل ۱۶ میلیون تومان قابل برداشت است .حال شما حساب کنید با تبدیل جوجه ها به بوقلمون بالغ و یا فروش تخم مرغ چه کار بزرگ و پولسازی را می‌توانید برای خودتان دست و پا کنید .

به نقل از مجله سرنخ ( همشهری)