مرکز پردازش دیجی کالا کجاست؟ +عکس
آدرس مرکز پردازش دیجی کالا ، در حال پردازش در دیجی کالا یعنی چه ،مرکز توزیع دیجی کالا
نفس‌گیرترین قسمت از بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی ایران چگونه کار می‌کند؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال، باید به یکی از غربی‌ترین نقاط تهران و شهرکی به نام «دانش» سفر کنید و با «کاوه احسانی»، مدیر مرکز پردازش دیجی‌کالا صحبت کنید. احسانی می‌گوید مرکزی که همین حالا هم بزرگ‌ترین در خاورمیانه است، در آینده پاسخ‌گوی نیاز دیجی‌کالا نخواهد بود و آنچه امروز می‌بینیم، صرفاً یک راه‌حل میانی است نه نهایی.
با توجه به رشد پر شتاب کسب‌وکار، دیجی‌کالا در اواخر سال‌های ۹۳ و اوایل ۹۴ به نتیجه می‌رسد که فضای فعلی‌اش در شادآباد جوابگوی پردازش روزانه بیش از ۳۰ هزار سفارش نیست و باید به فکر مرکز لجستیک بزرگتری باشد. در این راه گزینه‌های بلند مدت و میان‌مدت متعددی وجود داشت، اما در آن برهه، رفتن به سمت راهکار نهایی به دلیل محدودیت های زمانی و ریسک‌های مالی منطقی به نظر نمی‌رسید. احسانی می‌گوید:
«ابتدای سال ۹۴ در گذر از وضعیت موجود به سوی آنچه مایل بودیم در قالب راهکار نهایی به آن برسیم، بایستی شرایطی را ایجاد می‌کردیم که از سویی، ظرفیت بیشتری برای دریافت ونگهداری کالا و پردازش سفارشات داشته باشیم و از سوی دیگر، به دانش و تجربه ی لازم برای تحقق راهکار نهایی، دست پیدا کنیم.»
مرکز پردازش بزرگ و فعلی دیجی‌کالا، در واقع یک راه حل میانه محسوب می‌شود و برای مدت ۵ سال برنامه ریزی شده است.
اما دقیقاً چرا شهرک دانش انتخاب شد؟
او در پاسخ، به محدودیت فضای مناسب اشاره می‌کند: «در شرایط امروز ایران، به سادگی قادر نیستید زیر ساخت های مناسب برای فعالیت های لجستیکی را در اختیار داشته باشید. در حالی که بطور مثال در اروپا، می‌توانید به ازای مبلغی معادل ۲.۵ یورو در ماه برای هر متر مربع، یک مرکز لجستیکی اجاره کنید؛ مراکزی که از چمن محوطه تا نور و سیستم اعلام و اطفا حریق در آن آماده ی بهره برداری است و شما با اجاره ۱۰، ۲۰ یا ۱۰۰ هزار متر به سرعت و با حداقل هزینه، کارتان را شروع می‌کنید.»
وقتی در مرکز پردازش دیجی‌کالا در شهرک دانش قدم بزنید نشانه‌هایی از اجبار در انتخاب این فضا را خواهید دید. برای مثال یک مرکز لجستیکی کارآمد نمی‌تواند صرفاً یک یا دو ورودی اصلی داشته باشد بلکه دسترسی باید از چهار طرف به مرکز وجود داشته باشد. از سوی دیگر همین شهرک با زیرگذرهایی به گذرگاه های اصلی تهران متصل می شود که صرفاً یک خودرو (در هر دو مسیر) می‌تواند از آنها عبور کند. احسانی می‌گوید این‌ها همه محدودیت‌هایی بوده‌اند که دیجی‌کالا در فرآیند انتخاب فضایی برای تاسیس مرکز پردازش، آنها را پذیرفته است و تلاش کرده تا بهترین چیدمان و جریان کالا در این مرکز برقرار شود.
در حال حاضر، ۶۰۰ نفر در مرکز پردازش دیجی‌کالا مشغول به کار هستند که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، این تعداد تا پایان سال جاری به بیش از هزار نفر خواهد رسید. جالب است بدانید که مدیران دیجی‌کالا و خود احسانی پیش از این در رویداد‌های مختلف عنوان کرده‌اند که همین مرکز، روزانه توانایی پردازش ۳۰۰ هزار کالا را دارد. احسانی دقیقاً بیان نمی‌کند که چند درصد از این مرکز به شکل روزانه فعال است اما می‌گوید که در روزهای یلدای سال گذشته، خروجی مرکز پردازش بیش از ۶۰ درصد ظرفیت اسمی بوده است.
با این حال مرکز پردازش دیجی‌کالا بدون اشتباه نیست. حجم بالای کارکرد و پردازش روزانه چند ده هزار سفارش باعث می‌شود تا خطای یک درصدی هم طیف گسترده‌ای از مشتریان را درگیر خود کند. وقتی در شبکه‌های اجتماعی هم کمی جستجو کنید معمولاً به اشتباه‌هایی از طیف ارسال دیرهنگام یا کالای اشتباهی می‌رسید. احسانی در پاسخ به همین انتقاد می‌گوید این مرکز سه مقوله‌ی «چابکی، بهره‌وری و سطح سرویس» را سرلوحه‌ی کار خود می‌داند و هر یک را به دقت به کمک شاخص های کلیدی، تعریف و اندازه گیری می‌کند. به این ترتیب تلاش می‌کند تا تاخیر در ارسال و اشتباهات احتمالی را به حداقل ممکن برساند:
«ما می‌توانیم خیلی سریع، ظرفیت مرکز پردازش را با تغییر در Set Up تجهیزات و نرم‌افزار، اعمال تغییر در برنامه ریزی شیفت‌های نیروی کار و … بالا ببریم؛ این قابلیت ها به ما چابکی را می‌دهد تا بر اساس تعداد سفارش‌ها، خروجی مرکز را تنظیم کنیم. بهره‌وری نیروی انسانی در سطح کشور بین ۴۰ تا ۵۰ درصد در صنایع مشابه تعیین شده است، این رقم در دنیا بالای ۸۰ درصد است و ما در مرکز پردازش به لطف پروژه های کارسنجی و زمان سنجی و برنامه های پرداخت پاداش، عددی معادل دو برابر نرخ بهره وری کشور را تجربه می‌کنیم.
اما بیایید اکنون به همان کلیک ساده و سبد خرید برگردیم. زمانی که ما سفارش خود را ثبت می‌کنیم چه اتفاقاتی در انبار و مرکز پردازش دیجی‌کالا رخ می‌دهد؟ با کاوه احسانی به بخش‌های اصلی مرکز پردازش می‌رویم تا با فرایندی آشنا شویم که در طول سال‌های گذشته بهبود یافته و اکنون به بهینه‌ترین حالت خود رسیده است.
مسیری طولانی که برای رسیدن به ترمینال ورودی مرکز پردازش دیجی‌کالا باید آن را طی کنید.
تمام کالاهای ورودی چه متعلق به فروشندگان باشد چه دیجی‌کالا از طریق ترمینال ورود کالا وارد مرکز پردازش می‌شوند. روی کالاهای فروشندگان برچسب قرمز و روی کالاهایی که توسط دیجی کالا تامین می شود برچسب سفید رنگ الصاق می‌شود. تعداد زیاد برچسب های قرمز رنگ نشان از رشد سهم کالای فروشندگان درسبد سفارش مشتریان دارد. در ترمینال ورود، ظاهر و مشخصات کالای ورودی با مشخصات کالای سفارش گذاری شده مطابقت داده می‌شود. احسانی می‌گوید: «توجه به این نکته اهمیت دارد که حین فرایند بازرسی بسته بندی کالا باز نمی‌شود و بررسی‌ها به صورت بازرسی چشمی «Visual Inspection» انجام می‌شود. البته موضوع کنترل کیفیت کاملا جدی است. ما راهنما و لیستی از کالاهایی داریم که بیشترین احتمال تقلبی بودن در آنها وجود دارد. بررسی این محصولات با دقت بیشتری انجام می‌شود. هرچند بدون باز کردن بسته‌بندی کالا، نمی‌توان بصورت ۱۰۰ درصد اصل یا تقلبی بودن را تشخیص داد اما برای برخی محصولات راه‌هایی هم وجود دارد که بتوان از روی جعبه، اصالت آن را تشخیص داد.»
وقتی به عنوان مشتری سفارش می‌دهید، در واقع از بین سه دسته کالا انتخاب می‌کنید. کالاهایی که خود دیجی‌کالا فروشنده آنهاست، کالای فروشندگان دیگر -مارکت‌پلیس- که به شکل امانی در انبارهای دیجی کالا نگهداری می‌شوند و در نهایت کالاهایی که متعلق به فروشندگان دیگر است و پس از ثبت سفارش، توسط فروشنده در اختیار دیجی‌کالا قرار می‌گیرند. در دو حالت اول، محصول در انبار موجود است و سفارش در سریع‌ترین زمان ارسال می‌شود اما در حالت سوم، این فروشنده است که در پنل خود انتخاب کرده با فاصله‌ای یک، دو یا چند روزه محصول را تحویل دیجی‌کالا دهد. احسانی می‌گوید: «ترکیب این اطلاعات انتخاب بازه‌ی زمانی مناسب را برای مشتری میسر می‌کند، و مجموعه‌ی این اطلاعات زمان پردازش سفارش را مشخص می سازد. این فرایند دستی نیست و به شکل هوشمند انجام می‌شود.»
انبار مرکز ۳ طبقه دارد. این قسمت مربوط به محصولات دیجی‌استایل است که در آخرین طبقه قرار گرفته است.
فضای انبارش مرکز پردازش دیجی‌کالا بیش از ۳۵ هزار متر مربع است. مکانیزم برداشت از انبارهای دیجی کالا، «برداشت کالا» است. به این معنی که پس از انتخاب کالا توسط مشتری، کالاها از انبار به بخش عملیات منتقل می‌شود و در این بخش، تمام کالاهای هر سفارش کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. در این مدل برداشت کالا از انبار (Item Picking) کارکنان می‌توانند با هر رفت و آمد، تعداد بیشتری کالا از انبار بردارند، درون سبد قرار دهند و از طریق سیستم کانوایر آنها را به بخش عملیات منتقل کنند. احسانی می‌گوید طول این کانوایر بیش از ۲۵۰۰ متر و ساخت ایران است.
احسانی در خصوص مدیریت هزینه‌ها می‌گوید: «معمولاً ۵۵ درصد از هزینه‌‌های نیروی انسانی یک مرکز توزیع، مربوط به بخش برداشت و آماده سازی محموله و سفارشات است. ما در مرکز پردازش دیجی‌کالا، فرایند برداشت و آماده سازی کالاهای یک سفارش را به دو بخش اصلی تقسیم کرده‌ایم. در واقع کالاها ابتدا انتخاب و به سالن عملیات انتقال داده می‌شوند و در مرحله بعدی آیتم‌های هر سفارش کنار هم قرار می‌گیرند.»
کالاهای انتخابی از انبار توسط کانوایر به بخشی می‌رسند که نامش «پیجن باکس» است. در این بخش تک تک آیتم‌ها بارکدخوانی می‌شوند و توسط سیستم تعیین می‌شود که مربوط به کدام سفارش هستند: «ممکن است سفارش شما آیتم‌هایی از طبقات مختلف انبار داشته باشد. وقتی بارکدخوانی انجام می‌شود، اقلام سفارش یک کاربر در کنار هم قرار می‌گیرد. زمانی که هر سفارش کامل شد، کارکنان توسط دستگاه دستی (Handheld Device) خود متوجه می‌شوند و سبد حاوی اقلام یک سفارش را برای گروه‌های بعدی ارسال می کنند تا در نهایت بسته‌بندی شود.»
۹ جعبه مختلف برای بسته بندی کالاهای کوچک و متوسط بر اساس اندازه سفارش وجود دارد. توجه به این نکته اهمیت دارد که انبار و محل پردازش کالاهای بزرگ متفاوت از کالاهای کوچک و متوسط است، و به همین دلیل سفارشی که شامل چند کالای متوسط و کوچک در کنار یک کالای بزرگ باشد، معمولاً در دو بخش -محموله- ارسال می‌شود.
آخرین مرحله مربوط به ارسال کالاست. پس از بسته بندی، سفارش‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند. سفارش‌های تهران، سفارش‌ها برای شهرهایی که دیجی‌کالا در آنجا مرکز توزیع دارد و البته سفارش برای سایر شهرهایی که با پست ارسال می‌شوند. احسانی می‌گوید که حدود ۵۰ درصد سفارش‌های دیجی‌کالا متعلق به تهران است و این فروشگاه بجز تهران در ۲۳ شهر بزرگ ایران مرکز توزیع دارد. سفارش‌ها پس از بسته‌بندی توسط رانندگان یا به مراکز توزیع دیگر ارسال می‌شوند و یا مستقیماً به دست خریداران می‌رسند.
محمد‌علی نجفی، شهردار تهران و سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور امروز ۶ دی ۱۳۹۶ از مرکز پردازش دیجی‌کالا واقع در شهرک دانش بازدید کردند. در بازدید امروز، حمید و سعید محمدی مدیران و مؤسسان دیجی‌کالا و سعید رحمانی رئیس هیئت مدیره دیجی‌کالا حضور داشتند و در مورد دستاوردها، اهداف و چشم‌انداز دیجی‌کالا توضیحاتی ارائه دادند.
ساتین