معرفی برترین صندوق های سرمایه‌گذاری سال ۹۹
یکی از جذاب‌ترین کارهایی که در آخر سال می‌شود انجام داد، همین انتخاب بهترین‌هاست و ما هم اینجا بهترین صندوق سرمایه‌گذاری سال ۹۹ را در ۳ حوزه مشخص معرفی کرده‌ایم. این انتخاب شاید باعث شود تا در سال آینده تصمیم بهتری در این نوع سرمایه‌گذاری بگیرید.
آمار صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال ۹۹
فهرست مطالب
در حال حاضر نسبت کل ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ارزش کل بازار چیزی در حدود ۰.۹ واحد است. این نسبت ناچیز ضمن اینکه نشان‌دهنده سهم ناچیز صندوق‌های سرمایه‌گذاری از ارزش بازار بورس است، نشان‌دهنده این است که اگر فرهنگ سرمایه‌گذاری جا بیفتد و صندوق‌ها هم خدمات متنوع‌تر و حرفه‌ای‌تری ارائه بدهند، چشم‌انداز روشنی پیش روی این ابزارهای مالی وجود خواهد داشت.
در حال حاضر تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران به ۲۴۶ صندوق می‌رسد. ۸۸ مورد از این تعداد را صندوق‌های با درآمد ثابت تشکیل می‌دهند، ۲۳ موردشان صندوق‌های مختلط‌اند و ۷۵ موردشان هم صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام. در سال ۱۳۹۹، بازدهی تمام صندوق‌های درآمد ثابت، به‌طور متوسط به بیش از ۳۰ درصد رسید. این بازدهی درمورد صندوق‌های مختلط ۹۲.۵ درصد و برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، حدود ۱۴۵ درصد بود. بازدهی متوسط تمام صندوق‌ها (اعم از صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های مختلط و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام) در محدوده ۷۵ درصد بود. جهت مقایسه، خوب است به این نکته اشاره کنیم که شاخص کل بورس سال ۱۳۹۹ را در محدوده ۱ میلیون و ۳۰۷ هزار واحدی و با بازدهی ۱۵۷ درصدی به پایان رساند.
اگر بخواهیم ارزش انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را با هم مقایسه کنیم، باید بگوییم که بیشترین ارزش مربوط به صندوق‌های با درآمد ثابت است. مجموع ارزش صندوق‌های با درآمد ثابت در انتهای سال ۱۳۹۹ به بیش از ۳۰۹ هزار میلیارد تومن رسیده است. این در حالی بود که ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام در پایان سال ۱۳۹۹ به حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد. ارزش کل صندوق‌های مختلط هم در حال حاضر فقط ۲۸۳۶ میلیارد تومان است.
در پایان سال ۱۳۹۹، سهم صندوق‌های بادرآمد ثابت از ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بیش از ۸۴.۵ درصد است. در حالی که سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام حدود ۱۴.۵ درصد و سهم صندوق‌های مختلط فقط ۰.۷۷ درصد است.
بهترین صندوق درآمد ثابت در سال ۹۹
۵ صندوق پربازده درآمد ثابت در سال ۹۹ را به این ترتیب فهرست می‌کنیم [با کلیک روی هر صندوق می‌توانید به صفحه اختصاصی آنها بروید]:
- صندوق نیکوکاری کشتی ورزش ملی ایران | بازدهی سالانه: ۱۰۰ درصد
- صندوق نیکوکاری دانشگاه الزهرا | بازدهی سالانه: ۶۲ درصد
- صندوق سرمایه‌گذاری گنجینه الماس بیمه دی | بازدهی سالانه: ۵۹ درصد
- صندوق مشترک البرز | بازدهی سالانه: ۵۹ درصد
- صندوق پاداش سرمایه بهگزین | بازدهی سالانه: ۵۲ درصد
اما در بررسی این صندوق‌ها باید به این نکته توجه داشت که بازدهی بالای این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت دیگر، به این دلیل بوده است که این صندوق‌ها نسبت بیشتری از سرمایه‌شان را در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند و همراه با رشد عمومی بازار در سال ۹۹، این صندوق‌ها هم بازدهی قابل توجهی داشته‌اند. ضمن اینکه ممکن است بعضی از این صندوق‌ها فقط بخشی از بازدهی کسب‌شده را بین دارندگان واحد‌ها تقسیم کرده باشند و بخش دیگری از این بازدهی به شکل افزایش NAV واحدهای صندوق باشد.
در سال ۱۳۹۹، شاهد آغاز فعالیت ۸ صندوق با درآمد ثابت هم بوده‌ایم: اعتبارآفرین ایرانیان، الماس کوروش، اندوخته آمیتیس، طلای سرخ نو ویرا، اعتماد داریک، سپر سرمایه بیدار، گروه زعفران سحرخیز، آوای فردای زاگرس
بهترین صندوق سرمایه‌گذاری مختلط در سال ۹۹
پربازده‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذای مختلط از این قرارند:
- یکم نیکوکاری آگاه | بازدهی سالانه: ۲۵۸ درصد
- سپهر اندیشه نوین | بازدهی سالانه: ۱۴۹ درصد
- نیکوکاری میراث ماندگار پاسارگاد | بازدهی سالانه: ۱۳۱ درصد
- نیکوکاری ایتام برکت | بازدهی سالانه: ۱۲۹ درصد
- صندوق سرمایه‌گذاری توسعه ممتاز | بازدهی سالانه: ۱۱۴ درصد
همچنین در سال ۱۳۹۹ شاهد آغاز فعالیت دو صندوق سرمایه‌گذاری مختلط جدید بودیم؛ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فناوری بازنشستگی و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه ستاره برتر.
بهترین صندوق سرمایه‌گذاری در سهام در سال ۹۹
صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، درست مانند خود بورس، سال پرتلاطمی را از سر گذراندند؛ NAV این صندوق‌ها در نیمه اول سال افزایش یافت و در نیمه دوم سال، همراه با افت شاخص بورس، بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام با بازدهی منفی مواجه شدند. با این حال، بازدهی سالانه بیشتر این صندوق‌ها بالای ۱۰۰ درصد بود. بهترین صندوق سرمایه‌گذاری ۹۹ در حوزه سهامی را با هم مرور می‌کنیم:
- مشترک نیکوکاری ندای امید | بازدهی سالانه: ۳۲۷ درصد
- سرو سودمند مدبران | بازدهی سالانه: ۲۵۵ درصد
- آسمان آرمانی سهام | بازدهی سالانه: ۲۳۸ درصد
- هستی بخش آگاه | بازدهی سالانه: ۲۱۷ درصد
- صندوق سرمایه‌گذاری سهام بزرگ کاردان | بازدهی سالانه: ۲۰۷ درصد
در سالی که گذشت شاهد آغاز فعالیت ۸ صندوق سهامی نیز بودیم: اعتبار سهام ایرانیان، آوای معیار، ارزش‌آفرین بیدار، پالایش یکم، واسطه‌گری مالی یکم (دارا یکم)، زرین کوروش، فراز داریک، مدیریت ثروت صندوق بازنشستگی کشوری
صندوق‌های ETF دولتی در سال ۹۹
از میان صندوق‌هایی که امسال آغاز به کار کردند، پرحاشیه‌ترین‌شان صندوق‌های دارا یکم و پالایش یکم بودند. صندوق‌هایی که با ابتکار دولت برای واگذاری باقیمانده سهام دولت در تعدادی از مهم‌ترین شرکت‌های بورسی تاسیس شدند. جالب اینکه عرضه دارا یکم با روزهای رونق بورس همراه بود و در مقطعی، بازدهی این صندوق نسبت به زمان پذیره‌نویسی به بالای ۳۰۰ درصد هم رسید. اما عرضه دومین صندوق، یعنی پالایش یکم، با روزهای اصلاح قیمتی نمادهای بورسی هم‌زمان شد و در مقطعی، بازدهی این صندوق نسبت به زمان پذیره‌نویسی به منفی ۵۰ درصد رسید.
صندوق ETF چیست؟
آشفته‌بازار صندوق‌های درآمد ثابت در سال ۹۹
در هفته‌های پایانی سال ۱۳۹۹، شاهد آن بودیم که دولت حجم قابل توجهی از اوراق با درآمد ثابت را در بورس عرضه کرد. عرضه این اوراق با سود تضمینی جذاب باعث شد توجه سرمایه‌گذاران به صندوق‌های درآمد ثابت جلب شود که از مشتریان اصلی این اوراق‌ها بودند. در این دوره که بازار اوراق دولتی داغ بود، صندوق‌های درآمد ثابت تمایل چندانی به معامله سهام نداشتند. اشاره به این نکته هم خوب است که در سال ۱۳۹۹ در مجموع بیش از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی با درآمد ثابت به فروش رسید که سهم بانک‌ها از خرید این اوراق ۵۰ درصد بود.
اما این وضعیت در روزهای پایانی سال تغییر کرد و هم‌زمان با کاهش عرضه اوراق دولتی در بورس، صندوق‌های درآمد ثابت ملزم شدند میزان سرمایه‌گذاری‌شان در سهام را افزایش بدهند.
بد نیست در ادامه وضعیت حد نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در سهام را با هم مرور کنیم. در شهریور سال ۱۳۹۵، حد نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌های با درآمد ثابت در بورس ۱۵ درصد بود که تا آبان ۱۳۹۷ این حد نصاب به ۲۵ درصد رسید. اوایل سال ۱۳۹۹ این حد نصاب ۱۰ درصد تعیین شد و در مردادماه امسال (یعنی هم‌زمان با روزهای اوج شاخص کل بورس) به ۵ درصد کاهش یافت. جالب اینکه در ادامه این حد نصاب برداشته شد و دیگر لازم نبود که این صندوق‌ها در بورس سرمایه‌گذاری داشته باشند.
اما در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، مصوبه جدیدی تصویب شد که مطابق آن، صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌بایست تا آخر اسفند ۹۹، میزان سرمایه‌گذاری‌شان در بورس را به ۳ درصد برسانند. این افزایش کف سرمایه‌گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در سهام در سال ۱۴۰۰ هم ادامه خواهد داشت و قرار است این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری‌شان در بورس را به ۱۵ درصد برسانند.
در روزهای پایانی سال هم همان‌طور که انتظار می‌رفت، این مصوبه در کنار عوامل بنیادی دیگر، یکی از دلایل توجه به نمادهای ارزنده و کم‌ریسک بازار بود. صندوق‌های درآمد ثابت با توجه به ذات ریسک‌گریزشان، اگر هم در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنند، معمولا به دنبال کم‌ریسک‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری هستند. این صندوق‌ها بیشتر نمادهایی را ترجیح می‌دهند که وضعیت بنیادی‌شان مناسب باشد، P/E آنها پایین و تقسیم سودشان بالا باشد. در روزهای پایانی سال هم شاهد توجه بازار به نمادهای این‌چنینی بودیم.
به‌طور کلی به نظر می‌رسد محدوده تعادلی برای سرمایه‌گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در بورس حدود ۱۵ درصد باشد و در حال حاضر در حال بازگشت به این محدوده تعادلی هستیم. فرایندی که می‌تواند برای کلیت بازار بورس هم مثبت باشد.
وضعیت کلی بورس در سال ۹۹
سال ۱۳۹۹ یکی از پرتلاطم‌ترین و پرحاشیه‌ترین سال‌های بورس ایران بود. از همان آغاز سال و هم‌زمان با همه‌گیری ویروس کرونا، بحث بورس هم به‌شدت داغ شد. نقدینگی با شدت تمام به نمادهای بورسی حمله کرد و ارزش روزانه معاملات خرد در بورس (معاملات سهام و حق تقدم) به بالای بیست هزار میلیارد تومان رسید. این هجوم نقدینگی باعث شد شاخص کل بورس که اوایل فروردین ۹۹ حوالی ۵۰۰ هزار واحد بود، ظرف کمتر از شش ماه به قله ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی برسد. همین رشد انفجاری قیمت نمادهای بورسی باعث شد نسبت P/E کل بازار به ۳۷ واحد برسد که چندین برابر میانگین تاریخی (حدود ۶ واحد) بود. در این بازه، ارزش بازار بورس از ۶۵۰۰ هزار میلیارد تومان هم عبور کرد که بیش از دو برابر نقدینگی کل کشور بود.
بعد از رسیدن به این قله بود که روند اصلاحی بورس آغاز شد و این روند تا آخرین روزهای سال ۹۹ ادامه یافت. در روند اصلاحی، شاخص کل از اوج ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی تا محدوده ۱ میلیون ۱۰۰ هزار واحدی افت کرد و تقریبا نصف شد. هم‌زمان با این اصلاح در قیمت سهام شرکت‌های بورسی، گزارش‌های شش‌ماهه و نه‌ماهه شرکت‌ها منتشر شد که مطابق انتظار، حکایت از افزایش سود شرکت‌ها داشتند. این افت قیمت و افزایش سود باعث شد نسبت P/E کل بازار تقویت شود و تا محدوده ۱۱ واحد کاهش یابد. تقریبا نیمی از این کاهش به واسطه افت قیمت سهام و نیمی دیگر آن به واسطه افزایش سود شرکت‌ها بود. در حال حاضر، یعنی در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، انتظار می‌رود با انتشار گزارش‌های ۱۲ ماهه، این نسبت به محدوده زیر ۱۰ واحد هم برسد (البته با این فرض که قیمت سهام شرکت‌ها در محدوده فعلی باشد).
اکنون در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، به نظر می‌رسد کف شاخص کل بورس در محدوده ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی بسته شده باشد و در سال آینده بازار سرمایه شرایط متعادل‌تری را سپری کند.