چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود

چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود

عارضه خشکی دهان معمولا بیماری جدی نیست و با رعایت نکاتی که در این مقاله گفته شدند، می‌توان آن را کنترل کرد. با این وجود، در برخی موارد، دلیل خشکی دهان می‌تواند بیماری دیگری باشد که باید آن را درمان کنید.

عوامل زیادی می‌توانند باعث خشکی دهان شوند. علاوه بر این، داشتن دهان خشک به‌تنهایی لزوما به این معنی نیست که شما بیماری زمینه‌ای دارید. اگر فکر می‌کنید بیماری دیگری علت آن است یا اگر متوجه علائم دیگری شده‌اید، مهم است که با پزشک در این مورد صحبت کنید. عموما دلایل خشکی دهان عبارتند از:

علت خشکی دهان و تشنگی می‌تواند ناشی از چندین بیماری مختلف باشد، مانند:

• خشکی دهان و دیابت: خشکی دهان یکی از علائم شایع دیابت نوع ۱ و نوع ۲ است. در این بیماری، افزایش سطح قند خون روی تولید بزاق تاثیر می‌گذارد که می‌تواند منجر به خشک‌شدن دهان شود. افراد مبتلا به دیابت، اغلب مستعد کم‌آبی هستند و داروهایی که مصرف می‌کنند، ممکن است موجب خشک‌شدن دهان شوند.
• برفک دهان: برفک یک عفونت قارچی در دهان است. عفونت باعث التهاب می‌شود که به غدد بزاقی آسیب می‌رساند. در نتیجه، غدد در تولید بزاق کافی، دچار مشکل می‌شود.
• آسیب عصبی: آسیب، عفونت، جراحی یا سکته مغزی که منجر به آسیب به اعصاب سر یا گردن می‌شود، روی توانایی غدد بزاقی برای تولید بزاق تاثیر می‌گذارد. گاهی این آسیب‌ها، باعث احساس خشکی در دهان می‌شوند.
• فیبروز کیستیک: فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که به سیستم گوارشی و تنفسی آسیب می‌رساند. این بیماری می‌تواند بر عملکرد غدد بزاقی تاثیر منفی بگذارد. داروهای مورد استفاده برای درمان فیبروز کیستیک نیز ممکن است خشکی دهان را بدتر کنند.
• اختلالات خود‌ایمنی: در این نوع اختلالات، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بدن حمله می‌کند. شایع‌ترین بیماری خودایمنی مرتبط با خشکی دهان، سندرم شوگرن است. این بیماری معمولا منجر به التهاب در غدد بزاقی و در نتیجه، خشک‌شدن دهان می‌شود. سایر بیماری‌های خودایمنی که ممکن است باعث خشک‌شدن دهان شوند، عبارتند از ایدز و روماتیسم مفصلی.
• بیماری آلزایمر: بیماری آلزایمر می‌تواند روی عملکرد بدن برای رساندن مایعات اختلال ایجاد کند. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، به دلیل پیروی از دستورالعمل‌های مصرف دارو، ممکن است دچار مشکل خشکی در دهان شوند.
• خشکی دهان و کبد: به‌طور کلی، علائم بیماری کبد الکلی معمولا شامل درد و حساسیت شکمی، خشک‌شدن دهان و افزایش احساس تشنگی، خستگی، یرقان (زردی پوست)، از‌دست‌دادن اشتها و حالت تهوع است.

علت خشکی دهان چیست؟

هنگامی که غدد بزاقی، بزاق کافی برای مرطوب نگه‌داشتن دهان نمی‌سازند، این عارضه ایجاد می‌شود. این غدد ممکن است به دلایل زیر به درستی کار نکنند:

۱. داروها

بسیاری از داروها، از جمله بسیاری از داروهایی که بدون نسخه تهیه می‌شوند، عارضه خشکی دهان دارند. داروهایی که به احتمال بیشتری مشکل ایجاد می‌کنند، برخی داروهای درمان افسردگی مثل ربوکستین، فشار خون بالا و اضطراب و همچنین ضد حساسیت‌ها، ضد احتقان‌ها، ریلکس‌کننده‌های عضلات و داروهای ضد‌درد هستند.

۲. افزایش سن

بسیاری از افراد مسن با افزایش سن عارضه خشک‌شدن دهان را تجربه می‌کنند. فاکتورهای دخیل در این موضوع شامل استفاده از داروهای خاص، تغییر در توانایی بدن برای پردازش دارو در بدن، تغذیه ناکافی و بیماری‌های مزمن است.

۳. درمان سرطان

داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند ترکیب بزاق و مقدار تولید‌شده را تغییر دهند. این اتفاق می‌تواند موقتی باشد و جریان طبیعی بزاق بعد از تکمیل درمان باز می‌گردد. به علاوه پرتودرمانی سر و گردن می‌تواند به غدد بزاقی آسیب رسانده و باعث کاهش قابل توجه در تولید بزاق شود. این مشکل بسته به دوز پرتو و منطقه درمان، احتمال دارد موقتی یا دائمی باشد.

۴. آسیب عصبی

آسیب یا جراحی که باعث ایجاد مشکل عصب در ناحیه سر و گردن شود می تواند منجر به خشکی دهان شود.

۵. مصرف مواد مخدر و الکل

نوشیدن الکل و سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو می‌تواند علائم خشکی دهان را تشدید کند.مصرف متامفتامین می‌تواند خشک‌شدن شدید و خرابی دندان‌ها (شرایطی که به عنوان “دهان مت” شناخته می‌شود) را در پی داشته‌باشد.

۶. کم آبی بدن

شرایطی مانند تب، تعریق بیش از حد، استفراغ، اسهال، ازدست‌دادن خون و سوختگی می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند. کم‌آبی به خشک شدن دهان کمک می‌کند.

علت خشکی دهان و تشنگی

در مواقعی که بدن شما با کم آبی مواجه می‌شود، مخاط بدن و پوست، خشک می‌شوند. این حالت سبب ایجاد خشکی دهان هم می‌شود. بنابراین بدن شما کم آب است و دچار خشکی دهان هم شده‌اید. پس قبل از اینکه با خشکی دهان مواجه شوید، تشنگی هم برای شما ایجاد می‌شود.

البته مواردی وجود دارد که خشکی دهان با رفع تشنگی برطرف نمی‌شود زیرا تنشگی و کم آبی دلیل ایجاد خشکی دهان نیستند. در این مواقع علت دیگری سبب ایجاد خشکی دهان شده‌است. با رفع آن علت می‌توانید خشکی دهان را برطرف کنید، نه با رفع تشنگی.

در صورتیکه با خشکی دهان مواجه شدید، تشنگی مفرط هم داشتید، سعی کنید به متخصص غدد مراجعه کنید. ممکن است که به بیماری دیابت مبتلا شده‌باشید. بررسی علت خشکی دهان از مهم‌ترین موارد است.

۷. اضطراب و خشکی دهان

زمانی که شما دچار استرس می‌شوید، سطح ترشح هورمون کورتیزول افزایش پیدا می‌کند. به این هورمون، هورمون استرس نیز گفته می‌شود. هنگامی که سطح کورتیزول در بزاق افزایش پیدا می‌کند، ترکیب بزاق تغییر کرده و باعث خشک شدن دهان می‌شود.

علت خشکی دهان و تنگی نفس چیست؟

گاهی ممکن است که با واکنش‌های اضطرابی بدن خشکی دهان بروز کند و علت آن را به شما گفتیم. اما در مواقعی که فرد به حمله‌ی اضطرابی یا پانیک اتک دچار می‌شود، معمولا تنگی نفس و خشکی دهان با هم رخ می‌دهند. افرادی که ناگهان دچار حمله‌ی اضطرابی می‌شوند، تنفس آنها تند می‌شود، دچار تپش قلب می‌شوند. همین حالت ممکن است که موجب تنگی نفس هم بشود. برای برطرف کردن این حالت باید عامل استرس را برطرف کنید و فرد را آرام کنید. برای درمان حمله‌ی اضطرابی حتما باید با متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک مشورت کنید.

۸. خروپف

تنفس از طریق دهان باعث تبخیر بزاق می‌شود و به ایجاد این عارضه کمک می‌کند. افرادی که خروپف با دهان باز دارند، دچار همین مشکل شده و احتمالا بعد از بیدارشدن از خواب خشکی در گلو و دهان خود احساس می‌کنند.

۹. خشکی دهان و دیابت

یکی از علائم شایع دیابت خشک شدن دهان است. پزشکان احتمال می‌دهند، افزایش قند خون روی تولید بزاق تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به دیابت اغلب دچار کم‌آبی می‌شوند. همچنین این بیماران از داروهایی استفاده می‌کنند که عارضه خشکی دهان را در پی دارند.

۱۰. برفک دهان

برفک دهان نوعی عفونت قارچی دهان است. عفونت قارچی باعث التهاب بافت دهان می‌شود. این التهاب روی غدد بزاقی تاثیر گذاشته و به آن‌ها آسیب وارد می‌کند. به همین دلیل تولید بزاق با مشکل روبرو می‌شود.

۱۱. فیبروز کیستیک

فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که به سیستم گوارشی و تنفسی آسیب وارد می‌کند. این بیماری بر عملکرد بزاق تاثیر منفی گذاشته و باعث خشک شدن دهان می‌شود. همچنین داروهایی که برای درمان و مدیریت فیبروز کیستیک تجویز می‌شوند، خشکی را تشدید می‌کنند.

۱۲. اختلالات خودایمنی

در اختلالات خودایمنی سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بدن حمله می‌کند. سندرم شوگرن نوعی بیماری خودایمنی است که روی غدد بزاقی تاثیر گذاشته و باعث التهاب آن‌ها می‌شود. بیماری‌های خودایمنی دیگری نیز ممکن است باعث خشکی دهان شوند، مانند ایدز و آرتریت روماتوئید.

۱۳. بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر می‌تواند روی هیدراته ماندن بدن تاثیر منفی داشته باشد. همچنین زمانی که برای این افراد داروی خشکی دهان تجویز می‌شود، در مصرف آن دچار مشکل شده و عارضه برطرف نمی‌شود.